BlogGang.com : : ผู้ชายในสายลมหนาว : สืบหาทวารวดี : พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติพระปฐมเจดีย์ (5)

สืบหาทวารวดี : พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติพระปฐมเจดีย์ (5)

ถ้ากลับไปอ่าน blog จะเห็นว่าปูนปั้นประดังเจดีย์นั้นมีอยู่ 3 แบบ
ที่มีหลายชิ้นคืออวทานหรือชาดกเรื่องต่างๆ
นอกจากนี้มีนรสิงห์แบก 1 ชิ้น ท้าวกุเวรอีก 1ชิ้น

คำถามคือ แล้วแต่ละชิ้นติดที่ตำแหน่งหรือระดับเดียวกันหรือเปล่า
ผมไม่สามารถเข้าถึงข้อมูลการบูรณะของกรมศิลปากร
แต่ส่วนตัวเชื่อว่ามันจะมีตำแหน่งที่ต่างกัน จึงไปหาข้อมูลเจดีย์ลังกา
สมัยอนุราธปุระมาเพื่อเข้าใจโครงสร้างที่น่าจะใช้อธิบายเรื่องนี้ได้

จากพื้นขึ้นสู่องค์เจดีย์ ต้องมีบันไดทางขึ้นทั้งสี่ด้าน
จะประดับด้วยแผ่นหินรูปหม้อปูรณฆฏ หรืออาจจะเป็นท้าวกุเวร
เป็นสัญลักษณ์การอำนวยพรให้คนที่มายังศาสนสถานมั่งคั่งอุดมสมบูรณ์

พื้นยกระดับเรียกว่า เวที เพื่อเป็นฐานของลานประทักษิณ
รอบๆ นี้นี่เอง ผมเชื่อว่าน่าจะเป็นตำแหน่งของนรสิงห์แบก
เพื่อแสดงถึงว่าสิ่งที่อยู่ด้านบนของฐานเจดีย์นี้นั้นเป็นของสูง
สรุปว่า ทั้งรูปท้าวกุเวรและนรสิงห์แบก น่าจะขุดพบหลายชิ้น

ลานประทักษิณคือ ตำแหน่งที่คนมาสักการบูชาจะได้เดินรอบ
ทิศที่เป็นมงคลคือเดินตามเข็มนาฬิกา ให้เจดีย์อยู่ด้านขวามือ
ตำแหน่งผนังนี้นี่เองที่ควรมีการประดับรูปภาพปูนปั้นต่างๆ
เพื่อให้คนที่มาได้เข้าใจถึงเรื่องราวที่ปรากฏอยู่พระพุทธศาสนา

เหนือจากชั้นขึ้นไปเป็นตำแหน่งที่นักวิชาการเมืองไทยยังไม่มีข้อสรุป
เพราะไม่มี่เจดีย์ทวารวดีแห่งใดเหลือหลักฐานรูปแบบใดๆ ให้ปรากฏ
จากเจดีย์รุ่นแรกของลังกาให้ข้อมูลว่า เป็นตำแหน่งที่ตั้งของพระพุทธรูป
พระพุทธรูปศิลาที่ขุดพบจากวัดพระเมรุให้เบาะสำคัญว่ามี 4 องค์

จึงเป็นไปได้ว่าพระพุทธรูปนั้นหันไปทางทิศทั้ง 4 เพื่อประกาศธรรม
จากขนาดพระพุทธรูปในปัจจุบัน ทำให้เราคงจินตนาการถึงเจดีย์ได้
มันคงมีขนาดใหญ่มากจนสามารถตั้งพระพุทธรูปหนักขนาดนั้นได้
พระพุทธรูปทั้ง 4 ล้อมรอบเจดีย์ทรงลอมฟางหรืออาจจะเป็นธรรมจักร

ที่ลานประทักษิณฝั่งด้านนอกเป็นที่ตั้งของเสาหินหรือเสาไม้
เพื่อรองรับโครงหลังคาไม้ที่ล้อมรอบเพื่อปกป้องฝนเข้าสู่ภายใน
ดังนั้นเมื่อเวลาผ่านไปโครงหลังคาที่เป็นไม้ก็ผุผังสลายลง
องค์เจดีย์ขนาดเล็กตรงกลาง รวมถึงการเคลื่อนย้ายพระพุทธรูป

