การป้องกันฟันผุในเด็ก
การเคลือบฟลูออไรด์ การเคลือบร่องฟัน
เด็กเล็กๆนั้น อาหารหลักคือนม และนมแม่จะเป็นนมที่มีประโยชน์มากที่สุดในการเลี้ยงดูทารกแต่ถ้าหากมีความจำเป็นต้องใช้นมขวดร่วมด้วยจะต้องเลี้ยงให้ถูกวิธีและเลิกให้ถูกเวลาหลังการกินนมทุกครั้งควรจะจิบน้ำตามเพื่อชำระคราบนมที่ค้างอยู่ออก จะทำให้เด็กมีความเคยชินกับการที่มีช่องปากสะอาดและลดปัญหาเหงือกอักเสบเมื่อฟันน้ำนมขึ้น นอกจากนั้นหลังอาหารอย่างน้อยเช้า-เย็นควรใช้ผ้าชุบน้ำสะอาดเช็ดสันเหงือก ลิ้น กระพุ้งแก้ม และฟันให้สะอาดตรงนี้ขอเน้นว่าทุกอย่างที่จะนำเข้าปากเด็กต้องสะอาดจริงๆ มิเช่นนั้นเด็กจะเกิดท้องเสียได้ต่อจากนั้น เราจะแนะนำการฝึกเด็กอย่างเป็นขั้นเป็นตอนตั้งแต่อายุประมาณ 7-8 เดือนเพื่อให้พร้อมจะเลิกนมขวดเปลี่ยนมาดื่มนมจากแก้วหรือดูดหลอดได้ เมื่ออายุ 1 ปี ถึง1 ปีครึ่ง เป็นอย่างช้า เพื่อป้องกันการเกิดฟันผุจากการให้นมขวดไม่ถูกวิธี
นอกจากการดูแลสุขภาพช่องปากเด็กให้สะอาดแล้วเราจะแนะนำให้เด็กทานยาฟลูออไรด์เสริมตั้งแต่
อายุ 6 เดือน 16 ปีตามปริมาณที่เหมาะสมในแต่ละวัย และเมื่อเด็กอายุประมาณ 2 1/2 -3 ปีเริ่มมีฟันน้ำนมขึ้นครบ ก็จะให้คุณพ่อคุณแม่พา เด็กมาพบทันตแพทย์เพื่อขัดฟันและเคลือบฟลูออไรด์เพื่อป้องกันฟันผุเป็นประจำ
ปีละ 2 ครั้งสำหรับฟลูออไรด์ที่ทันตแพทย์เคลือบให้นั้นจากการศึกษาเชื่อว่ามีผลป้องกันฟันผุในด้านผิวเรียบของตัวฟันมากกว่าด้านการบดเคี้ยวที่มีหลุมและร่องลึก
ดังนั้นในฟันกรามที่ทีด้านบดเคี้ยวเป็นพื้นผิวขรุขระ เป็นหลุมและร่องลึกมักจะเป็นบริเวณที่ผุง่าย เนื่องจากการตกค้างของเศษอาหารและคราบจุลินทรีย์ขณะเดียวกันขนแปรงสีฟันมีขนาดใหญ่กว่า ไม่สามารถแทรกเข้าไปทำความสะอาดได้จึงมักเกิดฟันผุบริเวณนี้
ดังนั้นในฟันกรามที่มีหลุมและร่องลึกนั้น เราจะแนะนำให้เคลือบหลุมร่องฟันเพื่อป้องกันการผุด้านบดเคี้ยว การเคลือบหลุมร่องฟัน คือ การใช้สารคล้ายพลาสติกมาผลึกปิดหลุมร่องฟันบริเวณนี้ตั้งแต่ฟันขึ้นใหม่ๆทำให้ผิวด้านบดเคี้ยวนั้นเรียบช่วยไม่ให้เศษอาหารติด แปรงฟันทำความสะอาดง่ายซึ่งเป็นการป้องกันฟันผุด้านบดเคี้ยวได้
ช่วงอายุที่เหมาะสมในการทำเคลือบหลุมร่องฟัน (Sealant)
- เด็กอายุ 3-4 ปีระยะที่ฟันกรามน้ำนมขึ้นครบ
- เด็กอายุ 6-7 ปีระยะที่ฟันกรามแท้ขึ้นซี่แรก
- เด็กอายุ 11-13 ปีระยะที่ฟันกรามน้อยและฟันกรามแท้ซี่ที่สองขึ้น
ด้วยวิธีการข้างต้น ถ้าคุณแม่ผู้ปกครอง ดูแลเอาใจใส่และทำตามจะมีผลให้สุขภาพช่องปากของลูกสะอาดปราศจากฟันผุและมีผลไปถึงสุขภาพกายและจิตใจที่ดีด้วย
ถามปัญหาเรื่อง ฟ.ฟัน
Q : ลูกอายุ 8 เดือน ขณะนี้มีฟันขึ้น4 ซี่แล้วควรใช้แปลงสีฟันได้หรือยังควรให้ฟลูออไรด์ตามที่โฆษณาไหม ?
