BlogGang.com : : ผู้ชายในสายลมหนาว : สืบหาทวารวดี : วัดพระปฐมเจดีย์

สืบหาทวารวดี : วัดพระปฐมเจดีย์

จากพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติพระปฐมเจดีย์
เราเดินต่อไปยังพระปฐมเจดีย์ ที่นี่มีพระพุทธรูปศิลา 2 องค์
องค์แรกตั้งอยู่ที่ลานประทักษิณ อีกองค์ตั้งเป็นพระประธานในพระอุโบสถ
มีพระนามว่าพระพุทธนรเชษฐ์ เศวตอัศมมัยมุนี ศรีทวารวดีปูชนียบพิตร

เป็นพระพุทธรูปปางประทานธรรม ประทับนั่งบนบัลลังก์ห้อยพระบาท
พระหัตถ์ซ้ายของพระพุทธรูปวางหงายอยู่เหนือพระเพลาซ้าย
ส่วนพระหัตถ์ขวายกอยู่ในระดับพระอุระหันฝ่าพระหัตถ์ออก
จีบนิ้วแทนสัญลักษณ์ธรรมจักรเป็น มีฐานเป็นกลีบบัวรองรับ

ทำจากศิลาสีขาวขนาดใหญ่ ศิลปะแบบทวารวดี ความสูง 3.7 เมตร
เชื่อว่าเคยประดิษฐานอยู่ ณ วัดทุ่งพระเมรุ หรือวัดพระเมรุ จ.นครปฐม
โดยพบสถูปโบราณสมัยทวารวดีองค์ใหญ่ มีร่องรอยว่ามีมุขประจำ 4 ทิศ
ในแต่ละมุขทิศน่าจะเคยมีพระพุทธรูปขนาดใหญ่ประจำอยู่ในนั้น

จากบันทึก พระธรรมวโรดม (โชติ ธมฺมปชฺโชติโก)
อดีตเจ้าอาวาสวัดพระปฐมเจดีย์ ราชวรมหาวิหาร จ.นครปฐม
ได้จัดทำขึ้นเพื่อทูลเกล้าฯ ถวายในคราวที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
เสด็จพระราชดำเนินทรงบำเพ็ญพระราชกุศลถวายผ้าพระกฐิน

เมื่อวันที่ 26 ตุลาคม พ.ศ. 2497 มีความตอนหนึ่งดังนี้

ท่านพระปลัดทอง พระอธิการวัดกลางบางแก้ว (วัดคงคา)
ได้มาเห็นวัดพระปฐมเจดีย์ ราชวรมหาวิหาร ซึ่งเวลานั้นว่างจากเจ้าอาวาส
กุฏิเสนาสนะชำรุดมาก จึงพร้อมกันกับสามเณรบุญ ผู้เป็นศิษย์
ได้มาช่วยบอกบุญขอแรงพระเณรและชาวบ้าน ต.พระปฐมเจดีย์

ไปช่วยกันขนอิฐจากวัดพระเมรุ ซึ่งขณะนั้นเป็นวัดร้าง
เพื่อนำมาใช้ในการบูรณปฏิสังขรณ์บริเวณวัดพระปฐมเจดีย์ ราชวรมหาวิหาร
ปรากฏว่าพบเห็นจอมปลวกขนาดใหญ่ตั้งอยู่ในบริเวณซากโบราณสถานที่นั้น
โดยมีพระเกตุมาลาขององค์พระพุทธรูปโผล่พ้นยอดจอมปลวกขึ้นมา

คณะของท่านพระปลัดทองจึงได้ช่วยกันทำลายจอมปลวกนั้นออก
ก็พบพระพุทธรูปศิลาขาวขนาดใหญ่ องค์นี้ มีรอยต่อเป็นท่อนๆ
จึงถอดรอยตามรอยต่อนั้นออก แล้วนำมาประดิษฐานเป็นพระประธาน
ในพระอุโบสถ วัดพระปฐมเจดีย์ ราชวรมหาวิหาร เมื่อปี พ.ศ. 2404

ต่อมาในสมัยรัชกาลที่ 5 ได้มีการนำชิ้นส่วนพระพุทธรูปที่เหลือ
แตกกระจัดกระจายไปกองไว้ที่ระเบียงคด องค์พระปฐมเจดีย์

ไม่ปรากฏหลักฐานว่าพระพุทธรูปศิลาขาวถูกขนย้ายไปจากพระเมรุเมื่อใด
แต่เชื่อว่าน่าจะเป็นในสมัยอยุธยา ในสมัยสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ์
ที่พระองค์โปรดให้ตั้งเมืองนครชัยศรีขึ้นมาใหม่ หลัง พ.ศ. 2500
มีการค้นพบชิ้นส่วนพระพุทธรูปศิลาขาวที่วัดพระยากง

องค์หนึ่งชาวบ้านได้มีจิตศรัทธานำมาบูรณะจนสมบูรณ์เป็นองค์พระขึ้น
แล้วอัญเชิญมาประดิษฐานไว้ที่วัดขุนพรหมท ไม่ไกลจากวัดเดิมมากนัก

ส่วนพระพุทธรูปที่เหลืออยู่มีชิ้นส่วนพระเศียร 2 ชิ้นที่วัดพระยากง
มีคนร้ายทุบทำลายพระเศียรให้แตกจากกันเพื่อสะดวกแก่การขนย้าย
แล้วนำมาขายที่ร้านค้าของเก่าในเวิ้งนครเกษม
ซึ่งกรมศิลปากรก็ได้ติดตามคืนมาได้เมื่อปี พ.ศ. 2510

