เส้นเลือดโป่งและคด

เส้นเลือดที่ผิวและเส้นเลือดลึก

แสดงลิ้นหลอดเลือดดำรั่ว

สาเหตุของเส้นเลือดขอดและเส้นเลือดฝอยุ

1. มีความผิดปกติของลิ้นในหลอดเลือดดำ
2. เป็นกรรมพันธุ์
3. มีการอักเสบของหลอดเลือดดำ thrombophlebitis
4. ปัจจัยส่งเสริมเช่น การยืน การนั่งนานๆ 
5. คนท้อง
6. อายุมากมีการหย่อนของลิ้นหลอดเลือด
7. การผ่าตัดโดยเฉพาะบริเวณสะโพก
8. ผู้ป่วยหัวใจวาย

เส้นเลือดขอดและเส้นเลือดฝอยจำเป็นต้องรักษา

ไม่จำเป็นต้องรักษาการรักษาเป็นเพียงในแง่ความงามเท่านั้น

ปัจจัยที่ทำให้เกิดเส้นเลือดขอด

• อายุมากจะเพิ่มอุบัติการณ์ของการเกิดเส้นเลือดขอด
• ประวัติครอบครัวเป็นโรคนี้ก็จะมีความเสี่ยงเพิ่ม
• การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน เช่นวัยรุ่น การตั้งครรภ์ หรือวัยทอง แม้กระทั่งการรับประทานยาคุมกำเนิดก็จะส่งเสริมทำให้เกิดเส้นเลือดขอด
• การตั้งครรภ์ เนื่องจากมีปริมาณเลือดมาก และมดลูกกดหลอดเลือดทำให้เกิดเส้นเลือดขอด อาการจะดีขึ้นหลังคลอด 3 เดือน
• อ้วน
• การนั่งหรือยืนนานๆ
• การสัมผัสแสงนานๆก็จะเกิดเส้นเลือดฝอยที่ใบหน้า

อาการของเส้นเลือดขอดที่เท้า

พบผิวหนังสีน้ำตาล

แผลที่เกิดจากเส้นเลือดขอด

1. ปวดเท้าปวดหนักๆ ตึงๆ
2. อาจจะเกิดตะคริวของกล้ามเนื้อ
3. เห็นเส้นเลือดดำพอง
4. บวมหลังเท้า
5. เลือดไปเลี้ยงผิวหนังน้อยลง ผิวหนังบริเวณข้อเท้าจะเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาล ผิวบาง แห้งและค่อนข้างแข็ง
6. หากมีการคั่งของน้ำมากๆ อาจจะเกิดการอักเสบของผิวหนังที่เรียกว่า stasis eczamaซึ่งจะมีอาการคัน หรืออาจจะเกิดแผล
7. เลือดออกจากเส้นเลือดขอด

การนั่งหรือยืนนานๆจะทำให้อาการดังกล่าวเป็นมากขึ้น

การวินิจฉัย

• หากพบเห็นหลอดเลือดดำพองและบิดขดตำแหน่งที่พบบ่อยคือบริเวณน่องก็สามารถวินิจฉัยได้
•  บางรายอาจจะใช้ doppler ultrasound
• การฉีดสีเข้าหลอดเลือดดำที่เรียก venogram

การดูแลตัวเอง

1. การออกกำลังกาย การเดินเป็นวิธีดีที่สุดจะเป็นการทำให้การไหลเวียนดีขึ้นแพทย์จะแนะนำวิธีการออกกำลังกายที่เหมาะสม
2. ควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ที่เหมาะสม
3. ให้สวมรองเท้าส้นเตี้ยซึ่งจะเพิ่มการไหลเวียนของเลือด หลีกเลี่ยงการใส่กางเกงที่ฟิตๆ
4. ให้ยกขาสูงครั้งละ10-15 นาที วันละ 3-4 ครั้งโดยยกสูงระดับหน้าอก
5. หลีกเลี่ยงการยืนหรือนั่งนานๆ
6. ใช้elastic bandage พันตั้งแต่ข้อเท้าถึงบริเวณเข่า
7. ห้ามนั่งไขว่ห้าง
8. ห้ามสวมชุดที่คับเกินไปโดยเฉพาะบริเวณเอว ขาหนีบ
9. ลดอาหารเค็มเพื่อป้องกันอาการบวม
10. ถ้าหากต้องนั่งนานให้ลุกเดินทุกชั่วโมง และขณะนั่งให้บริหารข้อเท้าตามเข็มและทวนเข็มนาฬิกาสลับกัน เหยียดเท้าและกระดกเท้าทำสลับกัน

