BlogGang.com : : ผู้ชายในสายลมหนาว : สักการะพระพุทธรูปวังหน้า พระปฏิมาแห่งแผ่นดิน พ.ศ. 2558 (3)

สักการะพระพุทธรูปวังหน้า พระปฏิมาแห่งแผ่นดิน พ.ศ. 2558 (3)

ถ้ำอชันตาเป็นตัวอย่างอันดีของความนิยมและความงามอย่างที่สุด
กล่าวกันว่า 90% ของพระพุทธรูปที่นี่เป็นพระพุทธรูปปางประทานพร
เป็นศาสนสถานในถ้ำมากกว่า 30 แห่งที่ เรียงตัวต่อเนื่องกันยาวบนเชิงเขาสูง
เป็นวงโค้งรูปพระจันทร์เสี้ยว หันหน้าสู่แม่น้ำสายเล็กๆ ที่อยู่เบื้องล่าง

ถือกำเนิดขึ้นในราว พ.ศ. 350 โดยเป็นที่ปฏิบัติธรรมในนิกายฝ่ายเถรวาท
ถูกใช้งานเป็นระยะเวลา 200 ปีก่อนที่หินยานจะเสื่อมความนิยมไปจากอินเดีย
ในพุทธศตวรรษที่ 10 หรือ จึงถูกจึงกลับมาสร้างต่อเดิมอีกครั้ง
เพื่อใช้เป็นศาสนสถานในนิกายมหายาน ซึ่งตรงกับช่วงศิลปะคุปตะ

พระปางประทานพรที่ถ้ำอชันตาเปลี่ยนแปลงจีวรจากการห่มคลุม
มาเป็นการห่มเฉียงเพื่อให้สามารถแสดงมุทราของมือขวาอย่างชัดเจน
โดยถูกนำไปผูกกับพุทธประวัติโดยแยกเป็นพระนั่งและพระยืน

พระปางประทานพรแบบนั่งถูกนำไปผูกกับพุทธประวัติตอนตรัสรู้
โดยจากพุทธประวัติกล่าวว่าพระพุทธเจ้าทรงชี้นิ้วไปที่แผ่นดิน
เพื่อให้ธรณีนั้นเป็นพยานในบารมีที่พระองค์ได้ปฏิบัติมา
โดยไม่ได้กล่าวว่าทรงชี้อย่างไร

ศิลปะคันธาระปางมารวิชัยทำรูปคว่ำมือ
แต่ที่ถ้ำอชันตาได้นำปางประทานพรหงายมือมาใช้กับพุทธประวัติตอนนี้
ซึ่งที่นี่เป็นที่เพียงแห่งเดียวที่เราจะพบพระปางมารวิชัยหงายมือ
หรือแท้จริงก็คือพระพุทธรูปปางประทานพรแบบนั่งนั่นเอง

ส่วนพระปางประทานพรแบบยืนถูกนำมาผูกกับพุทธประวัติตอน
เสด็จลงจากสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ โดยมีแนวคิดว่าเป็นท่าที่เหมาะสมกับ
ตอนพระพุทธเจ้าทรงยืนอยู่และชี้พระหัตถ์ไปที่พื้นดินตอนเสด็จลงบันได
ที่ถ้ำอชันตายังมีการใช้กับพุทธประวัติตอนปราบช้างนาฬาคีรีอีกด้วย

พุทธศตวรรษที่ 14 ศิลปะของพระพุทธรูปในอินเดียอยู่ในสมัยปาละ
พุทธประวัติตอนตรัสรู้กลับมาใช้ปางมารวิชัยคว่ำมือแบบคันธาระ
แต่พระพุทธรูปยืนปางประทานพรยังคงได้รับการผูกกับพุทธประวัติ
ตอนปราบช้างนาฬาคีรี และตอนเสด็จลงจากสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ต่อมา
เพียงแต่บันไดนั้นถูกลดรูปไป เหลือเพียงรูปพระอินทร์และพระพรหม

ศิลปะแบบปาละเป็นช่วงเวลาสุดท้าย ก่อนที่พุทธศาสนาจะถูกทำลายไป
แต่ก่อนหน้านั้นพระพุทธรูปนั่งปางประทานพรก็ได้เผยแพร่ไปยังประเทศจีน
โดยกลายเป็นปางของพระรัตนสัมภวะพุทธะในพุทธศาสนามหายาน
มีความหมายว่า พระผู้เป็นต้นกำเนิดแห่งสิ่งมีค่าทั้งมวล

