Apple has lost a visionary and creative genius, and the world has lost an amazing human being.

But his spirit will forever be the foundation of Apple. 6 October 2011

<<
มิถุนายน 2559
 1234
567891011
12131415161718
19202122232425
2627282930 
6 มิถุนายน 2559

วันสงกรานต์ : สรงน้ำพระบรมธาตุและ 9 เทพนพเคราะห์









กรมศิลปากร กระทรวงวัฒนธรรม โดยพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร
ขอเชิญประชาชนร่วมสรงน้ำพระบรมธาตุ และเทพนพเคราะห์
เนื่องในเทศกาลสงกรานต์ ระหว่างวันที่ 12-14 เมษายน 2559
ในเวลา 09.00-16.00 น. ณ ศาลาสำราญมุขมาตย์

เป็นประเพณีที่จัดติดต่อกันมาหลายปี เพียงแต่คิดจะไปในปีนี้แค่นั้นเอง
แน่นอนว่า คงไม่ได้มีความเชื่อเรื่องโชคลางเช่นคนอื่น แต่เพิ่งทราบว่า
รูปเทพนพเคราะห์เหล่านี้สัมพันธ์กับวัดบวรสุทธาวาสอย่างคาดไม่ถึง

ประติมากรรมเทพนพเคราะห์ชุดนี้ มีลักษณะการแต่งกายคล้ายคลึงกับภาพเทวรูป
ในสมุดไทยหมวดตำราภาพเทวรูปไสยาศาสตร์ เล่มที่ 70
ที่สันนิษฐานว่าเป็นรูปแบบของเจ้าฟ้าอิศราพงศ์

และคล้ายคลึงกับภาพจิตรกรรมเทพบนบานประตูหน้าต่างด้านใน
ของพระอุโบสถวัดบวรสถานสุทธาวาส (วัดพระแก้ววังหน้า)
ที่เจ้าฟ้าอิศราพงศ์ทรงร่วมในการควบคุมการก่อสร้างเช่นกัน

ความพิเศษของประติมากรรมชุดนี้ คือสามารถถ่ายทอดรูปแบบของเทพนพเคราะห์
ให้ออกมาเป็นประติมากรรมแบบลอยตัวแสดงท่าทาง และลักษณะได้อย่างสมจริง
โดยยังคงรักษาเอกลักษณ์ และลักษณะของเทพแต่ละองค์ไว้ได้อย่างสมบูรณ์

เทพนพเคราะห์เป็นความเชื่อที่เรารับต่อมาจากศาสนาพราหมณ์
ซึ่งแต่เดิมชาวอารยันก็เช่นเดียวกับหลายชนชาติที่นับถือธรรมชาติ
ได้แก่ พระอาทิตย์ พระอินทร์ พระวรุณ พระอัคนีและพระยม
โดยการสวดภาวนาที่เรียกว่าคัมภีร์พระเวทและการบูชาไฟ 
1000 ปีก่อนพุทธกาลชาวอารยันเข้ามารุกรานอินเดีย

ผ่านไปนานเข้าชาวอารยันในฐานะชนชั้นปกครองก็สร้างพระผู้สร้างโลก
หรือพระพรหมขึ้น ต่อมาก็เกิดพระนารายณ์และพระศิวะขึ้นมาตามลำดับ
เทพเจ้าตามแบบเดิมถูกลดฐานะลง เช่น พระอินทร์เป็นแค่หัวหน้าเทวดา



แต่ทางโหราศาสตร์ที่ต้องใช้ฤกษ์เวลายังคงต้องมีพระอาทิตย์มาเป็นหลัก
โดยมีเทพบริวารอีก 8 องค์ รวมเป็น 9 องค์ ประกอบด้วย
พระอาทิตย์ทรงราชสีห์ พระจันทร์ทรงม้า พระอังคารทรงมหิงสา
พระพุธทรงคชสาร พระพฤหัสบดีทรงกวาง พระศุกร์ทรงโค
พระเสาร์ทรงพยัคฆ์ พระราหูทรงพญาครุฑ และพระเกตุทรงนาค

ถ้าลำดับความสำคัญ จะเห็นได้จากปราสาทขอมที่มีศิวลึงค์เป็นประธาน
มีเทพเจ้าดั้งเดิมเป็นเทพประจำทิศเช่น พระอินทร์ทรงช้างเอราวัณ
ส่วนเทพประจำวันอาจถูกแกะสลักเป็นแค่ภาพนั่งเรียงรวมกันในชิ้นเดียว

อยุธยาก็รับต่อมาโดยพบเป็นภาพในสมุดไทยดำไทยขาวอยู่หลายเล่ม
เมื่อเสียกรุงศรีอยุธยา ความรู้หลายอย่างก็สูญหายไป
แม้จะมีการรื้อฟื้นประเพณีในราชสำนักแบบพราหมณ์ขึ้นมาหลายอย่าง
แต่ดูเหมือนว่าในช่วงต้นกรุงรัตนโกสินทร์จะขับเน้นความเป็นพุทธมากกว่า