เป็นเส้นเลือดขอดอันตรายหรือไม่

ทั้งเส้นเลือดขอด และเส้นเลือดฝอยมักจะไม่ก่อให้เกิดปัญหาต่อสุขภาพ แต่ก่อให้เกิดความรำคาญ เช่น เท้าหนัก คัน แต่ก็อาจจะทำให้เกิดปัญหาได้

• แผลที่เท้าซึ่งหายยากเนื่องจากการคั่งของเลือดเป็นระยะเวลานาน
• เลือดออก เนื่องจากผิวหนังบริเวณเส้นเลือดขอดจะบาง ทำให้เกิดแผลและเลือดออกง่าย
• เส้นเลือดดำอักเสบ เนื่องจากเกิดลิ่มเลือดในหลอดเลือดฝอย
• ลิ่มเลือดในหลอดเลือดดำ ทำให้เท้าบวม และมีอาการปวด หากมีลิ่มเลือดหลุดลอยไปที่ปอดก็จะเกิดปัญหาอันตราย

จะไปพบแพทย์เมื่อไร

• เส้นเลือดขอดโป่งพองมาก ผิวหนังแดง และเจ็บ ผิวอุ่น แสดงว่ามีการอักเสบ
• เกิดแผลและผื่นใกล้กับข้อเท้า
• ผิวหนังบริเวณข้อเท้าและน่องหนาและมีการเปลี่ยนสีผิว
• เลือดออกจากเส้นเลือดขอด
• ปวดน่องมาก

การรักษาเส้นเลือดขอดมีกี่วิธี

จุดประสงค์ของการรักษา

• เพื่อบรรเทาอาการ
• เพื่อป้องกันโรคแทรกซ้อน
• เพื่อทำให้ดูดี

หลักการรักษาเส้นเลือดขอดคือการจักการกับหลอดเลือดขอดซึ่งมีวิธีการรักษาดังนี้

• การใส่ Support มีอยู่ด้วยกันหลายชนิด การใส่ Support เพื่อเพิ่มแรงดันต่อหลอดเลือดมิให้โป่งพอง ชนิดทางการแพทย์จะดีที่สุดเพราะสามารถเพิ่มแรงดันต่อหลอดเลือดได้ดี
• การผ่าตัดนำหลอดเลือดขอดออก
• การฉีดสารเคมีทำให้หลอดเลือดตีบ sclerotherapy ซึ่งสามารถทำได้ทั้งเส้นเลือดขอด และเส้นเลือดฝอย หลังจากฉีดต้องใส่ Support ระยะหนึ่งเพื่อป้องกันการกลับเป็นซ้ำ
• การใช้ laser ของหลอดเลือดที่อยู่ใกล้ผิวหนังซึ่งเป็นเส้นเลือดฝอยจะต้องทำหลายครั้ง เส้นเลือดจึงจะยุบ วิธีการนี้จะทำกับหลอดเลือดที่เล็กกว่า 3 มม
• Endovenous techniques (radiofrequency and laser) เป็นการสอดสายเข้าไปในหลอดเลือดขอด และใช้ laser จี้ภายในหลอดเลือดทำให้หลอดเลือดนั้นยุบตัว
• การใช้ไฟฟ้าจี้

โรคแทรกซ้อนของการรักษามีอะไรบ้าง

• การผ่าตัด จะมีโรคแทรกซ้อนจากการดมยา เช่นคลื่นไส้อาเจียน การติดเชื้อที่แผลผ่าตัด และยังเกิดแผลเป็นบริเวณที่ผ่าตัด
  • เพิ่มความเสี่ยงต่อการผ่าตัด และดมยาสลบ
  • เลือดออก
  • การติดเชื้อที่แผลผ่าตัด
  • แผลเป็น
  • มีการทำลายเส้นประสาทที่อยู่กับหลอดเลือด ทำให้เกิดอาการชา
  • อาจจะเกิดลิ่มเลือดอุดหลอดเลือด
• sclerotherapy โรคแทรกซ้อนขึ้นกับสารที่ใช้ บางชนิดทำให้เกิดอาการแพ้ บางชนิดทำให้เกิดอาการปวด บางชนิดทำให้เกิดรอยดำ
• การรักษาแต่ละชนิดจะไม่หายขาด เนื่องจากร่างกายอาจจะสร้างเส้นเลือดขึ้นมาใหม่หรือเส้นเก่าเกิดพองเหมือนก่อนรักษา และยังไม่มีวิธีป้องกันการเกิดใหม่

