BlogGang.com : : ผู้ชายในสายลมหนาว : งานฉลอง 175 ปี วัดบวรนิเวศ (1)

งานฉลอง 175 ปี วัดบวรนิเวศ (1)

เราเดินทางมาถึงหลุมหลบภัยในสมัยสงครามโลกแห่งสุดท้ายแล้ว
นั่นเกิดขึ้นในตอนที่ทางวัดบวรนิเวศจัดงานครบรอบ 175 ปี
เมื่อวันที่ 11-15 มกราคม พ.ศ. 2555 ระหว่างเวลา 09.00-21.00
คนเยอะมากแต่ก็เป็นโอกาสดีที่จะได้เข้าชมอาคารที่ปรกติจะปิด

เนื่องจากศาสนสถานหลายแห่งได้ชำรุดทรุดโทรมลงตามกาลเวลา
สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก
จึงโปรดให้บูรณปฏิสังขรณ์ตั้งแต่ปี 2549 ถึง 2555 ทั้งสิ้น 44 รายการ

งบประมาณที่ตั้งไว้คือ 800 ล้านบาท เมื่อพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ทรงทราบความดังกล่าว จึงพระราชทานพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์
ร่วมบูรณะ 200 ล้านบาท ส่วนที่เหลือรัฐบาล ผู้มีจิตศรัทธา
และสำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ เป็นผู้สนับสนุน

แทนที่จะปล่อยให้คนเดินสะเปะสะปะ
งานนี้ได้ออกแบบให้เดินตามวงรอบที่ทางวัดจัดไว้
ตามสถานที่สำคัญต่างภายในวัดที่ควรค่าแก่สักการะ 9 แห่ง
ก่อนอื่นเรามารู้จักวัดบวรนิเวศโดยย่อเสียก่อน

เดิมชื่อว่า วัดใหม่ นั่นแปลว่าไม่ใช่วัดในสมัยอยุธยา
ในสมัยรัชกาลที่ 3 เจ้าฟ้ามงกุฎทรงออกผนวชอยู่ที่วัดสมอราย
ซึ่งในสมัยนั้นถือว่าไกลปืนเที่ยงมาก ทำให้มีสียงร่ำลือกันว่า
พระองค์ไปซ่องสุมหารือกับขุนนางทั้งจากในวังและต่างจังหวัด

ทำให้รัชกาลที่ 3 อยากให้พระองค์ย้ายจำวัดที่ใกล้พระเนตรพระกรรณ
แต่นั่นดูเหมือนจะเป็นการมองโลกในแง่ร้าย ในขณะที่อาจจะเป็นไปได้ว่า
วัดสมอรายเป็นวัดชายขอบไม่คู่ควรกับการพระภิกษุชั้นเจ้าฟ้า

สมมุติฐานนี้น่าสนใจตรงที่การตั้งชื่อวัดว่า บวรนิเวศ แปลตรงตัวได้ว่า
ที่อยู่ของวังหน้า ซึ่งเหมือนเป็นการประกาศให้ทุกคนให้รู้ทางอ้อมว่า
เจ้าฟ้ามงกุฎคือพระมหากษัตริย์พระองค์ถัดไป

เริ่มต้นจาก 1. ไหว้พระคู่บวร กล่าวถึงการสร้างพระอุโบสถ
ในสมัยสมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาศักดิพลเสพซึ่งเป็นวังหน้า
ได้ทรงสร้างวัดใหม่ในที่ทำการปลงศพเจ้าจอมมารดา(น้อย)
มารดาของพระองค์เจ้าดาราวดี พระธิดาในสมเด็จกรมพระราชวังบวร
และเป็นพระราชชายาในสมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาศักดิพลเสพ

ตั้งอยู่ภายในกำแพงเมืองด้านทิศเหนือตรงกับประตูยุคุนธร
ใกล้วัดรังษีสุทธาวาส ที่สมเด็จเจ้าฟ้ากรมขุนอิศรานุรักษ์
ทรงสถาปนาขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2366 ดังนั้นการสร้างวัดนี้จะต้องเกิดขึ้น
หลังพ.ศ. 2367 ที่พระบวรราชเจ้ามหาศักดิพลเสพทรงดำรงตำแหน่งวังหน้า

เมื่อแรกเริ่มนั้นทรงสร้างพระอุโบสถขึ้นก่อน ลักษณะเป็นอาคารจัตุรมุข
มีมุขหน้ายาว มุขข้างและมุขหลังสั้น ได้ผูกพัทธสีมาเฉพาะมุขหน้าเท่านั้น
จากนั้นได้อัญเชิญหลวงพ่อโต จากวัดสระตะพาน จังหวัดเพชรบุรี
มาประดิษฐานเป็นพระประธานในพระอุโบสถ ถวายนามพระสุวรรณเขต

