BlogGang.com : : ผู้ชายในสายลมหนาว : ยลศิลป์ถิ่นตระกูลบุญนาค : วัดประยูรวงศาวาส (3)

ยลศิลป์ถิ่นตระกูลบุญนาค : วัดประยูรวงศาวาส (3)

พระบรมธาตุมหาเจดีย์เป็นเจดีย์องค์ใหญ่ทรงระฆังคว่ำ
สูงที่สุดในสมัยรัตนโกสินทร์ ส่วนในมีชานเดินได้โดยรอบ
มีช่องคูหาเรียงรายล้อมรอบชั้นล่างด้านในและด้านนอก
ถัดจากช่องคูหา มีพระเจดีย์เล็กล้อมรอบองค์พระเจดีย์ใหญ่

เริ่มสร้างโดยสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์
แต่ยังไม่ทันแล้วเสร็จผู้สร้างก็ถึงพิราลัยไปก่อน การก่อสร้างจึงยุติลง
ต่อมาในสมัยรัชกาลที่ 4 สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์
(ช่วง บุนนาค) ได้สร้างดำเนินการสร้างต่อจนแล้วเสร็จ

พ.ศ. 2414 พระเจดีย์องค์ใหญ่ถูกฟ้าผ่าจนยอดพระเจดีย์หัก
แต่ก็ไม่ได้รับการบูรณปฏิสังขรณ์เป็นเวลานานถึง 47 ปี
พ.ศ. 2461 เจ้าอาวาสวัดประยุรวงศาวาสในขณะนั้น
ได้จัดการบูรณปฏิสังขรณ์ยอดพระเจดีย์ขึ้นดังเดิม

พ.ศ. 2549 มีการบูรณปฏิสังขรณ์พระเจดีย์ครั้งใหญ่
เนื่องจากการเอียงทรุด จึงได้มีการค้นพบพระบรมสารีริกธาตุ

ตามหลักฐานในประยูรภัณฑาคารกล่าวว่า
วันที่ 5 พฤศจิกายน 2550 เวลา 9.30 น. พระธรรมโกศาจารย์
เจ้าอาวาสได้ขึ้นไปสำรวจรอบองค์พระเจดีย์เพื่อหาจุดที่ประดิษฐาน
ของพระบรมสารีริกธาตุที่ได้มาจากลังกาแต่ไม่พบ

จึงได้อธิษฐานขอให้พบพระบรมสารีริกธาตุ ซึ่งระบุว่าบรรจุอยู่แล้วในเจดีย์
จากนั้นได้ให้คณะขึ้นไปสำรวจอีกครั้งในวันรุ่งขึ้น จึงได้พบช่องลับ
อยู่ทางทิศตะวันออกของฐานองค์ระฆังกว้าง 1 ฟุต ยาว 2 ฟุต ลึก 2 ฟุต

ภายในพบพระพุทธรูปทองคำ พระพุทธรูปโลหะ
พระพุทธรูปไม้บุเงินบุทอง รวมเป็นพระพุทธรูปที่พบ 270 องค์
พื้นด้านในเจาะเป็นหลุมเส้นผ่าศูนย์กลาง 1 ฟุต ลึก 1 ฟุต
พบตลับบรรจุพระทองคำขนาดเล็ก และพบเจดีย์ขนาดเล็ก

ภายในบรรจุพระบรมสารีริกธาตุ ข้างกันมีกระดานชนวนเขียนข้อความว่า

“พระสมุห์ปุ่น ได้จารึกพระธรรมประจุพระเจดีย์ ณ วันศุกร์
ขึ้น ๑๐ ค่ำ เดือน ๘ หลัง ปีมะแม ๑๒๖๙ พระพุทธศาสนา ๒๔๕๐
เป็นส่วนอดีต ๒๕๔๙ ส่วนอนาคต ขอให้เป็นปัจจัยแด่
พระวิริยาธิกโพธิญาณ ในอนาคตกาลเทอญ”

ต่อมาในวันที่ 7 พฤศจิกายน 2550 พบกรุรอบเจดีย์แห่งที่สอง
ภายในช่องพบบาตรบรรจุพระเครื่องหลายสมัยเป็นจำนวนมาก
นอกจากนี้ยังมีแผ่นทองคำขนาดเท่าฝ่ามือ 3 แผ่น
ทุกแผ่นมีจารึกเหมือนกันว่า

