BlogGang.com : : ผู้ชายในสายลมหนาว : สี่วัด สองอารมณ์ : วัดค้างคาว

สี่วัด สองอารมณ์ : วัดค้างคาว

ในพื้นที่ทางตอนเหนือที่ลาดชันนั้น แม่น้ำจะไหลเป็นเส้นตรง
แต่เมื่อใกล้กับปากอ่าวที่เป็นพื้นที่ราบเรียบนั้น พลังจะน้อยลง
ทำให้ลำน้ำไหลเอื่อยๆ กัดเซาะตลิ่ง กลายเป็นโค้งกระเพาะหมู
อุปสรรคที่เพิ่มระยะทางการเดินเรือให้เสียเวลาไปเป็นวันๆ

พระเจ้าปราสาททองโปรดเกล้าให้ขุดคลองลัดใต้วัดท้ายเมือง
หรือตลาดขวัญในอดีต อันเป็นที่ตั้งของเมืองนนทบุรีในยุคแรก
ไปทะลุออกวัดเขมาภิรตาราม หรือตลาดแก้วที่เคยเป็นชุมชนคู่กัน
โค้งเจ้าพระยาสายเดิมนั้น จึงกลายเป็นคลองอ้อมนนท์ไป

ปากคลองมีจุดเริ่มต้นที่ข้างวัดเฉลิมพระเกียรติ ผ่านชุมชนชาวสวน
ไปทะลุกับแม่น้ำเจ้าพระยาสายใหม่ที่หน้าวัดค้างคาว ที่ตำบลบางไผ่
ด้วยเหตุว่าริมสองฟากคลองบริเวณนั้นมีต้นไผ่ขึ้นอยู่เป็นจำนวนมาก
ชาวบ้านนำมาใช้เป็นวัตถุดิบในการผลิตตะลุ่ม จนเป็นที่เลื่องลือต่อมา

ส่วนที่เรียกว่า วัดค้างคาว ก็เพราะว่าบริเวณที่วัดนี้มีค้างคาวอยู่มาก

พระอุโบสถขนาดใหญ่ก่ออิฐถือปูน มีมุขหน้าหลัง หันหน้าทางทิศตะวันออก
หน้าบันเป็นลวดลายไม้จำหลักรูปเทวดาประทับในปราสาท
ล้อมรอบด้วยลายกนกออกช่อเทพนม มีช่อฟ้า ใบระกา นาคสะดุ้ง หางหงส์
ค้นทวยรับเชิงชาย เป็นไม้มีความประณีตงดงาม

ซุ้มจรนำหน้าพระอุโบสถประดิษฐานหลวงพ่อเก้า ที่ชาวบ้านนับถือในความศักดิ์สิทธิ์
เป็นพระพุทธรูปยืนปางห้ามญาติทรงเครื่อง ขนาดสูงเท่าคนศิลปะสมัยอยุธยาตอนกลาง
สร้างจากไม้หุ้มด้วยปูนปิดทองประดับกระจก
ที่เรียกว่าหลวงพ่อเก้าเนื่องจากนิ้วพระหัตถ์ซ้ายมีเพียงสี่นิ้ว

พระประธานในพระอุโบสถ เป็นศิลปกรรมสมัยอยุธยาขนาดใหญ่หนึ่งองค์
และมีขนาดลดหลั่นกันลงมาอีก 27 องค์หันพระพักตร์ไปทั้งสี่ทิศ
เหนือผนังด้านข้างเป็นซุ้มว่างๆ ใช้ประดิษฐานพระพุทธรูป

ผนังตรงข้ามกับพระประธาน ผนึกไว้ด้วยรอยพระพุทธบาท
งานระดับธรรมดาฝีมือช่างพื้นบ้าน น่าจะเกิดขึ้นในช่วงหลังรัชกาลที่ 3
ที่ในช่วงนั้นหลายวัดต่างสร้างรอยพระพุทธบาทให้ชาวบ้านมานมัสการ
การเดินทางไปสระบุรีเพื่อนมัสการของจริงนั้นทำได้ยากเกินกว่ากำลังชาวบ้าน

ด้านหลังพระอุโบสถมีฐานเจดีย์สี่เหลี่ยมขนาดใหญ่ ส่วนยอดนั้นพังทลาย
การวางผังให้เจดีย์เป็นประธานของวัดนั้น ได้รับความนิยมมาจนถึงอยุธยาตอนกลาง
ก่อนที่จะลดขนาดเล็กลงเป็นเพียงสิ่งประดับพระอุโบสถแบบในปัจจุบัน
รอบพระอุโบสถเป็นกำแพงแก้วแบบกำแพงบัวหลังเจียด ช่องประตูหัวเสาเม็ดทรงมัณฑ์

เจดีย์ที่อยู่รอบพระอุโบสถมีอยู่สองแบบ หนึ่งคือเจดีย์ทรงระฆังฐานแปดเหลี่ยมทรงสูง
สมัยอยุธยา และเจดีย์ย่อไม้สิบสองที่น่าจะสร้างขึ้นในคราวบูรณะใหญ่สมัยรัชกาลที่ 4

และแล้วก็มาถึงสิ่งสำคัญที่ผมจะชวนมาดูกันนั่นก็คือ ใบเสมาทำด้วยหินทรายแดง
ตั้งอยู่บนฐานขาสิงห์โหย่งจำนวน 8 คู่ 16 ใบ โดยที่แต่ละใบมีลวดลายจำหลัก
แบบต่าง ๆ ไม่ซ้ำกัน เช่น ลวดลายพันธุ์พฤกษา ลวดลายเถา
ดูจากวัสดุและขนาด เป็นใบเสมาสมัยอยุธยาตอนกลางขึ้นไปอย่างแน่นอน

ด้วยขนาดของพระอุโบสถ ทำให้เชื่อว่าวัดค้างคาวต้องเป็นวัดสำคัญในสมัยอยุธยา
แม้สิ่งก่อสร้างทั้งหลายที่เหลืออยู่ จะไม่สามารถจินตนาการถึงอดีตที่เคยรุ่งเรืองได้
หลักฐานสำคัญอีกชิ้นปัจจุบันนั้นเก็บอยู่ในพิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติพระนครก็คือ
ธรรมาสน์ทรงกลมขนาดใหญ่ที่มีลวดลายอันวิจิตร ที่ผมคงต้องตามไปดูให้ได้

Create Date : 20 มีนาคม 2556

Last Update : 21 มีนาคม 2556 11:15:12 น.

2 comments

Counter : 2995 Pageviews.

วัดแถวนนทบุรีหรือเปล่าคะ มีวัดเก่าๆ เยอะ แต่ทำไมไม่ค่อยเป็นที่รู้จักเลยนะคะ

โดย: สายหมอกและก้อนเมฆ

วันที่: 20 มีนาคม 2556 เวลา:19:24:50 น.

เสมาคู่ เขาว่าเป็นวัดที่พระเจ้าแผ่นดินสร้างหรือเปล่าคะ

โดย: tuk-tuk@korat

วันที่: 21 มีนาคม 2556 เวลา:16:43:50 น.