BlogGang.com : : ผู้ชายในสายลมหนาว : พระราชพิธี 12 เดือน : เดือน 9, 10 และ 11

พระราชพิธี 12 เดือน : เดือน 9, 10 และ 11

ทางซ้ายคือภาพจากวัดราชประดิษฐ์ ทางขวาคือภาพจากวัดเสนาสนาราม

เดือนเก้า : พระราชพิธีพิธีพรุณศาสตร์

เป็นพิธีบวงสรวงที่จัดขึ้นในเดือนที่ 9 เมื่อฝนตกไม่ตรงตามฤดูกาล
หากปีใดฝนตกตามปกติก็จะไม่ทำเพราะเชื่อว่าจะเป็นการกระหน่ำซ้ำไปกว่าเดิม
แต่เดิมประกอบพระราชพิธีนี้ที่พระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม
ต่อมารัชกาลที่ 4 โปรดเกล้าให้สร้างพลับพลาที่ท้องสนามหลวง
สำหรับทอดพระเนตรทั้งพระราชพิธีพืชมงคลและพระราชพิธีพิรุณศาสตร์

จิตรกรรมแสดงภาพบริเวณพลับพลา 2 หลังติดกัน หลังหนึ่งใช้เป็นหอพระประดิษฐาน
พระพุทธรูปในการประกอบพระราชพิธี อีกหลังเป็นที่ประกอบพระราชพิธี
มีหอดักลม ซึ่งเป็นเทคโนโลยีของเปอร์เซียเพื่อใช้ดักลมให้ลงที่พลับพลา

ในทางด้านเหนือมีพลับพลาน้อยสำหรับทอดพระเนตรการทำนา
มองเห็นโรงละครสำหรับเล่นบวงสรวง ล้อมรอบด้วยกำแพงแก้วงดงาม
ด้านนอกกำแพงมียุ้งฉางเป็นตึกสูง 2 ชั้น ไว้เก็บข้าวนาหลวงเรียงกันรอบพลับพลา
ซึ่องอาคารทั้งสองหลังนี้รื้อไปในสมัยรัชกาลที่ 5

เดือนสิบ : พระราชพิธีสารท กวนข้าวทิพย์

พระราชพิธีนี้เป็นการระลึกถึงพุทธประวัติที่นางวิสาขาถวายข้าวทิพย์แด่พระพุทธเจ้า
หรือพระอัญญาโกณทัญญะถวายยาคูแก่พระอดีตพุทธเจ้าก็ได้สำเร็จพระอรหันต์
พระราชพิธีนี้ถือเป็นการทำบุญอุทิศส่วนกุศลแก่บรรพบุรุษ เริ่มมาแต่สมัยรัชกาลที่ 1

โดยข้าวที่กวนในพระราชพิธีประกอบด้วยส่วนผสมจำพวกข้าว ธัญพืช น้ำนม
น้ำอ้อย เนย ผลไม้สดและแช่อิ่ม จำนวนมาก ซึ่งผู้ที่จะสามารถกวนข้าวทิพย์ได้
ต้องเป็นหญิงสาวในระดับพระเจ้าลูกเธอฯฝ่ายในจนถึงหม่อมเจ้าที่ยังพรหมจรรย์
และยังไม่มีประจำเดือน รวมถึงต้องนุ่งขาวห่มขาวในการประกอบพระราชพิธีนี้ด้วย

จิตกรรมแสดงบริเวณด้านทิศตะวันออกด้านหน้า มีศาลาโถง 2 หลัง ศาลาโถงด้านซ้าย
เป็นบริเวณประกอบพิธีกวนข้าวทิพย์มีฝ่ายในนั่งกันอยู่เต็มศาลา บริเวณด้านหน้าศาลา
มีเตาไฟ 4 เตา ล้อมรอบด้วยรั้วราชวัติ ฉัตรธง มีเจ้านายฝ่ายในทรงพระภูษาประทับยองๆ
ใช้ไม้กวนข้าวทิพย์ บริเวณทางด้านขวามีกลุ่มพระสงฆ์ราชาคณะต่างๆ
เดินถือตาลปัตรพัดยศและย่ามเข้าสู่ซุ้มประตูกำแพงแก้วเพื่อสวดมนต์ในพระราชพิธี

เดือนสิบเอ็ด : พระราชพิธีถวายผ้ากฐินทางสถลมารค

เนื่องจากรัชกาลที่ 5 ทรงหยุดพระราชนิพนธ์ลงในหนังสือไว้ที่เดือน 10
ในเดือน 11 ทางวัดจึงต้องเลือกพิธีขึ้นมาเพื่อให้จิตกรรมครบทั้ง 12 ห้อง
โดยเลือกเขียนภาพพระราชพิธีถวายผ้าพระกฐินทางสถลมารค
เริ่มในวันแรม 8 ค่ำ เดือน 11 ซึ่งพระราชดำเนินทั้งทางชลมาคและสถลมาค

จิตกรรมภาพแสดงให้เห็นภาพกระบวนแห่ผ้าพระกฐินหลวงบนหลังช้างและม้า
มีราษฎรรอชมกระบวนอยู่ทั้ง 2 ข้าง มีการจัดเลี้ยงโต๊ะพระราชทานแขกเมือง
ใกล้กันนั้นมีข้าราชบริพารฝ่ายหน้าอยู่กับข้าวของต่างๆ
และมีการปักธงกระดาษเพื่อให้เข้าใจว่าเป็นเครื่องพระกฐินของหลวง

ผมบอกเสมอว่าตัวเองเหมือนเป็ด ที่รู้หลายอย่างแต่หาได้เชี่ยวชาญอย่างหนึ่งอย่างใดไม่
จึงจะขอนำองค์ความรู้เรื่องนี้ส่งต่อให้กับทุกคน ผ่านทางนักวิชาการที่เชี่ยวชาญ
ตามรายละเอียดที่จะลงไว้ตามด้านล่างนี้เลยครับ แล้วจะรู้ว่า
ภาพจิตรกรรมฝาผนัง 12 ภาพ นั้นมีความหมายและคุณค่ามากมายอย่างไร

จิตรกรรมภาพพระราชพิธีสิบสองเดือนวัดราชประดิษฐ พิชญา สุ่มจินดา

บรรยายพิเศษเรื่อง ยุคสมัยอย่างใหม่ในพระราชพิธีสิบสองเดือน: ศ.ดร.ธงชัย วินิจจะกูล

โลกการเมืองในพระราชพิธีสิบสองเดือน วิภัส เลิศรัตนรังษี

Create Date : 18 มีนาคม 2564

Last Update : 18 มีนาคม 2564 14:00:25 น.

2 comments

Counter : 1504 Pageviews.

ผู้โหวตบล็อกนี้...

คุณหอมกร, คุณสายหมอกและก้อนเมฆ, คุณKavanich96, คุณtuk-tuk@korat, คุณทนายอ้วน, คุณnewyorknurse

นี่ถ้ามีทุกเดือนในรัชกาลนี้คงดีไม่น้อยจ้า

โดย: หอมกร

วันที่: 18 มีนาคม 2564 เวลา:18:59:39 น.

ตามไปดูคลิปแล้วค่ะ สนุกดี

โดย: tuk-tuk@korat

วันที่: 21 มีนาคม 2564 เวลา:13:51:06 น.