BlogGang.com : : ผู้ชายในสายลมหนาว : แขกเจ้าเซ็น : สะพานเจริญพาสน์ (1)

แขกเจ้าเซ็น : สะพานเจริญพาสน์ (1)

หลุมหลบภัยแห่งต่อไปอยู่ที่ใต้สะพานเจริญพาสน์
ลัดเลาะริมน้ำผ่านศาลสมเด็จพระเจ้าตากสินหน้าวัดหงส์รัตนาราม
ก็จะผ่านสถานที่อันเป็นที่มาของชื่อสะพานแห่งนี้ กุฎีเจริญพาศน์
ชื่อเดิมว่า กุฎีกลาง หรือ กุฎีล่าง ตั้งอยู่ริมคลองบางกอกใหญ่

ตามสภาพภูมิศาสตร์ชาวอาหรับถือได้ว่าเป็นตำแหน่งพ่อค้าคนกลาง
ด้วยการอยู่ระหว่างทวีปยุโรปและเอเชีย เครื่องเทศอันเป็นสินค้าสำคัญ
ผ่านมาจากพ่อค้าชาวอินเดีย มีการค้นพบลูกปัด เหรียญกษาปณ์ ทองคำ
เศษเครื่องถ้วย และรูปปั้นดินเผา อายุราวพุทธศตวรรษที่ 3-6 ทางภาคใต้

เป็นไปได้ว่ามีการเข้ามารับซื้อสินค้าจากเมืองท่าเหล่านี้โดยตรง
พุทธศตวรรษที่ 12 ศาสนาอิสลามเริ่มเข้ามีบทบาทต่อดินแดนมลายู
หลังจากนั้นชาวมุสลิมนิกายชีอะห์ก็เข้ามาตั้งถิ่นฐานในกรุงศรีอยุธยา
ตั้งแต่สมัยพระเจ้าทรงธรรม บุคคลที่สำคัญคือ ท่านเฉกอะหมัด

ที่เข้ามารับราชการจนมีความดีความชอบได้รับการโปรดเกล้าให้เป็น
พระยารัตนราชเศรษฐี เจ้ากรมท่าขวา และเป็นจุฬาราชมนตรี
ต่อมาท่านได้สร้างมัสยิดนิกายชีอะห์อิสนาอะชะรี คนไทยเรียกว่า กุฏิทอง
มีที่ดินส่วนหนึ่งเป็นสุสาน ปัจจุบันคือที่ตั้งของมหาวิทยาลัยราชภัฏอยุธยา

ต่อมาพ่อค้าชาวญี่ปุ่นเกิดก่อการจลาจล ยกพวกเข้าโจมตีพระนคร
มีแผนการจะจับตัวสมเด็จพระเจ้าทรงธรรมอยู่ที่วัดประดู่โรงธรรม
เหล่าขุนนาง ได้แก่ ออกญามหาอำมาตย์ พระยาเฉกอะหมัด
เกณฑ์ไพร่พลเข้าปราบจลาจลจนสำเร็จ ญี่ปุ่นหลบหนีออกนอกพระนครไป

ด้วยความชอบอันใหญ่หลวงนี้ จึงทรงโปรดเกล้าเลื่อนพระยาเฉกอะหมัด
ขึ้นเป็นเจ้าพระยาเฉกอะหมัดรัตนาธิบดี ที่สมุหนายก อัครมหาเสนาบดีฝ่ายเหนือ
และเลื่อนออกญามหาอำมาตย์ขึ้นเป็นเจ้าพระยากลาโหมสุริยวงศ์
ที่สมุหพระกลาโหม อัครมหาเสนาบดีฝ่ายใต้

เจ้าพระยาเฉกอะหมัดรัตนาธิบดี รับราชการสืบมาจนกระทั่ง
เจ้าพระยากลาโหมสุริยวงศ์ปราบดาภิเษกขึ้นเป็นพระเจ้าอยู่หัวปราสาททอง
เมื่อดำรงตำแหน่งสมุหนายกจนอายุได้ 87 ปี พระเจ้าปราสาททองทรงเห็นว่า
ท่านชราภาพลงมากแล้ว จึงโปรดเกล้าให้พ้นตำแหน่ง เลื่อนขึ้นเป็น
เจ้าพระยาบวรราชนายก จางวางกรมมหาดไทยและเลื่อนบุตรชายคือ
พระยาบวรเชฐภักดี (ชื่น) เป็นที่สมุหนายกอัครมหาเสนาบดีฝ่ายเหนือแทน

