BlogGang.com : : ผู้ชายในสายลมหนาว : มนุษย์และศาสนสถาน : มหาวิหารแห่งโลกยุคกลาง

มนุษย์และศาสนสถาน : มหาวิหารแห่งโลกยุคกลาง

มีภาพหนึ่งในนิทรรศการนี้ที่ไม่เข้าพวก นั่นก็คือภาพ LIDAR ที่นครวัด
ที่ต่อมากลายเป็นข่าวดังในหน้าหนังสือพิมพ์และโทรทัศน์

นักโบราณคดีออสซี่เผยเมืองโบราณ “มเหนทรบรรพต” ใหญ่เท่าพนมเปญเก่ากว่านครวัด

คณะสำรวจใช้เครื่องมือที่เรียกว่า Lidar (Light detection and ranging data)
ติดตั้งบนเฮลิคอปเตอร์ บินในลักษณะกากบาทเหนือภูเขาพนมกุเลน
ทางตอนเหนือของปราสาทนครวัดเป็นเวลา 7 วัน ข้อมูลที่ได้จากเครื่องมือนี้
สอดคล้องกับงานวิจัยภาคพื้นดินของนักโบราณคดีที่ทำขึ้นนานหลายปี

เลเซอร์จากเครื่อง Lidar ส่องทะลุยอดไม้ช่วยให้นักโบราณคดี
สามารถมองเห็นโครงสร้างที่อยู่ในรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสสมบูรณ์แบบ
และสร้างแผนที่เมืองที่การวิจัยภาคพื้นดินไม่สามารถทำให้สำเร็จได้
ยังช่วยเผยให้เห็นว่าเมืองแห่งนี้เป็นรากฐานของอาณาจักรเมืองพระนคร

และเผยให้เห็นปราสาทนับสิบหลังที่ยังไม่เคยบันทึกไว้
และหลักฐานของคลอง ฝาย และถนนโบราณ
จากการใช้ดาวเทียมนำทางประสานร่วมกับข้อมูลจากอุปกรณ์นี้

นายอีแวนส์เปิดเผยในครั้งนั้นว่า เทคโนโลยี Lindar ได้ให้ภาพที่แสดงให้เห็น
สภาพภูมิประเทศในอาณาบริเวณดังกล่าว ที่ไม่มีการเติบโตของพืชอย่างสิ้นเชิง
โดยอาจเป็นผลกระทบอย่างรุนแรงต่อสิ่งแวดล้อมจากการตัดไม้ทำลายป่า
และการจัดการน้ำที่ไม่ดีจนนำไปสู่การสิ้นสุดของอารยธรรม

แต่ครั้งนั้นคณะสำรวจยังไม่ทราบแน่ชัดว่า เมืองมเหนทรบรรพต
มีขนาดกว้างใหญ่เท่าใด เนื่องจากยังสำรวจได้ไม่ครอบคลุมอยู่ในพื้นที่จำกัด
และจำเป็นต้องมีทุนมากขึ้น

นครวัดสร้างขึ้นช่วงต้นถึงกลางทศวรรษ 1100 ในรัชสมัยพระเจ้าสุริยวรมันที่ 2
ในช่วงเรืองอำนาจสูงสุด ทั้งทางทหารและการเมืองของอาณาจักรขอม
ครั้งหนึ่งเคยเป็นเมืองที่ใหญ่ที่สุดในโลกก่อนยุคอุตสาหกรรม
และถูกจัดเป็นหนึ่งในสิ่งมหัศจรรย์ของโลกยุคโบราณ

ผมเคยดูสารคดีเกี่ยวกับเรื่องนี้เมื่อหลายปีก่อน คราวนั้นเค้าใช้เครื่องมือนี้
ติดกับรถเข็นแล้วนำไปยังพื้นที่สำรวจ จากนั้นเลเซอร์จะทำการแสกนพื้นผิวข้างใต้
เพื่อหาเส้นทางที่อาจเคยเป็นคลองมาก่อน เพื่อพิสูจน์หนึ่งในทฤษฎีสำคัญว่า
ความล้มเหลวในการจัดการน้ำ นำไปสู่ความล่มสลายของเมืองพระนคร

