: กะว่าก๋าแนะนำหนังสือ - ปรัชญาแห่งนิกายเซน โพธิสัตวธรรม :
: ปรัชญาแห่งนิกายเซน โพธิสัตวธรรม :เขียนและแปล : พจนา จันทรสันติ
หนังสือกระดาษเหลืองกรอบเกรียมเล่มเล็ก ความหนาประมาณ 250 หน้า
ฉบับพิมพ์ครั้งแรกในปี 2521 ผมนั่งอ่านหนังสือเล่มนี้ตอน 9 โมงเช้า และอ่านจบบ่ายสองโมงตรง“ปรัชญาแห่งนิกายเซน โพธิสัตวธรรม” คล้ายการนำงานเขียนงานแปลของตนเอง
กลับมาสอบทานความคิดอีกครั้ง ผ่านมุมมองของปรัชญาเซน ปรัชญาเต๋า
และชีวประวัติของนักปราชญ์ยุคโบราณ เช่น ท่านเหลาจื่อ , จวงจื่อ , ฮั่นซาน ,
เรียวกัน , สิทธารถะ ฯลฯ
มีหลายประโยคภายในเล่มที่โดนใจ มีหลายย่อหน้าซึ่งผมถูกใจและเห็นด้วย
คงไม่อาจยกมาให้อ่านกันได้ทั้งหมด แต่ถ้าพอจะจับใจความแห่งธรรมที่ได้รับ
ก็น่าจะพอสรุปความได้ดังนี้
-----------------------------------------------
คำถามที่ว่า “เซนคืออะไร ?”
ไม่ควรจะมีคำตอบ เพราะคำถามเป็นเพียงคำถาม คำตอบเป็นเพียงคำตอบ
คำตอบของอาจารย์เซนเป็น ‘สัจจะ’ ที่มีเพียงอาจารย์เท่านั้นเป็นผู้มองเห็น
หาใช่สิ่งที่ศิษย์จะเป็นผู้มองเห็นด้วยประสบการณ์เดียวกันได้
เช่นเดียวกับ “ความหมายของชีวิต” ซึ่งคำตอบที่แท้จริงมิได้อยู่ภายนอกตัว
ไม่ได้อยู่กับผู้รู้ ครูบาอาจารย์ มิได้อยู่ในกองตำราคัมภีร์โบราณจำนวนมาก
แต่เป็นคำตอบที่เราต้องเป็นผู้ตอบด้วยตัวเราเอง ด้วยความเข้าใจทั้งหมดที่เรามี
-----------------------------------------------
มองดูเปลวเทียนนั่นสิ เปลวไฟที่ลุกวับแวมอยู่บนแท่งเทียนไข
ตราบใดที่มันยังลุกไปโดยไม่มีคำถาม มันยังคงความเป็น ‘ไฟที่แท้จริง’ เอาไว้ได้
แต่เมื่อใดที่ไฟเริ่มตั้งคำถามว่า
“ฉันเกิดขึ้นมาได้อย่างไร ?
ฉันจะไปสู่หนไหน ?
ทำไมฉันต้องลุกไหม้อยู่เช่นนี้ ?”
เมื่อไฟเริ่มถามตนเอง มันจะไม่เป็นไฟอีกต่อไป
มันจะหยุดลุก หยุดเผาไม้
มันจะหยุดนิ่ง และดับไป
-----------------------------------------------
อุดมคติของการดำรงชีวิต
คือ การบินไปอย่างนก และว่ายไปอย่างปลา
ชีวิตเป็นเรื่องง่ายและสามัญธรรมดาอย่างยิ่ง
แต่ก็ไม่ใช่ทุกคนที่จะทำได้
บางครั้งเป็นเพราะเราฉลาดเกินไป รู้มากเกินไป มีมากเกินไป
จนทำให้เราพลาดสัจจะชีวิตไปโดยไม่รู้ตัว
เราพากันแสวงหาสัจจะจากนอกตัว ทั้ง ๆ ที่มันอยู่ในตัวเรา
-----------------------------------------------
ในการศึกษาธรรมะ
การถกเถียงกันด้วยพระสูตรและพระศาสตร์ หาใช่ความจำเป็นไม่
คนฉลาดอาจไม่ใช่คนผู้ค้นพบ “คำตอบ” เกี่ยวกับการเกิดและการตายพบ
เพราะ “สัจจะ” ที่เราต้องการพบ
มันอยู่ในการเดิน การกิน การนั่ง การนอน การยืน
อยู่ในขณะที่เรากำลังสนทนา อยู่ในขณะที่เรากำลังเงียบ
อยู่ในทุกภารกิจประจำวัน
-----------------------------------------------
การเข้าถึงธรรมนั้น ดำเนินไปตามวิถีทางของธรรมชาติ
มิใช่เกิดจากการศึกษาพระสูตรคัมภีร์ การคัดลอกจดจำคำสอนจากตำราต่าง ๆ
มิใช่อยู่ที่การนั่งสมาธิอย่างยาวนาน หรือสวดมนต์ทั้งวันทั้งคืน
การถกเถียงกันในเรื่องปรัชญา ศาสนา นิพพานหรืออนัตตาว่าเป็นอย่างไร
เป็นสิ่งไร้ประโยชน์
เพราะทุกสิ่งทุกอย่างสามารถนำไปสู่การเข้าใจธรรม ทุกขณะจิตคือพุทธจริยา
หนทางไปสู่ธรรม มิได้มีทางเดียว หนทางสู่การรู้แจ้ง
มิได้มีรูปแบบแน่นอนตายตัว
“สัจธรรม” มิได้แยกออกมาจาก “วิถีชีวิตประจำวัน”
“ธรรมะ” ซ่อนอยู่ในทุกสิ่ง ไม่ว่าจะเป็นใบไม้ ดอกไม้ พระจันทร์ สายลม ฯลฯ
“ธรรมะ” ซ่อนอยู่ในทุกกิจกรรมที่เราทำ
ไม่ว่าจะเป็นการทำงาน ทำครัว ทำสวน กวาดบ้านหรือดื่มชา ฯลฯ
-----------------------------------------------
อย่าถามเลยว่าสัจธรรมคืออะไร ?
