:: กะก๋าแนะนำหนังสือ : พุทธตันตระ ::
:: พุทธตันตระ ::
เขียน : สมเกียรติ โล่เพชรัตน์
ศาสนาพุทธ นิกายตันตระ เป็นหนึ่งในแนวทางการวิวัฒน์ตนเอง
เพื่อให้อยู่รอดและมีพื้นที่ทางความเชื่อ ในท่ามกลางความแตกต่างระหว่างศาสนา
นานนับพันปีที่ศาสนาต่าง ๆ เกิดขึ้นมาบนโลกนี้
ท่ามกลางความกลัว การเมือง การปกครอง และความเชื่อ
ซึ่งแตกต่างไปตามสภาพพื้นที่ อากาศ และวัฒนธรรม
เราสามารถแบ่งศาสนาออกเป็นสามสายหลักสำคัญ คือ
ศาสนาสายอารยัน (Arayan)
เช่น ศาสนาพราหมณ์ ศาสนาฮินดู ศาสนาเชน ศาสนาพุทธ เป็นต้น
ศาสนาสายเซมิติค (Semitic)
เช่น ศาสนายูดาย ศาสนาคริสต์ ศาสนาอิสลาม
ศาสนาสายมองโกล (Mongol)
เช่น ศาสนาเต๋า ศาสนาขงจื๊อ ศาสนาชินโต เป็นต้น
และในแต่ละศาสนายังแยกย่อยออกเป็นนิกายหรือลัทธิจำนวนมาก
การศึกษาแนวคิดต่าง ๆ ทางด้านศาสนาและปรัชญาจึงเป็นสิ่งที่น่าสนใจสำหรับผม
พุทธตันตระ ก็เป็นอีกหนึ่งแนวทางการฝึกฝนตนที่ผมสนใจ
ในพุทธศาสนา อาจแบ่งเป็นสองนิกายหลัก
คือ นิกายเถรวาท หรือ นิกายหินยาน
กับ นิกายอาวาริยวาท หรือ นิกายมหายาน
ถามว่าสิ่งใดคือความแตกต่าง ย่อม ไม่อาจชี้ชัดลงไปได้อย่างชัดเจน
เพราะที่สุดแล้วหลักคำสอนในศาสนาพุทธ
คือ การปฏิบัติฝึกฝนตนเพื่อให้พ้นทุกข์ จนถึงที่สุดในนิพพาน
แม้พุทธศาสนาจะก่อกำเนิดขึ้นในอินเดีย
ในอินเดียเองเมื่อมาถึงจุดหนึ่ง
ศาสนาพุทธก็ถูกหวาดล้างทำลาย จากศาสนาฮินดู พราหมณ์
รวมถึงในยุคที่ศาสนาอิสลามครองความเป็นใหญ่ในอินเดีย
ซึ่งแทบจะทำให้ศาสนาพุทธสิ้นไปตลอดกาลในแผ่นดินต้นกำเนิด
บริบทของคำสอนและการปฏิบัติต่าง ๆ ได้ถูกปรับเปลี่ยน ผสมกลมกลืน
กับความคิดความเชื่อต่าง ๆ ของศาสนาอื่น
เพื่อให้ศาสนาพุทธสามารถดำรงอยู่ได้
พุทธตันตระจึงกลายเป็นนิกายสุดท้ายของศาสนาพุทธในประเทศอินเดีย
เป็นการผสมผสานระหว่างนิกายเถรวาทและมหายาน
ก่อนจะไปเติบโตและหยั่งรากลึกลงในประเทศธิเบต และเนปาล
จิตรกรรม รูปเคารพ ไปจนถึงหลักคำสอนของพุทธตันตระ
จึงมีความแตกต่างจากคำสอนในนิกายเถรวาทที่เราคุ้นเคย
ภาพบางภาพสร้างความสับสน งุนงง ไปจนถึงสร้างความไม่พอใจ
ให้กับศาสนิกชนที่มองดูโดยปราศจากความเข้าใจ
ในปรัชญาที่ซ่อนอยู่เบื้องหลังความหมายภาพหรือรูปเคารพเหล่านั้น
การมองเห็นความจริง หรือการรู้แจ้งในพุทธตันตระนั้น
มิได้รู้แจ้งหรือตรัสรู้แล้วหยุดนิ่งไปตลอด แต่ผู้บรรลุธรรมยังต้อง
‘รักษา’ และเพียรปฏิบัติอย่างต่อเนื่องจนกว่าจะสิ้นชีพ
และแม้จะสิ้นชีพไปแล้ว ก็ยังมิปรารถนาไปสู่แดนนิพพาน
หากแต่ยังตั้งจิตไว้ว่าจะขออยู่ช่วยเหลือสรรพสัตว์ในโลกนี้