เจ้าพระยาบวรราชนายกครองตำแหน่งได้ราวหนึ่งปี ก็ป่วยหนัก ในปีต่อมา
พ.ศ. 2174 ถึงแก่อสัญกรรม อายุได้ 88 ปี ศพของท่านฝังอยู่ที่สุสานบ้านท้ายคู
ท่านมีลูกหลานมากมาย บ้างก็แต่งงานเปลี่ยนศาสนา ทำให้มีหลายสายตระกูล
แต่ที่เรารู้จักกันดีและจะมีบทบาที่สำคัญต่อมาก็คือ ตระกูลบุญนาค นั่นเอง

ความสำคัญของชาวเปอร์เซียปรากฏให้เห็นอย่างเด่นชัดในสมัยพระนารายณ์
เมื่อการก่อสร้างในสมัยนั้น ล้วนแต่ได้รับอิทธิพลการก่อสร้างแบบเปอร์เซีย

คนไทยในสมัยอยุธยาเรียกมุสลิมชีอะห์ว่าเจ้าเซ็น
ตามเสียงที่ได้ยินขณะประกอบศาสนพิธี มะหะหร่ำ
เพื่อรำลึกถึงเหตุการณ์ที่อิหม่ามฮุเซนถูกสังหาร
ดังปรากฏในจดหมายเหตุการของบาดหลวงตาชาร์ดว่า

ที่ตรงหัวขบวนนั้นมีทหารดาบขึ้นม้าแต่งเครื่องอานงดงาม
นำหน้าสามหรือสี่คนกับคนกลุ่มใหญ่
แต่ละคนติดโคมหลายใบที่ปลายไม้นำขบวนไป
พร้อมกับร้องเพลงสวดทำนองแปลกๆ
ขบวนแห่ดังนี้กระทำอยู่หลายคืนติดๆ กันจนกระทั่งถึงเวลาตีห้า…

ตามที่ได้รับคำบอกเล่าจากคนที่เคยอยู่ในแถบเจริญพาสน์ว่า
พิธีนี้จะเริ่มในราวเดือนธันวาคมหรือมกราคมกินเวลา 3 วัน
ทั้งหมดเกิดขึ้นภายในกุฎี หัวค่ำอาจจะมีพิธีการสวด
ในตอนเที่ยงคืน ผู้ชายจะโกนผมตรงกลางศีรษะ

จากนั้นใช้ใบมีดโกนกรีดให้เป็นแผลแล้วเดินท่องคำสวด
เมื่อจบพิธีก็ใช้ขี้เถ้าธูปปิดแผลเพื่อช่วยในการห้ามเลือด
พิธีนี้ยังมีในท้องที่ใกล้เคียงเช่นกุฎีที่เคยตั้งอยู่ในกองทัพเรือ
คนไทยที่อยากรู้อยากเห็นก็จะไปเจาะรั้วสังกะสีเพื่อแอบดู

ต่อมาเมื่อบ้านเมืองทันสมัยขึ้น การทรมานร่างกายเช่นนี้คงไม่น่าดู
พิธีนี้จึงถูกยกเลิกไปเมื่อ พศ. 252x หรือราว 30 ปีที่ผ่านมานี้นี่เอง

Create Date : 31 มกราคม 2557

Last Update : 3 กุมภาพันธ์ 2557 11:27:48 น.

2 comments

Counter : 2737 Pageviews.

รับราชการจนอายุ 87-88 ... แข็งแรงมาก

ไปเที่ยวสถานีรถไฟท่าช้างมาค่ะ

https://www.bloggang.com/mainblog.php?id=tuk-tukatkorat&month=31-01-2014&group=49&gblog=65

โดย: tuk-tuk@korat

วันที่: 1 กุมภาพันธ์ 2557 เวลา:9:51:51 น.

เคยไปด้อมๆ มองๆ แถวนี้ค่ะ ได้ยินชื่อกุฎีเจริญพาสน์มานาน อยากไปถ่ายรูป ไปคนเดียว แถวนั้น จะยกกล้องถ่ายรูปขึ้นมายังไม่กล้าเลยค่ะ

...บ้ายอค่ะ หนูถือว่าเป็นคำชมนะคะ ขอบคุณค่ะ

โดย: สายหมอกและก้อนเมฆ

วันที่: 3 กุมภาพันธ์ 2557 เวลา:12:31:55 น.