A : คุณแม่สามารถใช้แปลงสีฟันขนาดเล็กและมีขนแปรงที่อ่อนนุ่มที่ทำขึ้นมาสำหรับเด็กอ่อนโดยเฉพาะแปรงเบาๆให้ลูกโดยไม่จำเป็นต้องใช้ยาสีฟันควรแปรงด้วยความนุ่มนวลเพื่อไม่ให้ลูกรู้สึกเจ็บและรู้สึกไม่ดีกับการแปรงฟันหากลูกไม่ยอมให้แปรงแต่โดยดี คุณแม่ สามารถใช้ผ้ากอซที่สะอาดเช็ดทำความสะอาดฟันและช่องปากของลูกได้ ไม่ผิดกติกาครับ
ฟลูออไรด์สามารถเริ่มให้ลูกทานได้ตั้งแต่อายุ 8เดือน ในขนาด 0.25 มิลลิกรัมต่อวัน จนถึงอายุ 3 ปีครับ โดยให้เด็กทานพร้อมข้าวหรือน้ำผลไม้ก็ได้แต่ห้ามทานพร้อมกับนมเพราะจะทำให้ฟลูออไรด์ไม่ถูกดูดซึม ในช่วงอายุ 3-6 ปี ให้เพิ่มปริมาณเป็น0.5 มิลลิกรัม ต่อวันแล้วให้ทานวันละ 1 มิลลิกรัม ได้เมื่ออายุตั้งแต่ 6 ปีขึ้นไปโดยสามารถทานได้จนอายุ 16 ปี ครับยาเม็ดหรือยาน้ำฟลูออไรด์สามารถซื้อได้ทั่วไปแต่ถ้าจะให้ปลอดภัยควรให้แพทย์หรือทันตแพทย์เฉพาะทางเด็กเป็นผู้สั่งจะดีกว่าครับ
Q : จำเป็นหรือไม่ที่ต้องทานฟลูออไรด์ลูกอายุ 11 เดือน ยังไม่เคยทานเลย ?(ถ้าจำเป็นต้องทานจะขอได้ที่ไหนจะได้ฟลูออไรด์ที่ถูกต้อง)
A : ฟลูออไรด์เป็นแร่ธาตุที่มีความสำคัญต่อการเสริมสร้างความแข็งแรงของเนื้อฟันโดยเฉพาะพื้นผิวด้านเรียบของตัวฟัน แต่หากได้รับฟลูออไรด์ในปริมาณที่มากเกินไปในระยะเวลานานๆ จะทำให้เนื้อฟันสีขาวขุ่นและไม่แข็งแรง ดังนั้น ก่อนจะทานฟลูออไรด์คุณแม่ ควรปรึกษาแพทย์หรือทันตแพทย์เฉพาะทางเด็กก่อน
โดยทั่วไปถ้าหากอาศัยอยู่ในเขตกรุงเทพมหานครปริมาณฟลูออไรด์ในน้ำดื่มมีน้อยสามารถให้ลูกทานได้ตั้งแต่อายุ 6 เดือน ในขนาด 0.25มิลลิกรัมต่อวัน จนถึงอายุ 3 ปี แต่หากอาศัยอยู่นอกเขตกรุงเทพฯควรเช็คปริมาณฟลูออไรด์ในน้ำดื่มก่อนแล้วปรึกษาแพทย์หรือทันตแพทย์เฉพาะเด็กอีกทีครับ
Q : ลูกมีแต่ฟันหน้า 8ซี่ พออาหารเข้าปากจะกลืน ไม่เคี้ยว มีปัญหาหรือไม่ จะแก้ไขอย่างไร ?