********

สำหรับเส้นเลือดขอดที่จะกล่าวเกิดที่ขา ท่านผู้อ่านคงได้ยินการโฆษณาถึงการรักษาเส้นเลือดขอด ทำให้หายขาด ไม่เจ็บปวด และปลอดภัย ทำให้ท่านผู้อ่านสับสนว่าจะรักษาดีหรือไม่ ข้อมูลที่นำเสนอเป็นเพียงส่วนหนึ่งที่ช่วยท่านในการตัดสินใจ

เส้นเลือดขอดคืออะไร

เส้นเลือดขอดคือเส้นเลือดดำที่มีเลือดมากองทำให้หลอดเลือดโป่งพองอาจจะมีสำดำคล้ำ หรือม่วงอ่อนๆ มักจะขดวนไปมา หลอดเลือดจะนูนขึ้นมา มักจะพบที่น่อง ต้นขาและมักจะมีอาการหนักเท้า คันเท้ารายที่เป็นมากอาจจะมีแผลที่เท้ารายละเอียดคลิกที่นี่

เส้นเลือดฝอยที่ขา

ส่วนเส้นเลือดฝอยที่โป่งก็คล้ายกับเส้นเลือดขอด แต่มีขนาดเล็กกว่า มักจะมีสีแดง และออกม่วง คุณผู้หญิงบางท่านอาจจะพบเห็นเส้นเลือดฝอยที่ต้นขา อาจจะเข้าใจผิดว่าเป็นเส้นเลือดขอดความจริงเป็นเส้นเลือดที่ขยายพบมากที่ขา ข้อเท้า และหน้า รายละเอียดคลิกที่นี่

สาเหตุของเส้นเลือดขอดและเส้นเลือดฝอย

สาเหตุที่แท้จริงไม่มีใครทราบ อาจจะเกิดจากการอ่อนแรงของลิ้นที่เส้นเลือดดำ หรือผนังหลอดเลือดดำ หรือเกิดจากการอักเสบของผนังหลอดเลือดทำให้เลือดกองที่หลอดเลือดดำมักจะเกิดในผู้หญิงเจริญพันธ์ ส่วนเส้นเลือดฝอยเชื่อว่าเกิดจากการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน

เส้นเลือดขอดและเส้นเลือดฝอยจำเป็นต้องรักษา

ไม่จำเป็นต้องรักษาการรักษาเป็นเพียงในแง่ความงามเท่านั้น

ปัจจัยที่ทำให้เกิดเส้นเลือดขอด

• อายุมากจะเพิ่มอุบัติการณ์ของการเกิดเส้นเลือดขอด
• ประวัติครอบครัวเป็นโรคนี้ก็จะมีความเสี่ยงเพิ่ม
• การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน เช่นวัยรุ่น การตั้งครรภ์ หรือวัยทอง แม้กระทั่งการรับประทานยาคุมกำเนิดก็จะส่งเสริมทำให้เกิดเส้นเลือดขอด
• การตั้งครรภ์ เนื่องจากมีปริมาณเลือดมาก และมดลูกกดหลอดเลือดทำให้เกิดเส้นเลือดขอด อาการจะดีขึ้นหลังคลอด 3 เดือน
• อ้วน
• การนั่งหรือยืนนานๆ
• การสัมผัสแสงนานๆก็จะเกิดเส้นเลือดฝอยที่ใบหน้า

อาการของเส้นเลือดขอด

• ปวดน่องหลังจากนั่งหรือยืนนาน
• ปวดตุบๆ และเป็นตะคริว
• บวมที่เท้า
• เท้าหนักๆ
• ผื่นที่ขาและคัน
• ผิวที่ผิวหนังจะออกคล้ำ

