สดายุ..

"O จันทร์เอย..ที่ใฝ่เฝ้าก็เท่านี้
จะร้อยร่วมด้วยฤดี..ราศีสรวง
ร่วมเถิดจันทร์..ผ่านคำที่บำบวง-
อวยฤทธิ์หน่วงเหนี่ยวใจผู้ไกลตา"

" ที่ใฝ่เฝ้าก็เท่านี้"...
ทำให้ คนอ่านได้ลิ้มรสหวานหวานในอารมณ์ผู้เขียน...

มินตรา ..
ขอพูดว่าคำร้อยกรอง .. คือถ้อยคำที่กลั่นกรองทั้งพยัญชนะและสระเป็นอย่างดีแล้ว ในรูปแบบของวรรณศิลป์ เยี่ยงเดียวกับบทเพลง แต่เหนือกว่าในแง่กฎเกณฑ์ที่กำกับ .. หมายถึงต้องใช้ฝีมือมากกว่ากัน
.
ข้อด้อยของร้อยกรองคือไม่มี ทำนอง .. melody .. และจังหวะ .. ทำให้เพลงติดหูคนมากว่า จำได้ง่ายกว่า ..
.
แต่ทั้งสองอย่างเหมือนกันที่ คนเสพต้องมี”รสนิยม” หรือมีภาวะของจริตที่ละเอียดอ่อน ละเมียดละไมทางอารมณ์ .. ซึ่งไม่ได้มีทุกคน ..
.
รสนิยมเป็นสิ่งที่เป็นธรรมชาติพิเศษในตนที่อธิบายด้วยตรรกะไม่ได้ .. แต่เป็นตัววัดอารยธรรมในจิตคนคนหนึ่ง ..
ไร้รสนิยม คือ ไร้อารยธรรม .. เราอาจพูดได้ถึงขั้นนี้
.
เรามิอาจสอนหรืออบรม ผู้หญิงอย่าง บริดนีย์ สเปียร์ หรือ มาดอนนา ให้มีรสนิยมการแต่งตัว แบบ กวินเนธ พัลโทร, Diane Kruger หรือ Kate Middleton ได้ .. เพราะจริตในตนมันเป็นไปในทาง low class ที่ยากจะสอน หรือ อธิบาย
.
คนอ่านร้อยกรอง .. ชอบ .. ละเมียดละไม .. หลงใหลในสัมผัสสระ สัมผัสอักษร .. เพราะสัมผัสพวกนั้นมัน สัมผัสใจ
.
คนนิสัยหยาบกระด้าง จะไม่มีวันชอบ บทร้อยกรอง .. จะไม่มีวันชอบภาพวาดของ เฉลิมชัย โฆษิตพิพัฒน์, ถวัลย์ ดัชนี หรือ ประเทือง เอมเจริญ เด็ดขาด ..
.
ศิลปะ เป็นเรื่องของรสนิยม .. เป็นเรื่องของอารยะในจิต .. ที่ไปพ้นจากความจำเป็นขั้นพื้นฐานของชีวิตทางกาย
แต่เป็นสิ่งที่หล่อเลี้ยงชีวิตทางจิตวิญญาณ
และเป็นระดับความศิวิไลซ์ของจิตวิญญาณที่เหนือขึ้นไปจากกาย .. ที่อธิบายได้ยาก และไม่มีความจำเป็นต้องอธิบาย ใดๆ
.
โดยเฉพาะ “คำฉันท์” และ “คำโคลง” ที่เปรียบเสมือน ยอดบนสุดของร้อยกรอง

สดายุ..

"ข้อด้อยของร้อยกรองคือไม่มี ทำนอง .. melody .. และจังหวะ .. ทำให้เพลงติดหูคนมากว่า จำได้ง่ายกว่า .."

จำได้ว่า ในวิชาภาษาไทยที่"คุณครู"ให้สอบนั้น มีการสอบวิธีอ่าน โคลง ฉันท์ กาพย์กลอนด้วย..
ซึ่งเราเรียกว่า อ่านด้วย"ทำนองเสนาะ"

ตัวอย่างที่ต้องเรียนคือ"กาพย์เห่เรือเจ้าฟ้าธรรมาธิเบศร"
ใช้"เพลงเห่": ขึ้นต้นจนจำขึ้นใจว่า...
"พระเสด็จโดยแดนชล... ทรงเรือต้นงามเฉิดฉาย
กิ่งแก้วแพร้วพรรณราย... พายอ่อนหยับจับงามงอน"
.....................ไปจนถึง.............
"สุวรรณหงส์ทรงพู่ห้อย งามชดช้อยลอยหลังสินธุ์
เพียงหงส์ทรงพรหมมินทร์ ลินลาศเลื่อนเตือนตาชม"
เราก็"ท่องจำ" จนขึ้นใจและอ่านได้ด้วย"ทำนองเสนาะอย่างไพเราะเพราะพริ้ง...แบบนกแก้วนกขุนทอง..
แล้ว"คุณครู" ก็ตรลบหลัง ตั้งคำถาม"พวกนกแก้วนกขุนทอง"ว่า...
เรือพระที่นั่งที่เจ้าฟ้าธรรมาธิเบศร ทรงน่ะชื่อเรืออะไร... ตกค่ะ สอบตกทุกครั้ง..
จนต้องเรียนรู้ว่า ชื่อ เรือ "สุวรรณหงส์ "...