นายธนิต อยู่โพธิ์ อธิบดีกรมศิลปากรในขณะนั้นได้ไปสำรวจวัดพระยากง
พบชิ้นส่วนอื่นๆ จึงลองประกอบกับพระเศียรของพระพุทธรูปที่ได้มาจาก
ร้านค้าของเก่าในเวิ้งนครเกษม แต่ไม่สามารถประกอบกันได้อย่างสนิท
แต่พบว่าพระที่วัดขุนพรหมนั้นประกอบขึ้นจากชิ้นส่วนของพระพุทธรูปชุดนี้

จึงได้แยกส่วนต่างๆ ออก แล้วนำชิ้นส่วนของพระพุทธรูปที่พระระเบียงคด
ขององค์พระปฐมเจดีย์มาลองประกอบใหม่ ก็สามารถประกอบกันได้อย่างสนิท
ได้องค์พระพุทธรูปศิลาขาวที่สมบูรณ์ 3 องค์

อัญเชิญไปประดิษฐานไว้ใน พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร หนึ่งองค์
พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ เจ้าสามพระยา จ.พระนครศรีอยุธยา หนึ่งองค์
และลานชั้นลดด้านทิศใต้ขององค์พระปฐมเจดีย์ วัดพระปฐมเจดีย์ อีกหนึ่งองค์

นอกจากนี้เชื่อว่าโบราณวัตถุในพิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติพระปฐมเจดีย์หลายชิ้น
น่าจะได้มาจากวัดพระเมรุ โดยเฉพาะชิ้นสำคัญคือพนักบัลลังก์ที่เข้ากันได้พอดี
กับพระพุทธรูปศิลาเขียวที่ปัจจุบันอยู่ในวิหารน้อยวัดหน้าพระเมรุ จ. พระนครศรีอยุธยา
จึงเป็นหลักฐานว่าในสมัยทวารวดีเคยอยู่รวมกับพระศิลาขาวอีก 4 องค์มาก่อน

ถึงบรรทัดนี้จะเห็นว่ามีปริศนาที่สำคัญคือ เหตุใดพระพุทธรูปศิลาขาวทั้ง 3 องค์
จึงอยู่ในสภาพที่ถูกทุบ และชิ้นส่วนกระจัดกระจายอยู่ทั้งที่อยุธยาและนครปฐม
จะว่าคนในสมัยโบราณไม่มีความสามารถในการอัญเชิญพระพุทธรูปขนาดใหญ่ก็ไม่ได้
เพราะหลักฐานคือพระพุทธรูปศิลาเขียวถูกอัญเชิญไปอยู่วัดมหาธาตุได้อย่างสมบูรณ์

แสดงถึงแรงจูงใจของคนในสมัยอยุธยาที่ต้องการจะอัญเชิญพระพุทธรูปชุดนี้ไปให้ครบ
แล้วเหตุอันใดจึงพบพระพุทธรูปทั้ง 3 องค์ในสภาพชิ้นส่วนที่แยกกันอยู่ทั้งสองแห่ง

ผมคิดเท่าไหร่ก็ไม่มีเหตุผลใดที่จะอธิบายเรื่องนี้ออกมาได้

Create Date : 16 เมษายน 2558

Last Update : 20 เมษายน 2558 9:53:05 น.

6 comments

Counter : 2412 Pageviews.

โหวตหมวดความรู้ให้นะคะ

เคยแต่ได้ฟัง แต่มาได้รายละเอียดเพิ่มจากบล็อกนี้หละค่ะ

โดย: สาวไกด์ใจซื่อ

วันที่: 17 เมษายน 2558 เวลา:9:18:24 น.

เรื่องปีพ.ศ.เราก็อปมาจากเว็บต้นฉบับค่ะ

เลยไม่กล้าแก้ เพราะไม่รู้ว่าพ.ศ.ที่จริงเป็นอะไรแน่ง่า

ขอบคุณที่ไปทักนะคะ ถ้าพอจะมีข้อมูลแจ้งเราได้นะคะ

โดย: สาวไกด์ใจซื่อ

วันที่: 17 เมษายน 2558 เวลา:17:38:45 น.

ได้ความรู้วัดนครปฐมเจดีย์
ขอบคุณค่ะ

บันทึกการโหวตเรียบร้อยแล้วค่ะ

บันทึกการโหวต Blog ในวันนี้

ผู้เขียน Blog หมวดเนื้อหา Blog ได้รับโหวต
**mp5** Dharma Blog ดู Blog
กะว่าก๋า Literature Blog ดู Blog
ผู้ชายในสายลมหนาว Education Blog ดู Blog

ระบบจะบันทึกคะแนนโหวต เฉพาะการโหวต 5 ครั้งล่าสุดในแต่ละวันเท่านั้น

โดย: newyorknurse

วันที่: 20 เมษายน 2558 เวลา:8:03:35 น.

องค์ที่อยู่ลานชั้นลด ด้านทิศใต้ พระปฐมเจดีย์ อยู่กลางแจ้ง ตากแดด ตากลมเลยค่ะ

โดย: สายหมอกและก้อนเมฆ

วันที่: 20 เมษายน 2558 เวลา:19:12:01 น.

น่าคิดค่ะ หรือขอม เพราะขอมก็ทำลายพระพุทธรูปเพื่อให้หันไปถือศาสนาฮินดู

โดย: tuk-tuk@korat

วันที่: 22 เมษายน 2558 เวลา:14:27:22 น.

คิดถึงสมัยที่เขาซ่อนพระพุทธรูปกัน แต่ก็เป็นในภายหลัง

โดย: เพรางาย

วันที่: 22 เมษายน 2558 เวลา:20:37:06 น.