BlogGang.com : : ผู้ชายในสายลมหนาว : พระประธานสมัยสุโขทัย : วัดคณิกาผล

พระประธานสมัยสุโขทัย : วัดคณิกาผล

การตามหาพระประธานสมัยสุโขทัย ก็อาศัยจากที่คนอื่นเขียนไว้ใน internet
แต่บางครั้งก็เห็นผ่านตาในช่อง youtube ที่มีคนพาไปท่องเที่ยว
และในรายการๆ หนึ่งก็พาไปไหว้ยายแฟง ที่เชื่อกันว่าจะช่วยเสริมดวงด้านเสน่ห์
ผมกวาดสายตาไป ก็สะดุดกับพระประธานในอุโบสถของวัดคณิกาผล

เราคงต้องไปพิสูจน์กัน

วันเสาร์ที่ผู้คนมักใช้เวลาเพื่อหยุดพักผ่อน ผมออกจากบ้านราวเที่ยงวัน
เดินทางไปยังย่านเยาวราชด้วยรถไฟฟ้า MRT ลงสถานีวัดมังกรที่คุ้นเคย
ลัดเลาะไปเก็บภาพวัดกันมาตุยาราม วัดเล็กๆ ที่มีเจดีย์ทรงลอมฟางสะดุดตา
อุโบสถปรกติปิด เป็นหนึ่งในวัดธรรมยุติกนิกายสร้างโดยนางกลีบ

ผู้เป็นลูกสาวของยายแฟง ที่ได้ถวายสวนดอกไม้เพื่อสร้างวัดนี้

ไปต่อยังวัดใหม่ยายแฟง หรือชื่ออย่างเป็นทางการว่า วัดคณิกาผล
ผ่านฟุตบาทที่มีร้านขายของไหว้ และมีกาแฟดำสำหรับถวายศาลยี่กอฮง
ที่อยู่บนชั้น 4 ของสถานีตำรวจพลับพลาไชย ที่เป็นสถานที่ยอดนิยม
สำหรับผู้ที่อยากได้รับโชคการเสี่ยงรางวัลจากอดีตผู้ที่เป็นเจ้ามือหวย กข

ผ่านซุ้มประตูวัดเห็นโบสถ์ที่ปรกติเปิดตลอด เช่นเดียวกับวิหาร
ภายในไม่ใหญ่มากและไร้ร้างซึ่งผู้คน พระประธานขนาดไม่ใหญ่
สมัยสุโขทัยตั้งอยู่บนบุษบกตรงกลางค่อนไปทางด้านหลังอาคาร
ใช่แล้ว นี่คือหนึ่งในพระประธานสมัยสุโขทัยในกรุงเทพที่เราตามหา

ลบล้างสิ่งที่ผมเคยเชื่อว่า ต้องเป็นพระมหากษัตริย์หรือขุนนางเท่านั้น
ที่สามารถจะอัญเชิญพระประธานสมัยสุโขทัยลงมาได้ เพราะยายแฟง
เป็นหญิงชาวบ้านที่ประกอบอาชีพที่คนทั่วไป ก็ไม่ได้มองว่าเป็นสัมมาอาชีพ

ยายแฟงมีอาชีพที่ต่อมาบัญญัติอย่างถูกกฎหมายในสมัยในรัชกาลที่ 5
ว่า นายโรง ซึ่งทำหน้าที่ดูแลหญิงโสเภณีบริเวณย่านเยาวราช
ยายแฟงเป็นแม่เล้าใจบุญได้นำเงินของตนและเหล่าหญิงสาวที่ทำอาชีพนี้
สร้างวัดใหม่ขึ้นวัดหนึ่งที่ตรอกวัดโคก ชาวบ้านเรียกว่า วัดใหม่ยายแฟง

มีคำบอกเล่าต่อๆ กันมาว่า เมื่อสร้างวัดเสร็จ ยายแฟงจึงจัดงานฉลองขึ้น
โดยนิมนต์พระที่น่าจะมีชื่อเสียงมากที่สุดในสมัยนั้นคือ ขรัวโต มาทำพิธี
หวังจะได้ยินคำเทศนาที่กล่าวถึงคำสรรเสริญคุณงามความดีของแกว่า
ได้ทำบุญใหญ่ที่น้อยคนจะทำได้สำเร็จ แต่กลายกลับว่าขรัวโตได้เทศนา