นี่อาจจะเป็นสาเหตุว่า
เหตุใดเราจึงไม่เหลือเจดีย์ทวารวดีในส่วนที่สูงกว่าลานประทักษิณ

ในรูปผิดจากคำบรรยายตรงที่หลังคาน่าจะยื่นออกมาคลุมลานประทักษิณ
ผมขี้เกียจเขียนใหม่อ่ะ ฝีมือทางศิลปะมีอยู่แค่นี้
อย่างที่สองก็คือแอบเห็นท้าวกุเวรนั่งอ้วนอยู่ทางซ้ายของภาพ
ดังนั้นก็เหมือนเช่นเคยว่า อย่าเชื่ออะไรมากก็ดีนะ

ผมก็เดาไปเรื่อยๆ อ่ะ

อ. พิริยะ ไกรฤกษ์กำหนดอายุเจดีย์จุลประโทนไว้ว่า
ในยุคแรกสร้างขึ้น ระหว่างพุทธศตวรรษที่ 10 ถึงกลางพุทธศตวรรษที่ 11
โดยอาศัยการเปรียบเทียบโครงสร้างบริเวณท้องไม้กับปราสาทสมโบว์ไพรกุก
และลวดลายตัวมกรประดับมุมทิศตะวันตกกับทับหลังแบบถาราบริวัติ

การก่อสร้างในยุคที่สอง กำหนดอายุไว้ราวกลางพุทธศตวรรษที่ 12
ถึงต้นพุทธศตวรรษที่ 13 โดยเปรียบเทียบลวดลายก้านต่อดอก
กับปราสาทเขาน้อยที่อยู่ในช่วงสมโบว์ไพรกุกตอนปลายต่อกับไพรกะเม็ง

ปูนนั้นประดับได้รับแรงบันดาลใจมาจากนิทานในพระพุทธศาสนาที่เรียกว่า อวทาน
ซึ่งเป็นเรื่องราวที่เกี่ยวกับการกระทำอันรุ่งโรจน์และกล้าหาญของพระพุทธเจ้าและพระสาวก
ที่เคยปฏิบัติในอดีตชาติของนิกายสรรวาสติวาท ซึ่งเป็นลัทธิหินยานที่ใช้ภาษาสันสกฤต

และที่สำคัญ คือนิกายสรรวาสติวาทนิยมการใช้สีตัดเส้นในการสร้างภาพ
ที่ถ้ำอชันตา ประเทศอินเดีย มีการใช้เส้นสีแดงตัดเส้นในภาพสถูปจนเป็นเอกลักษณ์
ดังนั้นผู้คนที่อาศัยอยู่ในบริเวณนี้ควรเป็นพวกที่นับถือนิกายสรรวาสติวาท
ทั้งหมดนี้ถูกเขียนเป็นวิทยานิพนธ์ประกอบการศึกษาปริญญาเอกที่ประเทศอังกฤษ
โดยตีพิมพ์เป็นหนังสือชื่อ buddhist folk tales depicted at Chula Pathon cedi

Create Date : 09 เมษายน 2558

Last Update : 9 เมษายน 2558 16:34:48 น.

3 comments

Counter : 2333 Pageviews.

โหวตหมวดความรู้ให้นะคะ

มาตอบที่ไปถาม

เสียงดังเลยค่ะ ถ้าใครเคยนั่งเครื่องใบพัดครั้งแรก จะตกใจและบ่นกันทุกคนค่ะ ฮา

โดย: สาวไกด์ใจซื่อ

วันที่: 9 เมษายน 2558 เวลา:17:24:35 น.

มาร์คไว้ก่อนค่ะ นครปฐม

โดย: tuk-tuk@korat

วันที่: 10 เมษายน 2558 เวลา:13:39:38 น.

หนูก็มาร์คไว้ตามพี่ตุ๊ก แต่สงสัย พี่ตุ๊กจะถึงก่อนแน่เลย

โดย: สายหมอกและก้อนเมฆ

วันที่: 10 เมษายน 2558 เวลา:18:30:34 น.