ไม่พบพระพุทธรูปนี้เดี่ยวๆ แต่จะรวมเป็นกลุ่มๆ เพราะนิกายมหายาน
มีความเชื่อว่าเหนือพระพุทธเจ้าศากยะยังมีพระโพธิสัตว์พระธยานิพุทธะ 5 องค์
โดยองค์ประทับอยู่ทางทิศใต้ คือพระรัตนสัมภวะพุทธะมีพระวรกายสีเหลือง
ซึ่งเปรียบได้กับ ปางประทานพรจึงสัมพันธ์กับความคิดนี้

พระพระพุทธรูปนั่งปางประทานพรยังใช้กับพระไภษัชยคุรุไวฑูรยประภา
ในนิกายมหายาน หมายถึงพระพุทธเจ้าผู้เป็นบรมครูแห่งยารักษาโรค
ผู้มีรัศมีสีน้ำเงินดังไพฑูรย์ เป็นที่เคารพในชาวจีนและชาวทิเบต
ประเทศไทยแทบไม่พบพระปางนี้ โดยเรียกพระปางนี้ว่าพระฉันสมอ

แต่มีหนึ่งองค์ที่โด่งดัง คือพระปางฉันสมอที่วัดอัปสรสวรรค์
ซึ่งน่าจะเป็นพระจากประเทศจีนส่งผ่านมายังประเทศลาว
และถูกอัญเชิญมาในสมัยกบฏเจ้าอนุวงศ์

ปางประทานพรสัมพันธ์กับปางนี้ด้วยการปรับมือที่แบออก
มาแสดงลูกสมอที่เป็นสัญลักษณ์สำคัญของการเป็นครูด้านยา
ส่วนมือซ้ายก็วางไว้ที่ตักโดยเป็นท่าประคองหม้อยา

การสร้างพระไภษัชยคุรุไวฑูรยประภาในจีนและธิเบต
ได้ส่งผ่านความคิดลงมายังประเทศพม่าในศิลปะพุกาม
โดยเป็นปั้นพระพุทธรูปยืนปางประทานพร ในมือที่แบบอกแสดงผลสมอ
มือขวายกขึ้นจับชายจีวร ซึ่งยังคงตรงกับมุทราที่เป็นต้นฉบับในอินเดีย

แต่บางองค์ได้มีการปรับเปลี่ยนติภังค์พระพุทธรูปยืนให้มีการเคลื่อนไหว
โดยเปลี่ยนจีวรแบบห่มคลุมมาเป็นห่มเฉียง เพื่อที่จะให้เห็นมือขวาชัดเจน
และยังปั้นชายจีวรให้เบ้ออก มีการเขย่งเท้าข้างหนึ่ง ทำให้เกิดการเคลื่อนไหว
มือขวาเปลี่ยนจากจับชายจีวรมาเป็นการรวบไว้ที่ข้อมือและแบมือออกแทน

ถูกแปรเปลี่ยนครั้งสำคัญ เมื่อช่างได้นำไปพระปางฉันสมอไปใส่พุทธประวัติ
จากมือขวาที่แบออกเพื่อแสดงผลสมอ กลายเป็นแกว่งแขนหรือโลลมุทรา
ซึ่งมีมาก่อนหน้านี้ในอินเดีย เพื่อนำไปใส่ในตอนเสด็จจากสวรรค์ชั้นดาวดึงส์
จากพระประทานพรที่ยืนนิ่งในศิลปะอินเดีย ถูกทำให้ก้าวเดินอย่างสมบูรณ์แบบ

สอดคล้องกับพุทธประวัติในตอนที่พระพุทธเจ้าเสด็จก้าวลงลงบันได้แก้ว
ข้างหนึ่งมีพระอินทร์ถือฉัตรตามเสด็จลงมาบนบันไดทอง
ข้างหนึ่งพระพรหมถืออัฐบาตรตามเสด็จทางบนบันไดเงิน

Create Date : 23 มกราคม 2558

Last Update : 26 มกราคม 2558 9:47:55 น.

2 comments

Counter : 1634 Pageviews.

เข้ามาอ่านต่อค่ะ

โดย: tuk-tuk@korat

วันที่: 23 มกราคม 2558 เวลา:16:22:13 น.

บันทึกการโหวต Blog ในวันนี้

ผู้เขียน Blog หมวดเนื้อหา Blog ได้รับโหวต
ทองกาญจนา Travel Blog ดู Blog
foreverlovemom Art Blog ดู Blog
ผู้ชายในสายลมหนาว Education Blog ดู Blog
ระบบจะบันทึกคะแนนโหวต เฉพาะการโหวต 5 ครั้งล่าสุด
ในแต่ละวันเท่านั้น

ได้ความรู้เพิ่มเพียบเลยค่ะ

โดย: อุ้มสี

วันที่: 23 มกราคม 2558 เวลา:19:40:38 น.