ว่าเจ้าภาพนั้นนำเงินที่ได้จากอาชีพที่ผิดหลักธรรมมาใช้สร้างบุญกุศล
แม้จะได้รับแต่ก็จักไม่เต็มเม็ดเต็มหน่วย เพียงสลึงเฟื้องเศษบุญเท่านั้น
ยายแฟงได้ฟังก็โมโห ว่ากันว่าแกถึงกับประชดกระแทกกัณฑ์เทศใส่ขรัวโต
เมื่อพระรูปนี้มิได้กล่าวคำที่รื่นหู แกจึงคิดว่าอาจไม่ถูกจริต จึงไปนิมนต์ใหม่

เป็นพระที่มีชื่อเสียงมากในเวลานั้นเช่นกัน ด้วยเป็นถึงเจ้าฟ้าที่ลามาผนวช
คือรัชกาลที่ 4 สมัยที่ยังทรงครองพระสมณเพศมาแสดงธรรมหวังจะกู้หน้า
ปรากฏว่าทูลกระหม่อมพระก็ทรงตรัสเช่นเดียวกับขรัวโต แถมยังลดบุญที่ได้
จากสลึงเฟื้องลงมาเหลือแค่สองไพ เรียกว่าได้บุญน้อยกว่าครั้งขรัวโตเสียอีก

ต่อมาในรุ่นลูกคืออำแดงกลีบได้นิมนต์สมเด็จพระพุฒาจารย์โต เจ้าอาวาสวัดระฆังมาเทศน์
คราวนั้นอำแดงกลีบได้ยกลูกชายคนเล็กใส่กัณฑ์เทศน์เพื่อให้เลี้ยงง่าย ตั้งชื่อให้ว่ากัณฑ์
ซึ่งต่อมาได้เข้าถวายตัวเป็นมหาดเล็กในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว

นายกันติดตามกองทัพไทยไปปราบฮ่อที่เมืองหนองคายจนได้ชัยชนะ
หลังจากกลับมา ได้รับบรรดาศักดิ์เป็นหลวงบริคุดวรภัณฑ์ เจ้ากรมภาษี
หลวงบริคุตวรภัณฑ์ได้เกล้าทูลถวายวัดยายแฟงและวัดที่มารดาสร้างขึ้น
ให้เป็นพระอารามหลวง แต่รัชกาลที่ 5 ทรงเห็นว่าวัดหลวงมีมากแล้ว จึงไม่โปรด

แต่ได้พระราชทานนามให้วัดใหม่ยายแฟง ว่า วัดคณิกาผล
ส่วนวัดของอำแดงกลีบพระราชทานนามว่า วัดกันมาตุยาราม หรือวัดของมารดานายกัน

ใกล้กันกับอุโบสถเป็นวิหารวัดคณิกาผล พระประธานชาวบ้านเรียกว่าหลวงพ่อดำ
ซึ่งกล่าวกันว่าสร้างในสมัยรัชกาลที่ 3 บนฐานมีพระพุทธรูปตั้งอยู่ร่วมหลายองค์
หนึ่งในพระพุทธรูปที่น่าสนใจ ก็คือ พระพุทธรูปบำเพ็ญทุกรกิริยา หรือปางทรมานตน
เป็นพระพุทธรูปที่คนโบราณคงไม่คุ้นตา มีจารึกที่ฐานว่าสร้างในปี พ.ศ. 2437

ศิลปะแบบคันธาระซึ่งอาจได้แรงบันดาลใจมาจากพระพุทธรูปที่ระเบียงคตวัดเบญจมฯ
ซึ่งพระพุทธรูปปางนี้นั้น ปัจจุบันมีอยู่หลายองค์ที่พิพิธภัณฑ์ในประเทศปากีสถาน
ก่อนหน้านี้ คนไทยรับรู้กันแต่ว่า พุทธศาสนาต้องมาจากลังกา
การที่รับรู้ถึงศิลปะคันธาระที่มาจากอินเดียในสมัยนั้น ถือว่าเป็นสิ่งแปลกใหม่

Create Date : 05 กุมภาพันธ์ 2564

Last Update : 11 กุมภาพันธ์ 2564 9:00:38 น.

6 comments

Counter : 2565 Pageviews.