เป็นเส้นเลือดขอดอันตรายหรือไม่

ทั้งเส้นเลือดขอด และเส้นเลือดฝอยมักจะไม่ก่อให้เกิดปัญหาต่อสุขภาพ แต่ก่อให้เกิดความรำคาญ เช่น เท้าหนัก คัน แต่ก็อาจจะทำให้เกิดปัญหาได้

• แผลที่เท้าซึ่งหายยากเนื่องจากการคั่งของเลือดเป็นระยะเวลานาน
• เลือดออก เนื่องจากผิวหนังบริเวณเส้นเลือดขอดจะบาง ทำให้เกิดแผลและเลือดออกง่าย
• เส้นเลือดดำอักเสบ เนื่องจากเกิดลิ่มเลือดในหลอดเลือดฝอย
• ลิ่มเลือดในหลอดเลือดดำ ทำให้เท้าบวม และมีอาการปวด หากมีลิ่มเลือดหลุดลอยไปที่ปอดก็จะเกิดปัญหาอันตราย

จะไปพบแพทย์เมื่อไร

• เส้นเลือดขอดโป่งพองมาก ผิวหนังแดง และเจ็บ ผิวอุ่น แสดงว่ามีการอักเสบ
• เกิดแผลและผื่นใกล้กับข้อเท้า
• ผิวหนังบริเวณข้อเท้าและน่องหนาและมีการเปลี่ยนสีผิว
• เลือดออกจากเส้นเลือดขอด
• ปวดน่องมาก

การวินิจฉัยโรค

แพทย์จะวินิจฉัยโรคนี้จากประวัติและการตรวจร่างกาย ดูเส้นเลือดขอดทั้งท่านอน และท่ายืน การตรวจเพิ่มเติมแพทย์อาจจะส่งตรวจ

• คลื่นเสียงความถี่สูงเพื่อดูการไหลของเลือดและโครงสร้างของหลอดเลือด
• ฉีดสีเข้าหลอดเลือดดำ

การป้องกันการเกิดเส้นเลือดขอด

แม้ว่าจะไม่สามารถป้องกันเส้นเลือดขอด หรือเส้นเลือดฝอยได้หมด แต่ก็สามารถที่จะลดการเกิดเส้นใหม่

• ป้องกันการถูกแสงซึ่งจะทำให้เกิดเส้นเลือดฝอยที่หน้า
• ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอซึ่งจะทำให้กล้ามเนื้อแข็งแรง ระบบไหลเวียนดี ลดการเกิดเส้นเลือดขอด
• ลดน้ำหนัก
• อย่างนั่งไขว่ห้างเป็นเวลานาน
• หากต้องนั่งนานให้ยกเท้าให้สูง
• อย่านั่งหรือยืนเป็นเวลานาน ให้เปลี่ยนเท้าที่ยืนบ่อยๆ หากต้องนั่งนานให้ลุกขึ้นเดินทุก 30 นาที
• ให้ใส่ Support ไม่ใส่กางเกงที่ฟิต และรัดเอว
• ไม่ใส่รองเท้าส้นสูงเป็นเวลานาน
• ลดอาหารเค็ม และรับประทานผักผลไม้ให้มาก

เท้าจะมีสองระบบคือเส้นเลือดดำที่ผิวเรียก superficial vein จะนำเลือดจากผิวหนังไปสู่ระบบที่สองคือเส้นเลือดดำที่อยู่ลึกเรียก deep vein ซึ่งนำเลือดกลับสู่หัวใจ โดยมีการบีบตัวของกล้ามเนื้อ เป็นตัวไล่เลือดจากขาไปเส้นเลือดดำใหญ่ในท้อง โดยมีลิ้นๆกั้นเลือดมิให้ไหลกลับ หากลิ้นดังกล่าวเสียซึ่งอาจจะเกิดจากโรคของ valve เอง หรือจากการเสื่อมตามอาย ุทำให้ไม่สามารถกั้นเลือดไหลกลับเลือดจึงค้างอยู่ในหลอดเลือดดำ จึงเกิดโป่งพองโดยมากเกิดในผู้หญิงอายุ 30-70 ปี

ข้อมูลจาก Siam Health