หรือ การตรัสรู้คืออะไร ?
แต่จงมองดูด้วยตาตนเอง
เพราะเพียงแต่ได้ “เห็น” เพียงครั้งเดียว
การเห็นนั้นจะก่อเกิด “ปัญญา” และ “ญาณทัศนะ” อันใหญ่หลวง
การ “เห็น” นั้นจะเปลี่ยนแปลงชีวิตไปโดยสิ้นเชิง
ก่อเกิดความมีชีวิตชีวา เต็มไปด้วยพลังและความสร้างสรรค์
จะเปลี่ยนชีวิตเดิมให้กลายเป็น
“ชีวิตที่มีคุณค่าและเปี่ยมความหมาย”
-----------------------------------------------
ในหลายครั้งเรามักสงสัยในวิธีการสอนและคำพูดของอาจารย์เซนยุคโบราณ
ด้วยเหตุที่คำสอนนั้นมักดูไม่เป็นเหตุเป็นผล
การกระทำที่ปฏิบัติต่อศิษย์ก็มักคาดไม่ถึง และไม่มีคำอธิบายใดใดตามมา
แต่สิ่งเหล่านั้นคือ “อุบาย” ที่จะช่วยปลดปล่อยลูกศิษย์ออกจากความยึดมั่นถือมั่น
ในคำตอบที่ตายตัวและแห้งแล้ง
อาจารย์เซนได้ใช้ “ความไร้เหตุผล” เข้าทำลาย “เหตุผลเดิม” ที่ศิษย์มีอยู่ในความคิด
ใช้ “ความไร้สาระ” ทำลาย “สาระเดิม” ที่มีอยู่ในความคิดของศิษย์
เพื่อให้ศิษย์เข้าไปสู่สิ่งที่อยู่เหนือกว่า “คำพูด” หรือ “กริยาท่าทาง” เหล่านั้น
เมื่อ “อวิชชา” ในตัวศิษย์ถูกทำลายไป “วิชชา” ก็ปรากฏขึ้น
ความรู้ที่แท้จริงก็อุบัติขึ้นในวินาทีนั้นนั่นเอง
-----------------------------------------------
“ชีวิตมนุษย์มีขอบเขตจำกัด แต่ความรู้ที่มีอยู่ทั้งหมดนั้นหาขอบเขตมิได้
การพยายามนำสิ่งที่มีขอบเขตไปแสวงหาสิ่งที่ไร้ขอบเขต ย่อมนำหายนะมาสู่ตน
และแม้การนึกว่าตนเองเป็นผู้รู้นั้น ก็รังแต่จะนำความพินาศมาสู่ตนด้วย
และสำหรับผู้ที่รู้จักหยุดในสิ่งซึ่งตนไม่รู้
ก็นับได้ว่าเป็นผู้เข้าถึงขอบเขตอันไร้ขอบเขตของความรอบรู้แล้ว”
: จางจื้อ
-----------------------------------------------
มหาปณิธาน 4 ประการของพระโพธิสัตว์
1. สรรพสัตว์มีมากมายเพียงใด เราปฏิญาณจะช่วยให้รอดสิ้น
2. กิเลสตัณหาดั่งน้ำพุมิรู้เหือดแห้ง เราปฏิญาณจะขัดให้สิ้น
3. ข้อธรรมะล้ำลึกมีเหลือคณานับ เราปฏิญาณจะศึกษาให้สิ้น
4. สัจธรรมแห่งพุทธะยากยิ่งลึกซึ้ง เราปฏิญาณจะเข้าให้ถึง
-----------------------------------------------
การหาเหตุผลมากมาย
มาสนับสนุนความเชื่อของตนนั้น
มิได้หมายความว่าสิ่งนั้นจะเป็นจริงขึ้นมาได้
เหตุผลก็เป็นเพียงเหตุผล
เหตุผลจะกลายมาเป็นตัวความจริงได้อย่างไร
-----------------------------------------------
ณ ที่ซึ่งไม่มีคำว่า “เรา” และ “เขา” อยู่
ไม่มีตัวพี่และก็ตัวเธออยู่ด้วย
ณ จุดนี้แหละที่ความรักและความจริงใจจะไหลหลั่งออกมา
เมื่อกระแสธารแห่งความรัก โถมเข้าทำลายปราการแห่งความเกลียดชังลง
ความงามในรูปแบบต่าง ๆ ย่อมปรากฏออกสู่สายตามนุษย์