“ วันพุธที่ ๑ มีนาคม ๒๕๐๔ ตรงกับวันมาฆะบูชา
เพ็ญกลางเดือน ๔ ได้ทำการบรรจุพระบรมสารีริกธาตุที่พระเจดีย์นี้
พร้อมด้วยพระเครื่อง ๒๕ พุทธศตวรรษและพระเครื่องประเภทต่างๆ “

ด้านข้างของบาตรมีสถูปรูปทรงเดียวกันกับองค์พระบรมธาตุมหาเจดีย์
สูงประมาณ 1 คืบทำด้วยโลหะภายในพบหลอดแก้วหลอดหนึ่ง
พร้อมพระเครื่อง 23 องค์ภายในหลอดแก้วพบแผ่นทองคำพับเป็นสี่เหลี่ยม
เมื่อคลี่ออกมาก็พบพระบรมสารีริกธาตุ 5 องค์อยู่ในแผ่นทองคำนั้น

บริเวณรอบในของพระบรมธาตุมหาเจดีย์มีอ่างน้ำโบราณขนาดใหญ่
รูปร่างทรงกลมบ้าง แปดเหลี่ยมบ้าง มีอยู่จำนวน 26 ใบ
สันนิษฐานว่าน่าจะนำเข้ามาในสมัยรัชกาลที่ 3 จากเมืองจีน
เพราะในสมัยนี้ ทรงทำการค้าขายกับจีนอย่างเป็นล่ำเป็นสัน

อ่างเคลือบขนาดใหญ่สมัยโบราณในวัดประยุรวงศาวาสนี้
มีลวดลายหลายแบบ เป็นรูปมังกร ต้นไม้ ต้นไผ่ ดอกไม้ กิเลน และรูปสัตว์ต่างๆ
คล้ายกับที่พระราชวังโบราณกู้กงที่กรุงปักกิ่ง สำหรับใส่น้ำดับไฟในสมัยโบราณ
ปัจจุบันเหลือประมาณ 30 ใบ เพราะถูกฝรั่งยกไปเกือบหมด

พรินทรปริยัติธรรมศาลาเป็นอาคารชั้นเดียวสถาปัตยกรรมแบบยุโรป
เหนือขอบหน้าต่างเป็นกระจกสีของพระบรมธาตุมหาเจดีย์
โดยเจ้าพระยาภาสกรวงศ์ (พร บุนนาค) ใน พ.ศ. 2428 เพื่ออุทิศให้แก่
ท่านลูกอินผู้มารดา และสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยุรวงศ์ผู้บิดา

เดิมใช้เป็นที่ศึกษาพระปริยัติธรรมของพระภิกษุสามเณร ต่อมาในปี
พ.ศ.2459 กระทรวงธรรมการได้ใช้นี้เป็นห้องอ่านหนังสือสำหรับประชาชน
พรินทร์ปริยัติธรรมศาลาจึงเป็นห้องสมุดประชาชนแห่งแรกในประเทศไทย
พระธรรมโกศาจารย์ เจ้าอาวาสรูปปัจจุบันได้ดำเนินการบูรณปฏิสังขรณ์

เมื่อดำเนินการเสร็จแล้วได้เปิดเป็นพิพิธภัณฑ์พระชื่อว่า ประยูรภัณฑาคาร
จัดแสดงพระพุทธรูปบูชาและพระเครื่องที่ค้นพบจากกรุภายในองค์เจดีย์
ของใช้ในสมัยโบราณ พร้อมพระบรมสารีริกธาตุที่ทางวัดค้นพบ

11 ธันวาคม 2551 สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารี
เสด็จเป็นองค์ประธานในพิธีเปิดป้ายพิพิธภัณฑ์พระ ประยูรภัณฑาคาร
และอัญเชิญพระบรมสารีริกธาตุกลับขึ้นไปประดิษฐานบนองค์พระเจดีย์

องค์การการศึกษา วิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (ยูเนสโก)
ได้ประกาศว่า วัดประยุรวงศาวาสวรวิหารได้รับรางวัลยอดเยี่ยมอันดับ 1
ในการประกวดรางวัลเพื่อการอนุรักษ์มรดกทางวัฒนธรรมในภูมิภาคเอเชีย
และแปซิฟิคประจำปี พ.ศ. 2556 จากโครงการบูรณะโบราณสถาน 2 แห่งนี้

Create Date : 12 กุมภาพันธ์ 2557

Last Update : 13 กุมภาพันธ์ 2557 11:28:06 น.

0 comments

Counter : 1790 Pageviews.