จากโครงการดังกล่าวให้ข้อมูลว่า แนวคลองโบราณนั้นไม่ได้อยู่ในตำแหน่งปัจจุบัน
เป็นไปได้มากว่ามันตื้นเขินอย่างรวดเร็วจากการบริหารทรัพยากรน้ำที่ล้มเหลว

แต่ที่เป็นข่าวใหญ่ในครั้งนี้ ก็เนื่องมาจากการขยายโครงการ
โดยนำเอาเครื่องดังกล่าวติดเฮลิคอปเตอร์ ทำให้สามารถมองเห็นในภาพกว้าง
กลายมาเป็นข่าวดังข้ามโลกในครั้งนี้ คำถามคือ อะไรคือข้อความที่สื่อไม่ถูกต้อง
เพราะบทความวิชาการต้องถูกถอดความโดยนักข่าว ก่อนที่เราจะได้อ่านมัน

เรื่องแรก นครวัดไม่ใช่เมือง นครวัดเป็นเพียงหนึ่งในปราสาทที่ตั้งอยู่ในเมือง
เราต้องเรียกชื่อเมืองพระนครในสมัยนั้นว่า ศรียโศธรปุระ ตามชื่อกษัตริย์ผู้ก่อตั้ง
มีความกว้างราว 4 * 4 กม. เป็นเมืองที่มีเพียงคันดิน เมื่อถูกจามตีแตก
พระเจ้าชัยวรมันที่ 7 หดเมืองเหลือเพียง 3*3 กม. แต่มีคูน้ำกำแพงหินล้อมรอบ

กษัตริย์ก็ไม่ได้อาศัยอยู่ในปราสาทนครวัด ก่อนหน้านั้นไม่มีบันทึกว่าอยู่ที่ไหน
แต่ในสมัยพระเจ้าสุริยวรมันที่ 1 สร้างปราสาทบาปวน เรารู้ว่าพระราชวังหลวงที่นั่น
แต่ภาพจาก Lidar ก็เผยให้เห็นสิ่งสำคัญ ปราสาทนครวัดที่คิดว่าปรกติจะว่างเปล่า
อาจจะมีพราหมณ์อยู่รักษาบ้างไม่มาก กลายเป็นภาพหมู่บ้านขนาดใหญ่อยู่ภายใน

ย้อนกลับไปก่อนมีเมืองพระนคร ค.ศ. 802 พระเจ้าชัยวรมันที่ 2 ทรงประกาศ
เอกราชไม่ขึ้นกับชวา แล้วสร้างเมือง 4 แห่งก่อนจะสิ้นรัชกาล ถ้าไล่ตามภูมิศาสตร์
เมืองแรกจะอยู่ทางตอนใต้แถวอุดง ต่อมาก็ย้ายขึ้นไปทางเหนือแถวจำปาสัก
ดูเหมือนว่าส่วนหนึ่งจะเพื่อหนีการโจมตีของชวา ประการหนึ่งคือรวบรวมอาณาจักร

จนในที่สุดพระองค์กสถาปนาเมืองมเหนธรปุระ ซึ่งเรารู้กันมานานว่าคือพนมกุเลน
แต่คิดว่ามันคงเป็นเมืองเล็กๆ ที่ล้อมรอบเขามเหนทรที่พระองค์อาบน้ำศักดิ์สิทธิ์
เพื่อสถาปนาความเป็นเทวราชา เครื่อง LIDAR ส่องลงไปแล้วเผยให้เห็นความจริง
ก็เป็นดังที่นักข่าวเขียน คือ มีร่องรอยคันดินสีเหลี่ยมผืนผ้าขนาดใหญ่

และนั่นทำให้ปริศนาคลี่คลายว่าเหตุใดปราสาทเบ็งเมเลียจึงตั้งอยู่ที่นั่น
นอกจากนี้ยังเห็นอดีตเมืองขนาดใหญ่อันเป็นที่ตั้งของปราสาท เช่น
กำปงสวาย อุดง สมโบไพรกุก เกาะแกร์ บันทายศรี และบันทายฉมาร์

