อีโคไล ( E. coli ) ภัยร้ายที่มากับอาหาร
อีโคไล ภัยร้ายที่มากับอาหาร
รศ.ดร.นพ.ภัทรชัย กีรติสิน
ภาควิชาจุลชีววิทยา Faculty of Medicine Siriraj Hospital
คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล
เชื้ออีโคไล ( E. coli )
เชื้ออีโคไล (E. coli) เป็นแบคทีเรียชนิดหนึ่ง ปกติพบอาศัยอยู่ในทางเดินอาหารส่วนลำไส้ของคนและสัตว์ โดยเฉพาะสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม สัตว์เลื้อยคลาน และนก ซึ่งเชื้ออีโคไลนี้มีอยู่หลายสายพันธุ์ สายพันธุ์ที่อาศัยอยู่ในลำไส้ของคนและสัตว์นั้นมักไม่ก่อให้เกิดโรค สายพันธุ์ที่ก่อโรคในคนได้ มีตั้งแต่ที่ก่อโรคไม่รุนแรง เช่น โรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบ และอาหารเป็นพิษ ไปจนถึงที่ก่อโรครุนแรง เช่น เยื่อหุ้มสมองอักเสบและติดเชื้อในกระแสเลือด สำหรับสายพันธุ์ของเชื้ออีโคไล กลุ่มอีเฮค (EHEC) หรือเอนเตอโรฮีโมราจิคอีโคไล (Enterohemorrhagic E. coli) ที่พบกำลังแพร่ระบาดอย่างรวดเร็วในแถบยุโรปขณะนี้เป็นกลุ่มที่ก่อโรคในทางเดินอาหารที่สามารถก่อให้เกิดอาการที่รุนแรงจนถึงเสียชีวิตได้ ซึ่งก่อนหน้านี้เชื้ออีเฮคเคยระบาดมาแล้วที่ประเทศญี่ปุ่นและสหรัฐอเมริกา
โดยปกติแล้วจะพบเชื้ออีโคไลได้ในสิ่งแวดล้อมทั่วไป โดยเฉพาะในมูลสัตว์ และส่วนใหญ่แพร่สู่คนได้ทางการรับประทานอาหารหรือเครื่องดื่มที่มีเชื้อปนเปื้อนอยู่ พบเชื้อได้ในอาหารที่ได้รับการปรุงไม่ถูกสุขลักษณะ เช่น เนื้อหรือผักดิบ ปรุงไม่สุก รวมถึงนมและน้ำที่ไม่ผ่านกรรมวิธีฆ่าเชื้อด้วยความร้อนอย่างเหมาะสม นอกจากนี้การปนเปื้อนของเชื้อโรคจากอุจจาระสู่อาหารและน้ำ อาจเกิดขึ้นได้ระหว่างการเตรียมและการปรุงอาหารได้เช่นกัน
ลักษณะอาการของผู้ที่ได้รับเชื้อกลุ่มอีเฮคมีความหลากหลาย ตั้งแต่ท้องร่วงเป็นน้ำที่ไม่รุนแรง หายได้เอง จนทำให้เกิดภาวะลำไส้อักเสบเป็นแผล ถ่ายอุจจาระเหลวปนมูกเลือด ปวดเกร็งท้อง อาเจียน อาจมีไข้ร่วมด้วย เนื่องจากเชื้อสามารถทนความเป็นกรดได้สูง จึงทำให้เชื้อผ่านบริเวณกระเพาะอาหารซึ่งเป็นกรดไปก่อโรคในลำไส้ได้ คุณสมบัติในการก่อโรคที่สำคัญของเชื้อกลุ่มอีเฮค คือสามารถสร้างและปล่อยสารพิษ ชิกา (Shiga toxin) ออกมา สารพิษชิกาจะสามารถเข้าสู่กระแสเลือด และไปทำลายเม็ดเลือดแดงและเกร็ดเลือด ทำให้ผู้ป่วยเกิดภาวะซีดและเลือดออกง่าย รวมถึงทำลายเซลล์ไต ทำให้เกิดภาวะไตวายเฉียบพลันและเสียชีวิตได้อย่างรวดเร็ว