จนกระทั่งในสมัยรัชกาลที่ 3 ที่มีการสร้างวัดมากที่สุด ก็เริ่มปรากฏเทพฮินดู
โดยการวาดไว้บนประตูพระอุโบสถในลักษณะของเทพผู้ปกปักรักษา
ที่อุโบสถวัดราชนัดดา และอุโบสถและวิหารหลวงวัดสุทัศน์เทพวราราม
ที่โดดเด่นชัดเจนมากคือ เทพฮินดูบนหน้าต่างในวัดบวรสุทธาวาส

การรื้อฟื้นเรื่องศาสนาพราหมณ์ต่อเนื่องจนถึงหนังสือลิลิตนารายณ์ 10 ปาง
พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
และในช่วงเวลานี้นี่เองที่เป็นจุดเปลี่ยนความเชื่อเรื่องพระพิฆเนศ
จากเทพเจ้าแห่งการคชกรรมมาเป็นนาฏยบันเทิงที่เราคุ้นชิน



เริ่มจากที่พระองค์ได้เขียนบทประพันธ์เพื่อใช้เล่นตอนเบิกโรงเรื่อง
พระคเณชเสียงา เป็นเหตุการณ์ตอนที่พระคเณชขัดขวางปรศุราม
ไม่ให้เข้าเฝ้าพระอิศวรและพระอุมาตามจนต้องเสียงาจากขวานปรศุราม
ที่มาของความเชื่อในอินเดียที่นิยมวางพระคเณชไว้บนประตูเป็นผู้ปกป้อง

เมื่อตั้งวรรณคดีสโมรสร พ.ศ. 2457 ก็โปรดเกล้าให้ใช้ราชลัญจกรรูปพระคเณศร์
เป็นตราประจำสโมสรด้วยเหตุว่าพระคเณชนับเป็นเทพแห่งการรจนาเพราะ
เมื่อฤาษีวาลมิกิได้รับฟังเรื่องรามายณะมาจากฤาษีวยาสก็อยากจะจดบันทึกไว้
แต่เรื่องนั้นยาวมากคนธรรมดาคงจดไม่ได้ จึงไปขอให้พระคเณชเป็นผู้เขียน

เมื่อรัชกาลที่ 6 ทรงสร้างพระราชวังสนามจันทร์ใกล้กันกับพระปฐมเจดีย์
เมื่อมองจากพระที่นั่งจะเห็นพระปฐมเจดีย์โดยมีเทวาลัยคเณศร์เป็นจุดคั่น
แน่นอนว่าพระองค์ทรงบูชาในฐานะเทพแห่งวรรณกรรมที่ทรงโปรดปราน
แต่คำถามสำคัญคือ ทำไมต้องอยู่ตรงนั้น

ผมคิดถึงศาลพระพรหมที่โรงแรมเอราวัณ ที่อาคารรอบข้างต่างต้องสร้างเทวรูป
เพราะมีความเชื่อว่า พระพรหมนั้นมีอำนาจรุนแรงอาคารรอบข้างจึงต้องมีเทพเจ้า
เทวาลัยคเณศร์อาจใช้ในหลักคิดเดียวกัน เพื่อเป็นทวาบาลป้องกันพระราชวังก็ได้
ดังนั้นเทวาลัยคเณชร์นั้นจึงมีความมุ่งหมาย 2 อย่าง ที่อาจซ้อนทับกันอยู่นั่นเอง

วรรณคดีสโมรสรตั้งอยู่เพียงปีเดียวก็ล้มเลิกไป แต่ตราพระรูปพระคเณช
ยังรับการสืบทอดมาเมื่อตั้งศิลปากรสถานในรัชกาลเดียวกัน
เกิดเศรษฐกิจตกต่ำในสมัยรัชการที่ 7 กรมมหรสพหลวงถูกยุบ
การบันเทิงอื่นที่เหลืออยู่และถูกพิจารณาว่าจำเป็นโอนไปอยู่ร่วมกับกรมศิลปากร
ทำให้เรื่องประวัติศาสตร์ต้องควบรวมกับการบันเทิงภายใต้ดวงตราพระคเณช

คนสมัยใหม่จึงเข้าใจไปว่ากรมศิลปากรที่ดูแลเรื่องนาฏยกรรมยังใช้ตราพระคเณช
พระคเณชคงเป็นเทพเจ้าแห่งศิลปกรรมแน่เลย ดาราไทยเลยมีการบูชาพระคเณช
เป็นความเชื่อเพียงหนึ่งเดียวในโลก แล้วใครคือเทพเจ้านาฏยกรรมของอินเดีย
หลายคนคงได้ยินรางวัลพระสุรัสวดี นั่นคือชื่อเทพเจ้าแห่งการบันเทิงที่แท้จริง
ชายาแห่งพระพรหมนั่นเอง



Create Date : 06 มิถุนายน 2559
Last Update : 6 มิถุนายน 2559 15:37:05 น. 5 comments
Counter : 1431 Pageviews.  

