BlogGang.com : : ผู้ชายในสายลมหนาว : แปร๋นท่องกรุง : ถอดรหัสความรู้เรื่องช้าง (4)

แปร๋นท่องกรุง : ถอดรหัสความรู้เรื่องช้าง (4)

หมายเลข 53 หอคำ ลำปาง แล้วต่างจากคุ้มหลวงอย่างไร
ที่พักของเจ้าผู้ครองเมืองล้านนาสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นเรียกว่า คุ้มหลวง
หอคำ คือสถานที่ว่าราชการ เรือนของจริงได้ถูกรื้อลงเมื่อ 30-40 ปีก่อน
หอคำหลังนี้จึงเป็นเรือนจำลองสร้างจากไม้ขนาดใหญ่ตามคำบอกเล่า

ลักษณะเป็นเครื่องเรือนไม้สับ ยกพื้นสูง
ภายในจัดแสดงศิลปวัตถุ และห้ามถ่ายภาพ ก็เลยจำไม่ได้ว่ามาตามหาอะไร

สร้างขึ้นโดยเจ้าบุญวาทย์วงษ์มานิต โอรสเจ้านรนันทไชยชวลิต
เมื่อ พ.ศ. 2445 ระหว่างปกครองนครลำปาง ช่วง พ.ศ. 2440- 2465
ต่อมามีการเปลี่ยนแปลงการปกครอง เจ้าหลวงบุญวาทย์ได้ยกที่ดิน
ส่วนของหอคำให้กับทางราชการ เพื่อสร้างเป็นศาลากลางจังหวัด

จึงเป็นการสิ้นสุดของหอคำหลังสุดท้ายในแผ่นดินล้านนา
ปัจจุบันได้มีการตามหาที่ตั้งของหอคำแห่งนี้อีกครั้ง

กระทู้นี่เป็นการตอบข้อสงสัยว่า หอคำที่เมืองโบราณเป็นการของเดิมหรือไม่
ซึ่งก็ไม่ควรจะน่าสงสัยเพราะเมืองโบราณสร้างขึ้นห่างจากการรื้อถอนนานมาก

//www.reurnthai.com/index.php?topic=5906.0

ลัดเลาะต่อไปตามเส้นทางจนถึง วิหารวัดภูมินทร์ หมายเลข 62
วัดภูมินทร์ได้รับการบูรณะครั้งใหญ่เมื่อ พ.ศ.2410 สมัยเจ้าอนันตวรฤทธิเดช
จิตรกรรมฝาผนังภาพ ปู่ม่านย่าม่าน อันโด่งดังในวิหารหลวงก็เขียนขึ้นในช่วงนี้
แต่เราจะไปชมภาพเกี่ยวกับช้างในชาดกนอกนิบาตรเรื่อง คันทนกุมาร

เรื่องย่อมีว่า มีพระธิดาตกอับเนื่องจากถูกขับให้ออกจากพระราชวัง
ต้องทำไร่ฝ้ายทอผ้าหาเลี้ยงชีพด้วยความยากลำบาก พระยาอินตาเห็นใจ
จึงส่งพระอินทร์ลงมาแปลงเป็นช้างสารเข้ามาเหยียบเรือกสวน
นางก็ออกมาไล่จนเหนื่อยเห็นมีน้ำขังในรอยเท้าพญาช้างนั้น
ก็ก้มลงดื่มกินแก้กระหาย ต่อมานางก็ตั้งครรภ์และให้กำเนิดคันทกุมาร

เมื่อคันทกุมารเติบใหญ่ก็มีพลังดังช้างสาร แล้วถามแม่ว่าบิดาของตนเป็นใคร
แม่ก็ชี้ให้ดูรอยเท้าช้าง คันทกุมารจึงออกเดินทางเพื่อตามหาบิดา
ระหว่างทางได้สหาย 2 คน คือ อ้ายไผ่ร้อยกอ และอ้ายเกวียนร้อยเล่ม

ครั้นมาถึงเมืองสิงห์ปรากฏว่า พบเจอซากศพคนเต็มบ้านเต็มเมือง
เพราะว่ามียักษ์ผัวเมียคู่หนึ่งใช้ไม้เท้าหัวชี้ตายปลายชี้เป็น
ซึ่งเมื่อชี้ไปที่ผู้ใดก็ตาย และเมื่อใช้ไม้เท้าอีกด้านชี้ก็สามารถชุบให้ฟื้นได้
แต่เจ้าเมืองได้ซ่อนเจ้าหญิงกองสี บุตรสาวไว้ในหอกลองนางจึงรอดชีวิต