ผู้รักษาพระอุโบสถเล่าว่า เคยได้ยินสมเด็จเจ้าฟ้ากรมพระยานิศรานุวัดติวงศ์
ตรัสกับสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรสว่า
พระโตองค์นี้ ชาวพื้นเมืองเรียกกันว่า หลวงพ่อเพชร
เป็นพระพุทธรูปโลหะลงรักปิดทองปางมารวิชัย ศิลปะแบบอู่ทอง

เมื่อเชิญมารื้อออกเป็นท่อนๆ ตามรอยประสานเดิม อัญเชิญลงแพมา
คุมเข้าเป็นองค์เดิมอีกลักษณะที่คุมเข้าใหม่เป็นฝีมือของช่างกรุงเทพ
แต่ยังพอสังเกตได้ว่าเดิมเป็นลักษณะพระขอม
พระศกของพระพุทธรูปนี้เดิมโตอย่างของพระพุทธชินสีห์

พระยาชำนิหัตถการ นายช่างกรมพระราชวังบวรฯเลาะออกเสีย
ทำพระศกของพระโตนี้ใหม่ด้วยดินเผาให้เล็กตามที่เห็นว่างามในเวลานั้น
ประดับเข้าที่แล้วลงรักปิดทอง มีพระสาวกใหญ่นั่งคู่หนึ่ง
หน้าตักสองศอกถ้วนเป็นพระปั้น

การมีพระพุทธรูปยุคอู่ทองในเพชรบุรีไม่ใช่เรื่องแปลก
เพราะเมืองนี้รุ่งเรืองมาแต่สมัยทวารวดี
แต่ที่น่าแปลกคือเป็นพระพุทธรูปโลหะขนาดใหญ่
ฉะนั้นย่อมมาจากวัดที่สำคัญถึงจะมีพระประธานขนาดนี้ได้
แต่ปัจจุบันเรากลับไม่รู้ว่า วัดสระตะพานนั้นตั้งอยู่ที่ใด

ที่น่าแปลกต่อไปก็คือเป็นพระพุทธรูปโลหะที่ถอดออกได้ 9 ชิ้น
พระพุทธรูปอู่ทองปางมารวิชัยขนาดใหญ่ที่รู้จักล้วนก่อจากอิฐ
เช่นที่วัดพนัญเชิง แต่พระพุทธรูปขนาดใหญ่ที่ทำจากโลหะ
สมัยอู่ทองที่เรานึกออกน่าจะมีเพียง เศียรพระธรรมิกราช

ที่ยังคงเต็มไปด้วยปริศนาว่า จริงๆ แล้วพบจากที่ใดกันแน่
ที่สำคัญตัวองค์พระขนาดใหญ่นั้นหายสาบสูญไปได้อย่างใด

การสร้างพระด้วยโลหะที่สามารถถอดได้เป็นหลายชิ้นนั้น
เป็นวิทยาการที่พบได้จากสมัยเชียงแสน และต่อมายังสุโขทัย
การพบพระพุทธรูปโลหะแบบอู่ทองจากวัดที่ไม่ปรากฏหลักฐาน
นอกจากรู้ว่ามาจากเมืองเพชรบุรีจึงเป็นปริศนาที่น่าค้นคว้าอย่างยิ่ง

Create Date : 05 มีนาคม 2557

Last Update : 6 มีนาคม 2557 16:18:49 น.

3 comments

Counter : 1809 Pageviews.

อาจไม่ได้มาจากเพชรบุรี แต่มาจากที่อื่นที่ไม่ต้องการเปิดเผย

โดย: tuk-tuk@korat

วันที่: 6 มีนาคม 2557 เวลา:12:39:20 น.

มาเที่ยวต่อค่ะ ยังไม่ได้ไปอีกเยอะเลยค่ะ ทั้งที่วัดนี้เคยไปแล้วนะนี่

ขอบคุณที่ไปบอกพิกัดนะคะ

ไวน์คอนเนคชั่นกับไวน์33 นี่คนละร้านกันนะคะ แหะๆ

โดย: สาวไกด์ใจซื่อ

วันที่: 6 มีนาคม 2557 เวลา:18:15:45 น.

ขอบคุณความรู้เพิ่มเติม พร้อมตั้งข้อสังเกตค่ะ

ปกติหนูถ่ายภาพพระพุทธชินสีห์ จะมองไม่ค่อยเห็นพระสุวรรณเขต เพราะภายในพระอุโบสถมืดมาก แต่ภาพนี้เห็นชัดทั้งสององค์ งามมากค่ะ

โดย: สายหมอกและก้อนเมฆ

วันที่: 10 มีนาคม 2557 เวลา:19:33:40 น.