A : เรื่องฟันขึ้นอยู่กับอายุของลูกเป็นเรื่องที่คุณแม่ถามกันมามากเนื่องจากกังวลกลัวว่าลูกจะไม่มีฟันหรือเห็นเด็กอื่นมีฟันขึ้นแล้ว แต่ลูกของเรายังไม่ขึ้นคิดว่าจะผิดปกติอะไรหรือเปล่าความจริงแล้วในเด็กแต่ละคนอัตราการขึ้นของฟันอาจเร็วหรือช้ากว่าค่าเฉลี่ยได้แตกต่างกันเด็กบางคนขึ้นเร็ว บางคนขึ้นช้า แต่ไม่นานเกินรอก็จะขึ้นมาแน่ๆครับขออย่าให้คุณแม่วิตกกังวลไปเลย
ปัญหาของคุณแม่ท่านนี้ลูกไม่เคี้ยวอาหารเนื่องจากเด็กมีแต่ฟันหน้าเพียง 8 ซี่ ฟันกรามใหญ่ด้านหลังยังไม่ขึ้นเด็กก็อาจจะเคี้ยวอาหารไม่ถนัด ช่วงนี้ให้คุณแม่ให้อาหารอ่อนบดละเอียดแก่ลูกไปก่อนรอจนฟันกรามน้ำนมด้านหลังเริ่มขึ้นก็อาจบดแบบหยาบๆให้ลูกลองทานอีกทีดีกว่าครับ
Q : ลูกอายุ 13 เดือนมีฟันบน 2 ฟันล่าง 1 ผิดปกติหรือเปล่า ?
A : ไม่ผิดปกติหรอกครับเด็กบางคนฟันขึ้นเร็ว บางคนขึ้นช้า บางคนช้ามากๆคุณแม่อย่าวิตกกังวลไปเลยหากลูกพัฒนาการด้านอื่นปกติดี ก็ไม่น่ามีปัญหาอะไรครับ
Q : ลูกอายุ 9 เดือนฟันยังไม่ขึ้น ให้ทานอาหารบดละเอียด เนื่องจากเห็นว่าลูกยังไม่มีฟันขอความคิดเห็นด้วยครับ ?
A : ลูกยังไม่มีฟันที่จะใช้บดเคี้ยวอาหารอย่างมีประสิทธิภาพก็ให้ทานอาหารอ่อนบดละเอียดไปจะดีกว่าครับ รอให้ฟันขึ้นเมื่อไหร่ค่อยบดหยาบๆ ให้ลูกทานลูกจะมีความสุขมากกว่าครับ
Q : ลูกอายุ 4 ขวบมีฟันผุ ไปหาคุณหมอบอกว่าต้องถอนออกมีผลเสียหรือไม่ ?
A : ผลเสียมีแน่นอนครับแต่ขึ้นอยู่กับว่าฟันซี่ไหน หากจำเป็นต้องถอนจริงๆ ก็ต้องถอนออกแต่ต้องมีการวางแผนรักษาต่อไป เช่น อาจใส่เครื่องมือกั้นที่ว่างในขากรรไกรเอาไว้เพื่อป้องกันฟันข้างเคียงล้มเข้าสู่ช่องว่างเป็นผลให้ฟันแท้ที่อยู่ด้านล่างขึ้นบิดเกหรือขึ้นไม่ได้
สายด่วนสุขภาพโทร 0-2743-9999 , 0-2374-0200-16
www.ram-hosp.co.th
www.facebook.com/ramhospital
ให้ใจหายใจ สุขภาพ วิธีลดความอ้วน การดูแลสุขภาพ อาหารเพื่อสุขภาพ ออกกำลังกาย สุขภาพผู้หญิง สุขภาพผู้ชาย สุขภาพจิต โรคและการป้องกัน สมุนไพรไทย ขิง น้ำมันมะพร้าว ผู้หญิง ศัลยกรรม ความสวยความงาม แม่ตั้งครรภ์ สุขภาพแม่ตั้งครรภ์ พัฒนาการตั้งครรภ์ 40 สัปดาห์ อาหารสำหรับแม่ตั้งครรภ์ โรคขณะตั้งครรภ์ การคลอด หลังคลอด การออกกำลังกาย ทารกแรกเกิด สุขภาพทารกแรกเกิด ผิวทารกแรกเกิด การพัฒนาการของเด็กแรกเกิด การดูแลทารกแรกเกิด โรคและวัคซีนสำหรับเด็กแรกเกิด เลี้ยงลูกด้วยนมแม่ อาหารสำหรับทารก เด็กโต สุขภาพเด็ก ผิวเด็ก การพัฒนาการเด็ก การดูแลเด็ก โรคและวัคซีนเด็ก อาหารสำหรับเด็ก การเล่นและการเรียนรู้ ครอบครัว ชีวิตครอบครัว ปัญหาภายในครอบครัว ความเชื่อ คนโบราณ