แต่นักข่าวขาดความเข้าใจในประวัติศาสตร์ โดยนำหลายเรื่องมาปนกัน
ปราสาทนครวัด ไม่ใช่เมืองและสร้างหลังจากมเหนทรปุระนานมาก
เมืองยโศธรปุระช่วงเวลาที่สร้างนครวัดอาจมีประชากรเป็นล้านคนจริง
แต่ต้องรวมประชากรทั้งอาณาจักรเขมรจึงจะมีประชากรมากขนาดนั้นได้

ดังนั้นถ้าย้อนเวลากลับไป เมืองมเหนทรปุระเป็นเมืองที่มีประชากรไม่มาก
เพราะหนึ่งเป็นช่วงตั้งราชวงศ์ เพิ่งผ่านการอพยพหนีการโจมตีของชวา
สองแม้มีร่องรอยเมืองขนาดใหญ่ แต่พื้นที่สามารถใช้ประโยชน์ได้น้อยมาก
เพราะเมืองนั้นสร้างล้อมรอบเทือกเขา ที่ราบนั้นเชิงเขามีอยู่เพียงเบาบาง

แต่ LIDAR เผยให้เห็นอีกอย่างหนึ่งที่เราไม่เคยเห็น
ซากปราสาทจำนวนมากในป่าของเทือกเขาพนมกุเลนเป็นสิ่งที่ยืนยันว่า
เมืองมเหนทรปุระตั้งอยู่รอบๆ พนมกุเลน ตามที่นักประวัติศาสตร์คาดคิดไว้

สรุปสั้นๆ ว่า มีการค้นพบขอบเขตของเมืองมเหนทรปุระที่มีขนาดใหญ่
กว่าที่เราเคยจินตนาการ แต่ไม่ใช่เมืองที่มีประชากรเป็นล้านในตอนนั้น

เรื่องนี้สามารถต่อยอดไปเรื่องปราสาทบันทายฉมาร์ได้ ตามข่าว

บันทายฉมาร์” มหาปราสาทยักษ์กำลังตื่น

ชื่อของ “บันทายฉมาร์”แม้ไม่เป็นที่รู้จักโด่งดังเท่านครวัด-นครธม
แต่ปราสาทแห่งนี้นับว่ามีความน่าสนใจไม่น้อย โดยในบทความ
“บันทายฉมาร์ อาณาจักรแห่งนิทรากาล” ที่เขียนโดย “นิพัทธ์พร เพ็งแก้ว”
ได้ระบุถึงความสำคัญของปราสาทแห่งนี้ว่า “...บันทายฉมาร์

นับเป็นปราสาทหินเขมรที่มีอาณาเขตกว้างใหญ่ที่สุดในโลก
ใหญ่ยิ่งกว่านครวัดที่คนทั่วไปได้เคยพิศวงมาแล้ว...”

แม้จะเป็นข่าวเก่าก็ยังมีคนเอามาตั้งเป็นกระทู้ใน pantip เป็นระยะ
คำถามคือ คำพูดนี้ถูกต้องหรือไม่ เราควรจะตื่นตาตื่นใจหรือเปล่า
คำตอบนั้นไม่ต่างอะไรกับข้างบน นครวัดยังคงเป็นปราสาทที่ใหญ่ที่สุด
แค่นักข่าวจับเอาสองสิ่งที่ไม่เหมือนกันมาเปรียบเทียบกันก็แค่นั้นเอง

นครวัด เป็นปราสาท // บันทายฉมาร์ ก็เป็นปราสาท
ปราสาทบันทายฉมาร์มีขนาดเล็กกว่าปราสาทนครวัดอย่างไม่ต้องสงสัย
เพียงชื่อก็สามารถสื่อในเรื่องนี้ได้ เพราะคนโบราณเคยเห็นนครวัด
เมื่อมาพบบันทายฉมาร์ที่มีคูน้ำ เลยมองว่าเป็นปราสาทที่มีผังคล้ายกัน

