BlogGang.com : : ผู้ชายในสายลมหนาว : พระนครศรีอยุธยา : วัดมเหยงคณ์ (2)

พระนครศรีอยุธยา : วัดมเหยงคณ์ (2)

ปี 2542 กรมศิลปากรได้เข้ามาบูรณะและขุดค้นทางโบราณคดี
และได้มีการวิเคราะห์การก่อสร้างวัดมเหยงค์ได้ออกเป็น 3 สมัยคือ
สมัยที่ 1 เป็นการก่อสร้างครั้งแรกช่วงก่อนที่กรุงศรีอยุธยาจะเป็นราชธานี
มีกำแพงล้อมรอบวัดและมีกำแพงแก้วรอบเจดีย์ช้างล้อมลักษณะเป็นกำแพงใหญ่
มีหินศิลาแลงเป็นแกนกลาง กำแพงแก้วนี้เชื่อมต่อกับกำแพงแก้วของวิหารอีกทีหนึ่ง

วิหารนั้นก่อสร้างอยู่ในบริเวณที่เป็นอุโบสถปัจจุบัน เจดีย์รายที่สร้างในสมัยแรกคือ
เจดีย์บริวารของเจดีย์ช้างล้อม วัดมเหยงคณ์มีแผนผังคล้ายวัดในสมัยสุโขทัย
คือจะมีเจดีย์ประธานเป็นหลัก อาคารจะสร้างในแนวแกนทิศตะวันออก – ทิศตะวันตก
บริเวณวัดมีแผนผังเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า และขุดคูมีน้ำเพื่อเอาดินมาถมแนวรอบวัดให้สูงขึ้น

สังเหตุได้จากแผนผังของวัดในสมัยกรุงศรีอยุธยาตอนต้นจะสร้างเจดีย์ประธาน
ไว้กึ่งกลางวัดมีวิหารขนาดใหญ่อยู่ถัดมาด้านหน้า ส่วนอุโบสถจะมีความสำคัญน้อย
ตั้งอยู่ในตำแหน่งรองหรือด้านข้างของเจดีย์ประธาน ซึ่งลักษณะดังกล่าวก็ตรง
กับหลักฐานการขุดค้นของกรมศิลปากรที่พบในยุคแรกของการก่อสร้างวัดมเหยงคณ์

สมัยที่ 2 ตั้งแต่สมัยเจ้าสามพระยาได้ทรงบูรณะวัดนี้ในปี พ.ศ. 1981 หลังตีเมืองพระนครได้
ถึงก่อนรัชสมัยพระเจ้าอยู่หัวท้ายสระ มีการบูรณะและก่อสร้างเพิ่มเติมอยู่เป็นระยะๆ
โดยอาจจะทำเฉพาะส่วนเป็นอย่างๆ ไป เช่น ขยายขอบเขตของวัดออกมาทาง
ทิศตะวันออก จนมีขนาดเท่าขอบเขตโบราณสถานในปัจจุบัน

มีการรื้อกำแพงแก้วเจดีย์ช้างล้อมออก และสร้างเจดีย์รายขึ้นใหม่อีก
คือด้านตะวันออก 4 องค์ สร้างวิหารขนาดใหญ่ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือ
รื้อวิหารเดิมออกและสร้างพระอุโบสถทับแทน ขนาดพระอุโบสถใกล้เคียง
กับพระอุโบสถที่เห็นในปัจจุบัน สร้างกำแพงแก้วล้อมพระอุโบสถ
พร้อมกันนั้นก็สร้างเจดีย์รายทางทิศตะวันตกนอกเขตกำแพงวัด 4 องค์

สมัยที่ 3 เป็นการบูรณะปฏิสังขรณ์ครั้งใหญ่ในสมัยพระเจ้าอยู่หัวท้ายสระ ในปี 2252
พงศาวดารระบุว่าทรงมาประทับที่ตำหนักข้างวัดมเหยงค์ ควบคุมการก่อสร้างซ่อมแซม
ด้วยพระองค์เองอยู่ถึง 3 ปีเศษจึงแล้วเสร็จ การบูรณะครั้งนี้อาจกล่าวได้ว่า
เกือบเป็นการรื้อแล้วทำใหม่ทั้งหมด เว้นแต่คงฐานรากเดิมไว้

ดังนั้นรูปแบบศิลปกรรมสถาปัตยกรรมที่เหลืออยู่ให้เห็นจึงเป็นแบบอยุธยาตอนปลาย
การบูรณะเริ่มจากปรับพื้นที่ยกระดับอาคารให้สูงกว่าเดิมประมาณ 30 เซนติเมตร
กำแพงแก้วและซุ้มประตูทางเข้าบริเวณพุทธวาส สร้างใหม่ทั้งหมดโดยสร้างทับไปบนแนวกำแพงเดิม
พระอุโบสถหลังเก่ารื้อออกคงไว้แต่ฐานราก เสา 8 เหลี่ยม 2 แถว