คันทกุมารปราบยักษ์ทั้งสองได้สำเร็จ จึงช่วยนางกองสีออกมาจากหอกลอง
และช่วยชุบชีวิตชาวเมืองให้กลับมามีชีวิตอีกครั้งหนึ่ง เรื่องก็มีประมาณนี้
โดยภาพนี้อยู่ทางด้านตะวันตก ปัญหาก็คือผมไม่แน่ใจว่าภาพเขียนที่เห็น
ได้ copy มาจากวัดภูมินทร์หมดหรือเปล่า วิหารอาจจะเล็กกว่าของจริง

เพราะที่เห็นหลักๆ มีแค่ตอนคันทนกุมารให้แม่พามาดูรอยเท้าช้างเท่านั้น
ช้างที่เราตามหา ก็คือพระอินทร์ที่แปลงกายมาเป็นพญาช้างในชาดกนั่นเอง

หมายเลข 49 เนินปราสาท พระร่วง ของจริงตั้งอยู่ทางทิศตะวันออก
ติดกับวัดมหาธาตุ เขตโบราณสถานสุโขทัย กรมศิลปากรได้ขุดแต่งบูรณะ
พบฐานอาคารแบบฐานบัวค่ำ บัวหงาย มีลักษณะเป็นฐานสูงรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า
ขนาด 27.50X51.50 เมตร มีบันไดที่ด้านหน้า และด้านหลัง

ความสำคัญคือ เมื่อปี พ.ศ. 2376 พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
เมื่อครั้งยังทรงผนวชได้ทรงค้นพบศิลาจารึกหลักที่ 1 และพระแท่นมนังคศิลา
ที่เมืองโบราณได้นำหินสลักรูปช้างมาวางไว้หน้าทางขึ้น เพื่อสร้างบรรยากาศ
จำไม่ได้ว่านี่คือคำถามหรือเปล่า แต่เห็นช้างก็จะนึกถึงเจดีย์ช้างล้อมสุโขทัย

ซึ่งได้รับอิทธิพลมาจากการลังกา และที่ช้างเป็นสัตว์ที่อยู่คู่วัฒนธรรมชาวศรีลังกา
ชาวลังกาเชื่อว่าพระพุทธเจ้าในอดีตชาติทรงเคยเสวยพระชาติเป็นพญาคชสาร
และตามคติความเชื่อที่ว่าช้างเป็นสัตว์ที่ค้ำชูพระพุทธศาสนา
จึงเกิดธรรมเนียมการสร้างช้างหนุนที่รอบฐานพระสถูปเจดีย์

Create Date : 29 พฤษภาคม 2558

Last Update : 29 พฤษภาคม 2558 9:32:10 น.

4 comments

Counter : 1811 Pageviews.

สวัสดีค่ะ
เรื่องพระธิดาตกอับ คล้าย ๆ เรื่องท้าวแสนปมเนาะ
อยู่ในกลองเหมือนกัน
เพิ่งกลับมาจากฟูกุโอกะค่ะ เที่ยวแบบไม่เป็นโล้เป็นพาย

โดย: tuk-tuk@korat

วันที่: 29 พฤษภาคม 2558 เวลา:14:56:00 น.

จำภาพจิตรกรรมที่วัดภูมินทร์ไม่ได้หมดค่ะ

จำแต่ปู่ม่านย่าม่านได้

***ชอบดูตะวันขึ้นค่ะ ถ้าอยู่ในทิศที่เค้าขึ้น จะตื่นขึ้นมารอเพื่อสิ่งนี้เลยค่ะ

โดย: สายหมอกและก้อนเมฆ

วันที่: 29 พฤษภาคม 2558 เวลา:18:47:19 น.

หายไปไหนมาตั้งนานคะ....
อุ้มแวะมาอ่านค่ะ

โดย: อุ้มสี

วันที่: 29 พฤษภาคม 2558 เวลา:23:17:26 น.

บันทึกการโหวตเรียบร้อยแล้วค่ะ

บันทึกการโหวต Blog ในวันนี้

ผู้เขียน Blog หมวดเนื้อหา Blog ได้รับโหวต
Ariawah Auddy Photo Blog ดู Blog
PZOBRIAN Book Blog ดู Blog
ผู้ชายในสายลมหนาว Education Blog ดู Blog

ระบบจะบันทึกคะแนนโหวต เฉพาะการโหวต 5 ครั้งล่าสุดในแต่ละวันเท่านั้น

โดย: สายหมอกและก้อนเมฆ

วันที่: 30 พฤษภาคม 2558 เวลา:20:35:32 น.