:: กะว่าก๋าแนะนำหนังสือ - เสรีภาพไม่ใช่การตามใจ ::
:: เสรีภาพไม่ใช่การตามใจ ::เขียน : A.S. Neil
แปล : สมบัติ พิศสะอาด
 เอ.เอส.นีล เป็นผู้ก่อตั้งโรงเรียน SummerHill ในประเทศอังกฤษ ในปี พศ. 2464
นับเป็นต้นแบบโรงเรียนทางเลือกและการเรียนรู้แบบ Home school ในยุคปัจจุบัน
แนวคิดในการจัดการศึกษาให้เด็กนักเรียนสามารถเรียนรู้อะไรก็ได้ที่ตนเองสนใจ
เพื่อดึงศักยภาพและพรสวรรค์ของตัวเองออกมาได้อย่างแท้จริง
โดยสร้างบรรยากาศในการเรียนรู้ระหว่างครูกับเด็กให้เป็นไปอย่างสร้างสรรค์
เคารพความคิดเห็นระหว่างกัน และ เปิดพื้นที่ให้มีอิสระในการตัดสินใจโดยไม่มีการบังคับ
โดยปราศจากการออกคำสั่ง การลงโทษรุนแรง หรือกฎระเบียบที่เป็นไปเพื่อการควบคุม
ซึ่งวิธีการนี้จะทำให้เด็กมีความมั่นใจ มีความเป็นตัวของตัวเอง
และจัดการระบบชีวิตของตัวเองได้ในที่สุด
หลังจากเผยแพร่แนวคิดของ SummerHill ในช่วงเริ่มต้น (ประมาณปี พ.ศ. 2503)
นีลต้องคอยตอบคำถามพ่อแม่จำนวนมากมายที่ไม่เข้าใจในหลักการของ SummerHill
จดหมายจำนวนมากถูกส่งมาเพื่อไถ่ถามถึงข้อสงสัยในใจของผู้ปกครองทั้งหลาย
นีลรวบรวมจดหมายทั้งหมดนำมาคัดแยกและตอบ จนกลายเป็นหนังสือเล่มนี้ในที่สุด“เสรีภาพ” ไม่ใช่ “การตามใจ”เป็นประเด็นสำคัญที่สุดของหนังสือเล่มนี้
เพราะในสมัยนั้น (หรือสมัยนี้ก็ตาม) พ่อแม่จำนวนหนึ่งยังเชื่อว่า
การเลี้ยงลูก คือ การสั่ง การสอน การบอกให้ทำตาม
คือ การตัดสินใจเลือกแทนลูกไปเสียทุกอย่าง ตั้งแต่เรื่องใกล้ตัวอย่าง ทรงผม การแต่งกาย
การกินข้าว การตื่นนอน หน้าที่ภายในบ้าน การเรียน การทำการบ้าน การเรียนพิเศษ ฯลฯ
ลูกที่ได้ดั่งใจ หมายถึง เด็กที่เรียบร้อย ว่านอนสอนง่าย สั่งอะไรก็ทำตาม ไม่เถียง ไม่ดื้อ
เรียนเก่ง ได้คะแนนสอบสูง ๆ และมีความสามารถพิเศษมากมายซึ่งพ่อแม่คัดสรรให้
ไม่ว่าเด็กจะอยากทำหรือไม่ก็ตาม เช่น ศิลปะ ดนตรี หรือกีฬา
ผมชอบตัวอย่างที่นีลยกมาเป็นตัวอย่างในการสอนที่โรงเรียน SummerHill
เสรีภาพ หมายถึง หากเด็กคนหนึ่งไม่พึงพอใจที่จะเรียนภายในห้อง
เขามีสิทธิเดินออกจากห้องเรียนได้ เพื่อไปทำสิ่งที่ตัวเองสนใจ
แต่ไม่มีสิทธิ์นั่งในห้องแล้วทำเสียงดังรบกวนเพื่อนร่วมชั้น
ครูที่นี่จะไม่ใช้ “ความเป็นครู” ตวาดหรือสั่งให้เด็กเงียบ