ภายในพระอุโบสถสร้างใหม่บนแนวที่ตั้งเสาเดิมเบี่ยงกันเล็กน้อย ผนังก่อใหม่ทั้งหมด
ฐานชุกชีสร้างครอบฐานเดิมแต่ยกระดับให้สูงขึ้น ทำระบบระบายน้ำฝนที่ตกในระเบียง
โดยฝังท่อน้ำใต้ระดับพื้น ต่อท่อตรงไปยังบ่อพักน้ำที่มุมกำแพงแก้วด้านนอก
ด้านหน้าพระอุโบสถสร้างฉนวนทางเดินตลอดแนวถึงประตูกำแพงวัดด้านทิศตะวันออก
วิหารถูกยุบและสร้างเจดีย์และศาลาโถงแทน

แสดงให้เห็นว่าวัดมเหยงคณ์เป็นวัดเก่าแก่ ที่มีความสำคัญมาก
พระมหากษัตริย์หลาย พระองค์สร้างและบูรณะปฏิสังขรณ์สืบเนื่องกันมาหลายยุคหลายสมัย
อาจกล่าวได้ว่าตั้งแต่ยุคอโยธยามาจนถึงสมัยกรุงศรีอยุธยาตอนปลาย
มุมหนึ่งนั้นน่าเสียดายที่วัดนี้ต้องถูกทิ้งร้างไป จนไม่เหลือความสวยงามในอดีต

แต่มุมหนึ่งนั้นก็น่าดีใจ ที่ได้วัดนี้ได้หลงเหลือประวัติศาสตร์ศิลป์ไว้ให้คนในรุ่นเราได้ศึกษา
ไม่ไกลจากวัดนี้มากนักยังมีอีกวัดหนึ่งซึ่งเรียกว่า เป็นฝาแฝดกัน คือวัดกุฎีดาว
เพราะพงศาวดารเหนือกล่าวว่า พระเจ้าธรรมราชาได้สร้างวัดกุฏดาว
ส่วนพระมเหสีสร้างวัดมเหยงค์ รูปแบบสถาปัตยกรรมก็คล้ายกัน

ถูกบูรณะในสมัยอยุธยาตอนปลายในช่วงเวลาเดียว ระยะเวลาราว 3 ปีเท่ากัน
และปัจจุบันก็เป็นวัดร้างเหมือนกัน แต่วัดนี้ได้แต่นั่งรถผ่าน
เพราะมองหน้าเจ้าถิ่นแล้วดูอาการจะรับโบราณสถานต่อไปไม่ไหว

Create Date : 02 มิถุนายน 2553

Last Update : 2 มิถุนายน 2553 9:15:16 น.

5 comments

Counter : 2909 Pageviews.

สวัสดีค่ะ วัดนี้เคยไปปฎิบัติธรรมมาค่ะ
หลวงพ่อสุรศักดิ์ท่านสอนธรรมะดีมากค่ะ
บริเวณกว้างขวาง คนไปปฎิบัติธรรมมากๆ

โดย: addsiripun

วันที่: 2 มิถุนายน 2553 เวลา:11:14:54 น.

มาเที่ยวต่อค่ะ

โดย: tuk-tuk@korat

วันที่: 2 มิถุนายน 2553 เวลา:13:57:29 น.

King Fisher ค่ะ

โดย: tuk-tuk@korat

วันที่: 2 มิถุนายน 2553 เวลา:22:57:18 น.

แหม..ทำเป็นถล่มตัว ว่าไม่มีเงินซื้อบัตรค่าเข้าชม พิพิธภัณฑ์ช้างเอราวัณ
เข้าไปชมแล้ว ต้องบอกว่าคุ้มมากๆ ค่ะ
คนที่เข้าไปชม กับราคาบัตรในแต่ละวัน นำมาเทียบกับค่าบูรณะรักษาสถานที่อย่างนี้ไม่ได้เลย
และต้องขอบคุณผู้ที่จัดสร้างให้เราได้ชื่นชมด้วย
มีคนที่เสียสละทั้งแรงกายและแรงใจทุ่มเทสร้างได้ขนาดนี้ นับว่าเป้นบุญของประเทศไทยค่ะ
เพราะประเทศเรามีแต่คนที่เห็นแก่ตัวมากมาย
ยากที่จะใช้เงินส่วนตัวมาสร้างความดีอย่างนี้ไว้ในแผ่นดินค่ะ

โดย: addsiripun

วันที่: 3 มิถุนายน 2553 เวลา:9:47:41 น.

อยู่ในลิสต์ละ

โดย: tuk-tuk@korat

วันที่: 17 พฤศจิกายน 2557 เวลา:15:53:05 น.