ยิ่งกว่านั้นยังพบว่าปริมาณเชื้อกลุ่มอีเฮคที่ก่อโรคได้นั้นอยู่ในระดับต่ำมากเพียง 10 - 100 เซลล์เท่านั้น ซึ่งหากเปรียบเทียบกับเชื้อก่อโรคในทางเดินอาหารทั่วไป มักต้องมีเชื้อในปริมาณมากกว่า 1 ล้านเซลล์ สำหรับระยะฟักตัวของเชื้อกลุ่มอีเฮคนี้ เฉลี่ยประมาณ 3 - 4 วัน (อาจแตกต่างกันได้ตั้งแต่ 2 วันถึงหลายสัปดาห์) ในผู้ป่วยที่ติดเชื้อ แพทย์จะให้การรักษาตามอาการ เช่น ให้น้ำเกลือทดแทนการสูญเสียน้ำในร่างกาย ร่วมกับการให้ยาฆ่าเชื้อหากมีอาการรุนแรง ผู้ป่วยที่มีอาการท้องร่วงรุนแรง หรือมีอาการปวดเกร็งท้องร่วมกับถ่ายปนมูกเลือด ควรรีบปรึกษาแพทย์
แม้ขณะนี้จะยังไม่พบเชื้ออีโคไลกลุ่มอีเฮคระบาดในประเทศไทย และพบก่อโรคในคนไทยได้น้อยมาก แต่ควรระมัดระวังและเตรียมพร้อม การป้องกันที่ดีที่สุด คือ รับประทานอาหารที่ปรุงสุกถูกสุขลักษณะ เนื่องจากเชื้อจะถูกทำลาย ด้วยความร้อนที่อุณหภูมิ 70 องศาเซลเซียส ขึ้นไป และล้างมือให้สะอาดเป็นประจำ หากสงสัยว่าจะติดเชื้อควรรีบพบแพทย์ ไม่ควรซื้อยารับประทานเอง รวมทั้งรักษาสุขอนามัยเรื่องอาหาร เช่น ผัก ผลไม้ และน้ำดื่ม ตลอดจนความสะอาดของภาชนะที่ใช้ เพื่อลดการติดเชื้อหรือการแพร่กระจายสู่ผู้อื่น
ข้อมูลจากเวป
//www.si.mahidol.ac.th/sidoctor/e-pl/articledetail.asp?id=885
newyorknurse
Create Date : 24 พฤษภาคม 2560 |
Last Update : 24 พฤษภาคม 2560 7:40:00 น. |
|
19 comments
|
Counter : 2717 Pageviews. |
|
|
|
ผู้โหวตบล็อกนี้... |
คุณmambymam, คุณzungzaa, คุณฟ้าใสวันใหม่, คุณภาวิดา คนบ้านป่า, คุณโอพีย์, คุณmoresaw, คุณกะว่าก๋า, คุณบาบิบูเบะ...แปลงกายเป็นบูริน, คุณAdrenalineRush, คุณtoor36, คุณก้นกะลา, คุณชีริว, คุณสองแผ่นดิน, คุณกิ่งฟ้า, คุณClose To Heaven, คุณhaiku, คุณหอมกร |
โดย: mambymam วันที่: 24 พฤษภาคม 2560 เวลา:7:53:30 น. |
|
|
|
โดย: zungzaa วันที่: 24 พฤษภาคม 2560 เวลา:8:39:08 น. |
|
|
|
โดย: ภาวิดา (คนบ้านป่า ) วันที่: 24 พฤษภาคม 2560 เวลา:15:46:12 น. |
|
|
|
โดย: Opey วันที่: 24 พฤษภาคม 2560 เวลา:20:04:21 น. |
|
|
|
โดย: กะว่าก๋า วันที่: 25 พฤษภาคม 2560 เวลา:6:37:25 น. |
|
|
|
โดย: zungzaa วันที่: 25 พฤษภาคม 2560 เวลา:8:18:59 น. |
|
|
|
โดย: kae+aoe วันที่: 25 พฤษภาคม 2560 เวลา:13:15:31 น. |
|
|
|
โดย: คุณต่อ (toor36 ) วันที่: 25 พฤษภาคม 2560 เวลา:18:15:18 น. |
|
|
|
โดย: ก้นกะลา วันที่: 25 พฤษภาคม 2560 เวลา:19:43:06 น. |
|
|
|
โดย: ชีริว วันที่: 25 พฤษภาคม 2560 เวลา:21:54:20 น. |
|
|
|
โดย: สองแผ่นดิน วันที่: 25 พฤษภาคม 2560 เวลา:22:22:51 น. |
|
|
|
โดย: กิ่งฟ้า วันที่: 25 พฤษภาคม 2560 เวลา:22:34:48 น. |
|
|
|
โดย: jewelmoda วันที่: 26 พฤษภาคม 2560 เวลา:3:21:29 น. |
|
|
|
โดย: หอมกร วันที่: 30 พฤษภาคม 2560 เวลา:9:51:55 น. |
|
|
|
โดย: หอมกร วันที่: 31 พฤษภาคม 2560 เวลา:8:17:34 น. |
|
|
|
|
|
|
|
ต่อไปนี้ต้องระวังเรื่องอาหารและการรับประทานให้มากค่ะ
newyorknurse Health Blog ดู Blog