BlogGang.com : : ผู้ชายในสายลมหนาว : ศิลปะอยุธยา: รู้ใหม่ คิดใหม่ (เจดีย์ศรีสุริโยทัย)

ศิลปะอยุธยา: รู้ใหม่ คิดใหม่ (เจดีย์ศรีสุริโยทัย)

พงศาวดารฉบับหลวงประเสริฐว่า
พระยาหงสาปังเสวกี ยกพลมายังพระนครศรีอยุธยาในเดือน ๔ นั้น
เมื่อสมเด็จพระมหาจักรพรรดิเจ้า เสด็จออกไปรบศึกหงสานั้น
สมเด็จพระองค์มเหสี และสมเด็จพระเจ้าเธอพระราชบุตรี เสด็จทรงช้างออกไปโดยเสด็จด้วย

และเมื่อได้รับศึกหงสานั้นทัพหน้าแตกมารประทัพหลวงเป็นโกลาหลใหญ่
และสมเด็จพระองค์มเหสี และสมเด็จพระเจ้าลูกเธอพระราชบุตรีนั้น
ได้รบด้วยข้าเศึกเถิงสิ้นชนม์กับคอช้างนั้นและเศิกหงสา

จะเห็นได้ว่าในพงศาวดารฉบับที่น่าเชื่อถือที่สุดมิได้กล่าวเหตุการณ์หลังจากนั้น
มีแต่ในพงศาวดารฉบับอื่นๆ ที่เต็มไปด้วยรายละเอียดเนื้อหาที่น่าอัศจรรย์ใจ
ว่าในอดีตจะมีการบันทึกรายละเอียดไว้มากถึงเพียงนั้น จนบางคนกล่าวว่า
อาจจะเป็นพงศาวดารฉบับกรุงศรีอยุธยาที่เขียนในยุครัตนโกสินทร์

ที่ได้กล่าวไว้ว่า สมเด็จพระมหาจักรพรรดิ โปรดให้จัดพระราชพิธี
ทำพระเมรุถวายพระเพลิงพระบรมศพ พระอัครมเหสี พระสุริโยทัย
ที่ในสวนหลวง ตรงวัดสบสวรรค์ แล้วโปรดให้สร้างพระอารามขึ้นตรงพระเมรุ
ดังนั้นตามหนังสือพุทธเจดีย์ในสยามจึงกล่าวว่า เป็นศิลปะสมัยอยุธยากลาง

แต่ปัญหาคือ เจดีย์พระศรีสุริโยทัยที่เห็นในปัจจุบันเป็นทรงย่อไม้มุมสิบสอง
ซึ่งน่าจะสร้างในสมัยหลังราชวงศ์ปราสาททอง แต่ อ. สันติ เล็กสุขุม
ได้สรุปการศึกษาไว้ เจดีย์นี้เป็นเจดีย์เพิ่มมุมที่เก่าที่สุดในอยุธยา
ผมไม่รู้รายละเอียด แต่ก็ต้องเชื่อผู้เชียวชาญที่กล่าวไว้ว่าเช่นนั้น

แต่ดูเหมือนว่าเรากำลังจะหลงประเด็น ที่เอาไปเจดีย์ในปัจจุบันไปผูก
กับพงศาวดารที่กล่าวถึงวีรกรรมของเจดีย์ที่สร้างแก่พระสุริโยทัย
เพราะในพงศาวดารฉบับขุนหลวงหาวัดกล่าวไว้ชัดว่า
เจดีย์องค์นี้เป็นหนึ่งในห้าของมหาธาตุแห่งกรุงศรีอยุธยา

สอดคล้องกับหลักฐานกับโบราณวัตถุที่กองบัญชาการทหารสูงสุด
เมื่อบูรณะพระเจดีย์ พ.ศ.2533 โดยพบช่องบรรจุสิ่งของมีค่าที่ฉาบปูนปิดไว้
บริเวณเสาหารเหนือบัลลังก์ วัตถุที่ค้นพบ ได้แก่ พระพุทธรูปหินคว้อทซ์
เจดีย์จำลองทรงระฆังหินคว้อทซ์ เจดีย์จำลองหกเหลี่ยมบรรจุผอบทอง
ฐานปัทม์หกเหลี่ยมดินเผาบุทองหุ้มไว้ ลูกปัด อัญมณี และแผ่นทอง เป็นต้น

ปัจจุบันเก็บรักษาไว้ที่ห้องมหาธาตุ ในพิพิธภัณฑ์เจ้าสามพระยา
ซึ่ง อ. พิริยะได้กล่าวว่า ศิลปะของลวดลายเครื่องทองนั้นเป็นแบบเปอร์เซีย
ดังนั้น เจดีย์แห่งนี้นั้นน่าจะต้องสร้างในสมัยหลังสมเด็จพระนารายณ์ลงมา
ซึ่งหลายคนก็ลงความเห็นตรงกันว่าของในกรุนั้นเป็นศิลปะของอยุธยาตอนปลาย