จนกว่าจะพ้นทุกข์จนหมดสิ้น นี่คือ หัวใจหลักแห่งความเมตตา
ที่เห็นเด่นชัดมากที่สุดในหลักคำสอนของฝั่งมหายานหรือพุทธตันตระนั่นเอง
‘พุทธตันตระ’ จึงเป็นอีกหนึ่งแนวคิด
ที่เน้นการฝึกฝนตนจนจิตเกิดสุญญตาภาวะเพื่อสามารถบรรลุธรรม
และเข้าสู่นิพพานภูมิในช่วงเวลาใดก็ได้ หากแต่ผู้ฝึกฝนตนจนบรรลุแล้ว
จะเลือกที่จะอยู่โปรดสัตว์จนหมดสิ้นจากความทุกข์ทั้งหมดเสียก่อน
การฝึกฝนตนจึงมีทั้งการเรียนรู้ท่าทางต่าง ๆ ที่เรียกว่าท่า ‘มุทรา’
รวมถึง ‘รหัสธรรม’ ต่าง ๆ ทั้งเชิงสัญลักษณ์ เครื่องหมาย รูปเคารพ
เพื่อใช้นำมาเป็นอุบายในการฝึกฝนจิต
หนังสือเล่มนี้อธิบายทั้งท่ามุทรา เครื่องหมาย สัญลักษณ์
ไปจนถึงปางต่าง ๆของพระโพธิสัตว์ รวมทั้งภาพประกอบของรูปเคารพต่าง ๆ
ในศิลปะของธิเบตและเนปาล
การอ่านหนังสือเล่มนี้ช่วยทำให้มองภาพรวมและแนวคิดของพุทธสายมหายาน
ได้ชัดเจนขึ้น มีความเข้าใจในที่มาที่ไปของรูปเคารพต่าง ๆ มากขึ้น
ถ้าจะมีข้อติติงอยู่บ้าง
คงเป็นคำผิดที่พบอยู่ในหลายจุดหลายแห่งในหนังสือเท่านั้นเอง
ภาพประกอบจากหนังสือและแต่งภาพด้วยแอพ Prisma
| Create Date : 26 มกราคม 2562 |
| Last Update : 24 กุมภาพันธ์ 2563 22:22:34 น. |
|
14 comments
|
| Counter : 940 Pageviews. |
|
 |
|
|
ขอบคุณคะ ได้ความรู้ทางศาสนาพุทธมากขึ้นเลย
ฝากข้อความหลังไมค์
Rss Feed
ผู้ติดตามบล็อก : 392 คน [
เจ้าของลัทธิ หรือผู้ร่วมเจตนาเผยแพร่ คงต้องคิด ว่าจะทำอย่างไร
ให้คนศรัทธา..จะตรงเกินไปก็ไม่เหมาะจริตคนละแวกนั้น
แต่ถ้าปรับแนวปฏิบัติหรือบัญญัติอะไรเพิ่ม กลายเป็น คล้อยตาม
คนทั่วไป.. ยิ่งไม่ได้ผล ต้องใช้กลาง ๆ ไว้
...
ที่ผ่านมา คนใช้ศาสนา ที่คนนับถือ แปลงคำสอนใช้ตีความให้
คนด้อยด้านนี้ บิดเบือน จะได้หาแนวร่วมหรือใช้คนนับถือเป็น
เครื่องมือ...แย่มาก ๆ
ผมมีเพื่อนที่เขาเคร่งครัดด้านศาสนา แต่เขาเป็นคนรักการศึกษา
นำข้อบัญญัติมาวิเคราะห์ แล้วเปรียบเทียบคำสอนที่มีคนบิดเบือน
เขาก็รู้แล้วว่า ตีความผิด..
เขาบอกว่า นั่นตีความผิด มิใช่คำสอนที่แท้จริง
แล้วคนแบบเขามีน้อยมาก ทำไงดี..
.....
อะ ผมเขียนให้ความเห็นซะยืดยาว..แล้วมาคิดถึง แนวคิด
ของผู้เขียนข้างบน.. เขาค้นคว้ามากจริง ๆ แล้วถ่ายทอด
ให้คนเข้าใจ... ไม่ง่ายเลย
เพราะเขียนด้านศาสนา ยาก..ที่จะให้คนอ่าน
เขียนแรงไปก็กระทบ อีกฝ่าย
ไปละครับฟ้าสางที่หัวหิน จะไปปั่นจักรยานเส้น เขาเต่าไป
เส้นปากน้ำปราณ ไบค์เลนดี เขาให้เฉพาะจักรยานปลอดภัย
มากกว่าเมื่อวาน ปั่นจากบ้านพัก ไปเส้น วัดห้วยมงคลไม่ไหว
ครับ ไหล่ทางแคบ รถยนต์วิ่งเร็ว เสียงดัง
วันนี้เปลี่ยนเส้นทางดีกว่า..