"นวลจันทร์เป็นนวลจริง....เจ้างามพริ้งยิ่งนวลปลา
คางเบือนเบือนหน้ามา.... ไม่งามท่าเจ้าเบือนชาย"
นี่"คุณครู" ก็จะ มีอีกหนึ่งคะแนนว่า ปลาน่ะชื่อปลาอะไร..

เห็นไหมว่า คุณครูสมัยโน้นน่ะ ทั้งดักทั้งล่อ จนเราต้อง"ต่อสู้"เพื่อให้ได้มาซึ่งคะแนน ...

กาพย์ยานี ๑๑:
"เรื่อยเรื่อยมาเรียงเรียง นกบินเฉียงไปทั้งหมู่...
ตัวเดียวมาพลัดคู่ เหมือนพี่อยู่ผู้เดียวดาย"
ทั้งต้องท่อง ทั้งต้องจำ..จนนำมาล้อเล่นเวลาพูดกัน..

แล้วทุกวันศุกร์ เดือนละหนึ่งครั้ง ..
ต้องเข้าหอประชุมใหญ่ทั้งโรงเรียน
เพื่อ "อ่านทำนองเสนาะ"

ทำนองเสนาะที่ใช้"อ่านฉันท์ " จะเป็น "ทำนองสรภัญญะ"
(สอ -ระ -พัน- ยะ ) หนึ่งคะแนนอีก...
และมีคำว่า ดร.อภิวันท์ (อะ -พิ- วัน) ที่ต้องอ่าน"เอื้อสัมผัส" ใน วสันตดิลกฉันท์ ว่า..อบ -พิ -วัน ..เพื่อไปเอื้อ ให้ สัมผัสกับ.. เคา -รบ..
อีกหนึ่งคะแนน....:

"ข้าขอเคารพอภิวันท์ ระลึกคุณอนันต์

ด้วยใจนิยมบูชา"

มินตรา ..
.
ทำนองเสนาะนี่แหละเป็นตัวกำหนดเสียงวรรณยุกต์ท้ายวรรคของร้อยกรองไทย ..
.
ความไม่รู้ .. ทำให้ละอ่อนน้อยทางร้อยกรองทั้งหลายผู้ไม่ใฝ่รู้- เข้าใจไม่ได้ ว่า .. กาพย์ กับ ฉันท์ ที่มีที่มาจากบ้านเดียวกันไม่สามารถลงเสียงท้ายวรรคเหมือนกลอนแปดได้
.
ความไม่รู้นี้ทำให้ ลงเสียงวรรณยุกต์ท้ายวรรคกาพย์ยานี เหมือนกลอนแปดคือ .. ท้ายวรรคสอง ลงเสียงจัตวา !
.
ความไม่รู้ทำให้ ลงเสียงวรรณยุกต์ท้ายบทของกลอนแปดด้วยเสียงเอก เสียงโท !
.
ในความเป็นไทยที่ไม่ค่อยอ่าน .. ไม่ค่อยศึกษา .. แต่เร่าร้อนที่จะเขียนอวด .. ทำให้เขียน “ซุกซน” กลับหน้ากลับหลังเป็น “ซนซุก” เพราะต้องการลงเอกในตำแหน่ง ตัวที่สองบาทสองของโคลง – 555
.
คนเหล่านี้ ไม่รู้เหนือรู้ใต้ .. ไม่รู้จักแม้กระทั่ง .. ไม้ม้วน-ไม้มลาย .. แต่อยากเป็นกวี ! – อุแม่เจ้า
.
เรามีระบบการเรียนรู้ภาษาไทยของเด็กรุ่นใหม่ที่อ่อนปวกเปียก .. แทบใช้งานไม่ได้ .. ยิ่งไม่ต้องพูดถึงภาษาอังกฤษ และคณิตศาสตร์
.
ผมกำลังมองเห็นยุคสมัยเปลี่ยนผ่านของภาษาไทยนะ ..ที่ เอาเสียงอ่านให้เหมือนเป็นใช้ได้
จึงมี .. ขรรม .. แทน .. ขำ .. ในเฟสบุ๊ค
จึงมี .. จัย .. แทน .. ใจ .. ในเฟสบุ๊ค
จึงมี .. เทอ .. แทน .. เธอ .. ในเฟสบุ๊ค
จึงมี .. ครัย .. แทน .. ใคร .. ในเฟสบุ๊ค
จึงมี .. อั้ย .. แทน .. ไอ้ .. ในเฟสบุ๊ค
ฯลฯ
.
พอมินตราอายุ 80 อาจจะอ่านภาษาไทยที่เด็กสื่อกันไม่เข้าใจแล้ว - 555
.

สดายุ !