จึงเรียกปราสาทหลังนี้ว่า ฉมาร์ คำโบราณที่เปรียบว่า เล็กเหมือนกับแมว

ส่วนที่เขียนข่าวว่า ปราสาทบันทายฉมาร์ใหญ่กว่านครวัดนั้น
เป็นการเอาเมืองหรือพื้นที่รอบๆ ปราสาทที่คนอยู่อาศัยรอบๆ มาเปรียบเทียบ
ดังนั้น ถ้าจะให้ยุติธรรมก็ต้องเอาเมืองศรียโศธรปุระรวมกับพื้นที่รอบๆมาเทียบ
ซึ่งถ้าเป็นเช่นนั้น เมืองชายขอบอย่างบันทายฉมาร์ ก็มีขนาดเล็กกว่าอยู่ดี

สรุป ปราสาทบันทายฉมาร์มีขนาดพื้นที่เล็กกว่าปราสาทนครวัดมาก
ไม่ว่าจะขนาดของคูน้ำ พื้นรอบปราสาท หรือแม้กระทั่งตัวปราสาทก็ตามที

ใครอยากฟัง Damian Evans บรรยายเรื่องนี้ สามารถนำชื่อไปค้นหาใน youtube ได้
แต่ผมว่าสำเนียงเค้าฟังยากนะ ยากกว่าคนฝรั่งเศสที่มีงานวิจัยปราสาทหลังอื่นๆ

Create Date : 21 กรกฎาคม 2559

Last Update : 22 กรกฎาคม 2559 9:31:51 น.

4 comments

Counter : 1310 Pageviews.

ได้ความรู้ดีเชียวค่ะ ขอบคุณที่เขียนให้อ่านนะคะ

พรุ่งนี้มาโหวตให้นะคะ วันนี้เต็มแว้วว

จีนน่ะ จะยกเลิกวีซ่าได้ คงต้องต่อรองให้เรายกเลิกให้เค้าก่อนหละค่ะ ซึ่...เราว่าได้ไม่คุ้มเสียนะคะ แหะๆ

โดย: สาวไกด์ใจซื่อ

วันที่: 21 กรกฎาคม 2559 เวลา:18:09:58 น.

ตื่นเต้นค่ะ ถ้าขุดขึ้นมาจะเป็นอย่างไรหนอ ประวัติศาสตร์จะเปลี่ยนอีกไปถึงไหนนะคะ
+

เรื่องคุณป้า ... ขอบคุณค่ะ

โดย: tuk-tuk@korat

วันที่: 21 กรกฎาคม 2559 เวลา:21:46:09 น.

มาโหวตค่า

บันทึกการโหวตเรียบร้อยแล้วค่ะ

บันทึกการโหวต Blog ในวันนี้

ผู้เขียน Blog หมวดเนื้อหา Blog ได้รับโหวต
ผู้ชายในสายลมหนาว Education Blog ดู Blog
ระบบจะบันทึกคะแนนโหวต เฉพาะการโหวต 10 ครั้งล่าสุดในแต่ละวันเท่านั้น

โดย: สาวไกด์ใจซื่อ

วันที่: 22 กรกฎาคม 2559 เวลา:9:02:43 น.

อ่านเอาจากบล็อกนี้ล่ะค่ะ ไม่ฟังแล้วค่ะ ยูทูป

บันทึกการโหวตเรียบร้อยแล้วค่ะ

บันทึกการโหวต Blog ในวันนี้

ผู้เขียน Blog หมวดเนื้อหา Blog ได้รับโหวต
praewa cute Parenting Blog ดู Blog
เนินน้ำ Food Blog ดู Blog
ฟ้าใสวันใหม่ Pet Blog ดู Blog
Max Bulliboo Klaibann Blog ดู Blog
mambymam Music Blog ดู Blog
multiple Funniest Blog ดู Blog
ทนายอ้วน Food Blog ดู Blog
ผู้ชายในสายลมหนาว Education Blog ดู Blog

ระบบจะบันทึกคะแนนโหวต เฉพาะการโหวต 10 ครั้งล่าสุดในแต่ละวันเท่านั้น

*** ต้นจามจุรัยักษ์ แวะวันแรก อัพบล็อกนี้เอนทรี่แรกของทริปนี้เลยค่ะ ต้นใหญ่มากกกก ตื่นตาตื่นใจดี ไปหน้าฝน คงสวยไปอีกแบบนะคะ

โดย: สายหมอกและก้อนเมฆ

วันที่: 22 กรกฎาคม 2559 เวลา:21:21:33 น.