 
หือออ ได้ความรู้ดีๆ อีกแล้วค่ะ ขอบคุณที่เอามาแบ่งปันนะคะ

อยากให้จขบ.เพิ่มขนาดตัวอักษรเป็น 3 จังค่ะ 2 มันเล็กง่ะ อ่านย้ากยากเวลาเนื้อหาเยอะๆ ง่ะค่ะ

โหวตฮับ

ดอยสะเก็ด Literature Blog
กะว่าก๋า Photo Blog
บาบิบูเบะ...แปลงกายเป็นบูริน Travel Blog
อุ้มสี Fanclub Blog
kae+aoe Parenting Blog
ผู้ชายในสายลมหนาว Education Blog


โดย: สาวไกด์ใจซื่อ วันที่: 6 มิถุนายน 2559 เวลา:11:59:52 น.  

 
สวัสดีค่ะ...

ข้อมูลดีดีแบบนี้..ยังไม่เคยรู้มาก่อนเลยค่ะ..

ขอบคุณสำหรับข้อมูลดีดีนะคะ



โดย: อ้อมแอ้ม (คนผ่านทางมาเจอ ) วันที่: 6 มิถุนายน 2559 เวลา:12:47:23 น.  

 
แปลงไปจนกว่าจะหาต้นตอจริง ๆ ได้นะคะ
วันนี้ตัวหนังสือโตขึ้นแล้วค่ะ ชอบค่ะ
+


โดย: tuk-tuk@korat วันที่: 6 มิถุนายน 2559 เวลา:17:05:39 น.  

 
โห ดีใจค่ะ ตัวหนังสือโตขึ้น ได้อ่านชัด ๆ ซักที ขอบคุณค่ะ

ช่วงสงกรานต์ไม่ค่อยได้อยู่กรุงเทพฯ แต่ได้ยินว่าเค้ามีการสรงน้ำเทพนพเคราะห์ทุกปี

จนบัดนี้ ยังไม่ได้เข้าไปภายในพระอุโบสถวัดพระแก้ววังหน้าเลยค่ะ

อ้าว ที่ดาราเค้าบูชาพระคเณศร์ ตกลงมีหนึ่งเดียวไทยเราเหรอคะ

ตอนไปพระราชวังสนามจันทร์ มองลงมาเห็นพระปฐมเจดีย์ อยู่ไกลสุด มีเทวาลัยคเณศร์ คั่นกลาง คิดเหมือนกันค่ะ ว่า ร.6 ท่านคิดอะไร ถึงสร้างแบบแปลนเรียงไว้แบบนี้

บันทึกการโหวตเรียบร้อยแล้วค่ะ



บันทึกการโหวต Blog ในวันนี้

ผู้เขียน Blog หมวดเนื้อหา Blog ได้รับโหวต
หอมกร Movie Blog ดู Blog
mambymam Home & Garden Blog ดู Blog
กาบริเอล Travel Blog ดู Blog
ที่เห็นและเป็นมา Home & Garden Blog ดู Blog
Rinsa Yoyolive Travel Blog ดู Blog
1000MilesJourney Travel Blog ดู Blog
kae+aoe Parenting Blog ดู Blog
คนผ่านทางมาเจอ Health Blog ดู Blog
ทนายอ้วน Travel Blog ดู Blog
ผู้ชายในสายลมหนาว Education Blog ดู Blog

ระบบจะบันทึกคะแนนโหวต เฉพาะการโหวต 10 ครั้งล่าสุดในแต่ละวันเท่านั้น


โดย: สายหมอกและก้อนเมฆ วันที่: 10 มิถุนายน 2559 เวลา:16:57:59 น.  

 

บันทึกการโหวต Blog ในวันนี้

ผู้เขียน Blog หมวดเนื้อหา Blog ได้รับโหวต
Raizin Heart Food Blog ดู Blog
AppleWi Beauty Blog ดู Blog

BosSaGirl Beauty Blog ดู Blog
ผู้ชายในสายลมหนาว Education Blog ดู Blog


โดย: newyorknurse วันที่: 11 มิถุนายน 2559 เวลา:3:15:29 น.  

ชื่อ : * blog นี้ comment ได้เฉพาะสมาชิก
Comment :
  *ส่วน comment ไม่สามารถใช้ javascript และ style sheet
 

ผู้ชายในสายลมหนาว
Location :


[ดู Profile ทั้งหมด]

ฝากข้อความหลังไมค์
Rss Feed
Smember
ผู้ติดตามบล็อก : 21 คน [?]




New Comments
[Add ผู้ชายในสายลมหนาว's blog to your web]