BlogGang.com : : ผู้ชายในสายลมหนาว : ศิลปะอยุธยา: รู้ใหม่ คิดใหม่ (วัดใหญ่ชัยมงคล 2)

ศิลปะอยุธยา: รู้ใหม่ คิดใหม่ (วัดใหญ่ชัยมงคล 2)

dome_of_hagia_sophia13337494356441354298473198

แต่ อ. พิริยะ ได้พาเราขึ้นไปด้านในเจดีย์เพื่อชี้ให้ดูสิ่งสำคัญ
นั่นก็คือการก่ออิฐแบบอิหร่านซึ่งแตกต่างจากแบบอาหรับ
แน่นอนว่าตอนนั้นก็งงๆ แต่เพื่อไม่ให้พวกคุณลำบาก
ผมจะใช้ภาพเปรียบเทียบเพื่อให้เรื่องทั้งหมดมันง่ายขึ้น

ปัญหาทางวิศวกรรมในการก่อสร้างศาสนสถานโลกยุคโบราณคือ
ทำอย่างไรจึงจะก่อสร้างอาคารที่โดดเด่น ไม่ใช่เป็นเพียงทรงสีเหลี่ยมธรรมดา
สิ่งนี้ถูกตั้งคำถามขึ้นโดยกษัตริย์โรมันตะวันออก Justinian ต่อวิศวกร Isidorus
เมื่อโบสถ์สำคัญอย่าง Hagia Sophia ถูกทำลายลงเป็นครั้งที่สองโดยพวกกบฏ

วิศวกรได้คิดค้นวิธีการแก้ปัญหาอย่างชาญฉลาดในการสร้างโดมทรงกลม
ลงบนโครงสร้างอาคารผังสีเหลี่ยม โดยการก่ออิฐขึ้นไปเป็นทรงโค้งบนเสาทั้งสี่
จากนั้นก่ออิฐลงบนพื้นที่ว่างระหว่างโค้งในพื้นที่ทรงสามเหลี่ยม (Pendentive)
เกิดเป็นฐานทรงกลมที่สามามารถก่อโดมครึ่งวงกลมที่ให้ความรู้สึกปิติแก่ผู้ชม

จากหลังคาสี่เหลี่ยมแบนสองมิติ กลายเป็นโค้งสามมิติที่สวยงามราวสรวงสวรรค์
เมื่อโรมันพ่ายแพ้ต่อพวกมุสลิม ช่างอาหรับก็ยังคงใช้เทคนิคนี้ก่อสร้างมัสยิด

แตกต่างจากพวกเปอร์เซียหรืออิหร่านที่ใช้เทคนิคการสร้างคนละแบบ
พวกเค้าก่อสร้างผนังทรงสีเหลี่ยมที่เจาะช่องโค้งปลายแหลมเพื่อถ่ายน้ำหนัก
ก่ออิฐรูปหกเหลี่ยมเหนือหลังคา เป็นฐานให้กับโดมทรงกลม (Squinches)

อ. พิริยะได้ชี้ให้ดูแนวทรงโค้งสามเหลี่ยมที่ไม่สามารถเห็นด้านบนที่สูงขึ้นไป
เพราะทางวัดได้ก่อฝ้าปิดตาย เพราะคงกลัวนกพิราบเข้าไปทำรัง
ทำให้ในปัจจุบันไม่สามารถเห็นการเรียงอิฐด้านบนได้อีกต่อไป
แต่ยังสามารถเห็นได้จากวัดอื่นๆ เช่น วัดส้มมั้ง ถ้าจำไม่ผิด

นี่เป็นจุดตายที่ อ. พิริยะให้ตัดสินว่าเจดีย์นี้ถูกสร้างขึ้นในสมัยพระนารายณ์
ช่วงเวลาที่ชาวอิหร่านเข้ามามีบทบาทเป็นอย่างมากในราชสำนักที่อยุธยา
เช่น เดิมที่เคยเชื่อว่าน้ำพุในพระราชวังนารายณ์ราชนิเวศน์นั้นมาจากฝรั่งเศส
แต่คนไทยที่ถูกส่งไปก็ยังไม่ได้เดินทางกลับจากฝรั่งเศสจนถึงสิ้นรัชกาล

ปัจจุบันเรายังสามารถพบน้ำพุแบบนี้ได้ในพระราชวังโบราณของอิหร่าน
นอกจากนั้นซุ้มประตูที่วัดใหญ่ชัยมงคล และอีกหลายวัดที่ถูกบูรณะในช่วงหลัง
ล้วนแต่มีทรงยอดแหลมคล้ายใบโพธิ์ ซึ่งเทคนิคการถ่ายน้ำหนักของเปอร์เซีย
ที่นี่จึงเป็นวัดแรกของทริปนี้ที่ถูกสรุปว่า สร้างหลังสมัยสมเด็จพระนารายณ์