เพื่อให้ทุกคนได้รับรู้ว่า สิ่งเหล่านี้มีจริงอยู่ในโลก
-----------------------------------------------
การตายจาก มิใช่สิ่งที่น่าเศร้าโศก
การมีชีวิตอยู่ ก็มิใช่สิ่งที่น่ายินดี
เพราะแท้ที่จริงในขณะที่เรายังมีชีวิตอยู่
เราก็ได้ตายไปทุกขณะ
ในชีวิตมีความตาย และในความตายมีเชื้อพันธุ์แห่งชีวิต
ที่ซุกซ่อนรอเวลาที่จะงอกอยู่
-----------------------------------------------
เราต้องรับถ้วยแห่งความทุกข์ยากมาและดื่มกินเข้าไป
หาไม่ ; ก็จะไม่มีวันเข้าใจถึงชีวิต
หากคนมิได้ผ่านความทุกข์ทรมานที่ยิ่งใหญ่มาแล้ว
เขาจะเป็นคนเหนือคนได้อย่างไร
-----------------------------------------------
เมื่อทั้งหมดแฝงเร้นอยู่ในหนึ่ง
หนึ่งย่อมซึมซาบเข้าสู่ทั้งหมด
เมื่อหนึ่งแฝงเร้นอยู่ในทั้งหมด
ทั้งหมดย่อมซึมซาบเข้าสู่หนึ่ง
เมื่อหนึ่งแฝงเร้นอยู่ในหนึ่ง
หนึ่งย่อมซึมซาบเข้าสู่หนึ่ง
เมื่อทั้งหมดแฝงเร้นอยู่ในทั้งหมด
ทั้งหมดย่อมซึมซาบเข้าสู่ทั้งหมด
-----------------------------------------------
นักวิทยาศาสตร์เคาะประตู
แต่ประตูของธรรมชาติอันลึกลับก็ไม่ยอมเปิดออก
ในขณะที่เขาเกือบจะค้นพบความลึกลับแห่งชีวิตอยู่แล้ว
แต่ทันใดนั้น ‘ชีวิต’ ก็ปิดบังตัวเองไว้อย่างสิ้นเชิง
: Lin Yu Tang
| Create Date : 08 พฤศจิกายน 2567 |
| Last Update : 8 พฤศจิกายน 2567 5:13:26 น. |
|
14 comments
|
| Counter : 651 Pageviews. |
|
 |
|
|
| ผู้โหวตบล็อกนี้... |
| คุณหอมกร, คุณmultiple, คุณThe Kop Civil, คุณ**mp5**, คุณจันทราน็อคเทิร์น, คุณสายหมอกและก้อนเมฆ, คุณนายแว่นขยันเที่ยว, คุณmcayenne94, คุณปรศุราม, คุณอาจารย์สุวิมล, คุณสองแผ่นดิน, คุณnewyorknurse |
โดย: หอมกร   วันที่: 8 พฤศจิกายน 2567 เวลา:6:48:24 น. |
|
|
|
โดย: **mp5**  วันที่: 8 พฤศจิกายน 2567 เวลา:13:35:21 น. |
|
|
|
โดย: ปัญญา Dh  วันที่: 8 พฤศจิกายน 2567 เวลา:15:24:54 น. |
|
|
|
| โดย: mcayenne94 วันที่: 8 พฤศจิกายน 2567 เวลา:17:51:15 น. |
|
|
|
| โดย: multiple วันที่: 8 พฤศจิกายน 2567 เวลา:18:36:34 น. |
|
|
|
| โดย: In the past วันที่: 8 พฤศจิกายน 2567 เวลา:21:26:58 น. |
|
|
|
โดย: คุณต่อ (toor36  ) วันที่: 8 พฤศจิกายน 2567 เวลา:21:49:11 น. |
|
|
|
โดย: สองแผ่นดิน  วันที่: 8 พฤศจิกายน 2567 เวลา:22:48:23 น. |
|
|
|
โดย: กะว่าก๋า  วันที่: 8 พฤศจิกายน 2567 เวลา:23:38:15 น. |
|
|
|
|
|
ฝากข้อความหลังไมค์
Rss Feed
ผู้ติดตามบล็อก : 395 คน [
เป็นเรื่องของนักคิดคุณก๋า
ป.ล. คุณธัญท่าจะป่วยหนักแน่ๆ