ซึ่งดูเหมือนว่า น่าเชื่อถือได้ เพราะผมเองก็ไม่รู้เรื่องลวดลายศิลปะ
แต่ปัญหาที่คิดได้คือ การบรรจุกรุที่เสาหารอันอยู่สูงบนยอดนั้น
เป็นแนวคิดที่แตกต่างไปจากอยุธยาช่วงต้นที่บรรจุกรุไว้ใต้ฐานเจดีย์
แต่แบบนี้สามารถที่จะบรรจุกรุเมื่อไหร่ก็ได้ เพราะไม่มีการปิดตายเหมือนแบบแรก

ดังนั้นเจดีย์อาจจะมีมาแต่อยุธยาตอนกลาง แต่การบรรจุกรุอาจทำภายหลัง
แต่ปัญหาที่ผมคิดไม่ออกก็คือ เหตุใดเจดีย์ที่ทั้งไม่ใหญ่ และไม่เก่า
จึงถูกนับเป็นหนึ่งในห้ามหาธาตุแห่งกรุงศรีอยุธยา ดูเหมือนว่า
บุคคลที่สร้างคงจะต้องเป็นพระมหากษัตริย์สำคัญที่คนรุ่นหลังนับถือ

หลักคิดผมมีง่ายๆ ว่าสิ่งก่อสร้างขนาดใหญ่เช่นนี้ล้วนต้องอาศัยเวลา
ดังนั้นหากจะกล่าวว่า พระปรางค์ทั้งหมดในอยุธยาล้วนสร้างหลังรัชกาลนี้
ก็เป็นไปได้ยาก เพราะในสมัยที่รุ่งเรืองที่สุดอย่างพระเจ้าบรมโกศ
ยังมีเพียงบันทึกว่า พระองค์ได้แต่บูรณะวัดสำคัญ โดยไม่มีการสร้างเลย

แสดงว่า ศาสนสถานหลักๆ อย่างน้อยที่นับว่าเป็นมหาธาตุก็ต้องเก่ามากพอ
ที่คนในสมัยหลังจะนับเป็นศูนย์รวมสำคัญทางจิตวิญญาณได้
นั่นคือบทสรุปว่า ผมไม่อาจปักใจคล้อยตามความเห็นของอาจารย์ได้
แต่นี่ล่ะคือสิ่งสำคัญเพราะเป็นการถกกันด้วยหลักฐานและเหตุผล

หลังจากนั้นเมื่อปีที่ผ่านทางมูลนิธิก็ได้จัดไปชมเมืองสุโขทัย
ที่ อ. พิริยะ เชื่อว่าเป็นสิ่งก่อสร้างในสมัยอยุธยาตอนปลายเช่นกัน
ที่ราคาหลายพันจนคนอย่างผมไม่มิอาจมีโอกาสไปได้
ซึ่งเป็นเรื่องน่าเสียดายที่อาจจะเพิ่มพูนความรู้ประวัติศาสตร์ได้อีกมาก

สังคมไทยไม่จำเป็นต้องเชื่อในสิ่งที่สอนกันต่อๆ กันมา
สังคมไทยต้องการคนอย่างอ. พิริยะ และอีกหลายๆ คน
เพื่อที่จะทำให้สังคมไทยของเราได้มีโอกาสพัฒนา
เพราะผลสรุปนั้นไม่สำคัญอะไรว่าใครถูกหรือผิด

แต่มันอยู่ที่กระบวนการทางความคิดเพื่อได้มาซึ่งบทสรุปต่างหาก

นั่นล่ะคือสิ่งสำคัญ

Create Date : 27 กุมภาพันธ์ 2558

Last Update : 9 มีนาคม 2558 11:17:46 น.

2 comments

Counter : 2250 Pageviews.

เรื่องมีอยู่ วัตถุมีอยู่ ขาดแต่การแมชที่สมเหตุสมผล

โดย: tuk-tuk@korat

วันที่: 27 กุมภาพันธ์ 2558 เวลา:15:01:51 น.

หนูฟังผู้ใหญ่คุยกัน ถกกันนะคะ ตั้งใจฟังด้วยล่ะ

บันทึกการโหวตเรียบร้อยแล้วค่ะ

บันทึกการโหวต Blog ในวันนี้

ผู้เขียน Blog หมวดเนื้อหา Blog ได้รับโหวต
คนบ้านป่า Home & Garden Blog ดู Blog
ปรัซซี่ Food Blog ดู Blog
tuk-tuk@korat Music Blog ดู Blog
ผู้ชายในสายลมหนาว Education Blog ดู Blog

ระบบจะบันทึกคะแนนโหวต เฉพาะการโหวต 5 ครั้งล่าสุดในแต่ละวันเท่านั้น

โดย: สายหมอกและก้อนเมฆ

วันที่: 9 มีนาคม 2558 เวลา:18:52:43 น.