ไม่ใช้การลงโทษหรือประจานให้อาย เมื่อเด็กคนนั้นไม่พร้อมจะเรียนรู้
แต่เปิดโอกาสให้เด็กลองค้นหาว่าอะไรคือสิ่งที่เขาสนใจ
โดยไม่รบกวนสิทธิ์ของเพื่อน ๆ คนอื่นในขณะเรียนรู้“เสรีภาพ” ที่ดีจึงต้องมาพร้อมกับการเคารพสิทธิ์ของผู้อื่น
เด็กจะเรียนรู้สิ่งนี้ได้ เพราะเขามีสิทธิ์เลือกในสิ่งที่ตนเองต้องการ
และในขณะเดียวกันก็ต้องเรียนรู้เคารพสิทธิในการเลือกของผู้อื่นด้วย
ไม่ใช่การทำตามใจตนเองทุกอย่างโดยไม่สนใจความรู้สึกของผู้อื่น
นีลตอบคำถามทุกเรื่องทุกข้อจากประสบการณ์การทำงานของเขา
ไม่ว่าจะเป็นคำถามเรื่อง การเบี่ยงเบนทางเพศ กิริยามารยาท หน้าที่และความรับผิดชอบ
การนับถือศาสนา ความแตกต่างเรื่องสีผิว ความรุนแรงในครอบครัว การใช้สื่อ
ปัญหายาเสพติด ช่องว่างระหว่างวัยในครอบครัว ไปจนถึงความกลัว และความผิดปกติในตัวเด็ก
หลายคำถามนีลตอบอย่างตรงไปตรงมาด้วยภาษาที่ดุเดือด
แต่ก็เพื่อจี้ให้ตรงประเด็นว่าเพราะอะไรพ่อแม่จึงคิดว่าลูกตัวเองผิดปกติหรือมีปัญหา
ทั้งที่แท้จริงแล้วรากเหง้าของปัญหาทั้งมวล อาจเกิดขึ้นจากทัศนคติที่ผิดพลาดของพ่อแม่
หรือเกิดจากวิธีการเลี้ยงดูลูกที่ไม่เหมาะสมต่างหาก
พ่อแม่หลายคนยังเลี้ยงลูกอย่างเข้มงวดกวดขัน กดดัน
เพื่อหวังว่าเด็กจะเติบโตมาอย่างสมบูรณ์แบบตามความคาดหวังของคนเป็นพ่อเป็นแม่
ทุ่มเททั้งแรงกาย แรงทรัพย์จำนวนมากเพื่อให้ลูกกลายเป็นอย่างที่พ่อแม่ต้องการ
โดยไม่เคยถามลูกสักคำว่าเขาเหนื่อยไหม มีความสุขไหม
ในการใช้ชีวิตเพื่อเป็นไปอย่างที่คนอื่นคาดหวัง
เข้มงวดกวดขันมากกับตามใจมาก
ก็มีโอกาสทำให้เด็กเสียคนได้มากพอกัน
สำคัญคือเขารับรู้ได้บ้างหรือเปล่า
ว่าอะไรคือสิ่งที่ตัวเองต้องการอย่างแท้จริง
รู้หรือไม่ว่าตัวเองอยากเรียนรู้อะไร อยากทำอะไร
อยากเติบโตขึ้นมาเป็นแบบใด
เพราะเด็กทุกคนควรมี “เสรีภาพ”
ที่จะถามตัวเองได้ ตอบตัวเองได้ในทุกคำถามของชีวิต
ด้วยตัวเขาเอง
| Create Date : 28 กุมภาพันธ์ 2564 |
| Last Update : 17 กรกฎาคม 2565 6:54:26 น. |
|
22 comments
|
| Counter : 337 Pageviews. |
|
 |
|
|
ฝากข้อความหลังไมค์
Rss Feed
ผู้ติดตามบล็อก : 392 คน [
ใช่เลยครับ เสรีภาพ ไม่ใช่การตามใจ แต่กับลูกนี่ อดตามใจไม่ได้จริง ๆ นะครับ
จากบล็อก ใช่อีกครับ เพลงนี้เป็นเพลงไม่กี่เพลงในยคใหม่ ๆ ที่โดนใจ