เรื่องเจดีย์วัดใหญ่ชัยมงคลนั้นปัจจุบันก็ยังไม่มีใครกำหนดอายุได้
เพราะความเชื่อกระแสหลักที่ว่าสร้างในสมเด็จพระนเรศวรนั้น
ก็ดูเป็นเหตุผลที่เลื่อนลอย ไม่มีหลักฐานใดที่จะมาสนับสนุนเพิ่ม

แต่ในมุมหนึ่งถ้าจะเอาการก่ออิฐมากำหนดว่าสร้างสมัยพระนารายณ์
ก็ต้องไม่ลืมว่า ช่างชาวเปอร์เซียนั้นก็ไม่ได้เริ่มเข้าในสมัยพระนารายณ์
เป็นไปได้เช่นกันว่า เทคนิคการก่อสร้างแบบอิหร่านนั้น
อยุธยาอาจจะได้รับมาก่อนรัชกาลพระนารายณ์ก็ได้เช่นกัน

ดังนั้นจึงไม่มีข้อสรุปที่แน่ชัดสำหรับวัดนี้

จบไปสำหรับศิลปะอยุธยา: รู้ใหม่ คิดใหม่ ที่วัดใหญ่ชัยมงคล
แต่อย่างที่กล่าวไว้ตอนต้นว่า ผมเอะใจกับการข้ามสะพานมาก
แต่การมองพื้นราบนั้นไม่สามารถจะให้ภาพอะไรได้
เราต้องบินขึ้นไปบนท้องฟ้า และมองลงมาด้วย Google Map

สิ่งที่เรามองไม่เห็นแม้จะมาอีกสักกี่ครั้งก็คือ คูน้ำที่ล้อมรอบวัด
และอาคารที่อยู่ด้านท้าย ซึ่งปัจจุบันไม่ทราบว่าใช้เพื่อวัตถุประสงค์ใด
ในตอนแรกรู้สึกประหลาดใจในการค้นพบนี้จนกระทั่งได้อ่านบล็อก
คุณ tuk-tuk@korat ทำให้ทราบว่า ที่วัดมเหยงค์ก็มีคูน้ำล้อมรอบเช่นกัน

ทำให้ความประหลาดใจนั้นคลายลง เพราะเช่นนั้นก็คงเป็นผังเฉพาะ
ของวัดในเขตเมืองเมืองเก่าที่เรียกว่า อโยธยานั่นเอง และบ่งว่าน่าจะเป็นวัดสำคัญ
แต่นั่นทำให้เรื่องที่เคยเชื่อตอนที่ไปสรรคบุรีดูเจดีย์กลางทุ่งนั้นเปลี่ยนไป
การใช้อุทกเสมาเพื่อให้เขตสังฆกรรมบริสุทธิ์ที่วัดพระแก้วนั้น

อาจจะไม่ใช่อิทธิพลของสุโขทัยที่แพร่หลายลงมาถึงเมืองสรรคบุรี
แต่นี่อาจจะเป็นความเชื่อทางศาสนาในแถบเมืองอโยธยาเองก็เป็นไปได้

Create Date : 23 กุมภาพันธ์ 2558

Last Update : 10 สิงหาคม 2558 9:34:55 น.

3 comments

Counter : 2135 Pageviews.

ผู้ชายในสายลมหนาว Education Blog ดู Blog

เดี๋ยวนี้ไปไหนก็ก้ม ๆ มอง ๆ อิฐเหมือนกันค่ะ
แต่การก่ออิฐ ยังต้องหาความรู้อีกเยอะ
ขอบคุณค่ะ

โดย: tuk-tuk@korat

วันที่: 23 กุมภาพันธ์ 2558 เวลา:15:21:27 น.

ขอบคุณความรู้ดีๆ ค่ะ

ตอนไปเที่ยว ตอนเห็น....ไม่ค่อยได้สงสัยอะไร จนมาอ่านบล็อก...มีการตั้งข้อสังเกตบ้าง ได้อ่านข้อสงสัย และหาคำตอบบ้าง ได้ความรู้ไปเยอะเลยค่ะ

บันทึกการโหวตเรียบร้อยแล้วค่ะ

บันทึกการโหวต Blog ในวันนี้

ผู้เขียน Blog หมวดเนื้อหา Blog ได้รับโหวต
tuk-tuk@korat Travel Blog ดู Blog
mambymam Music Blog ดู Blog
ผู้ชายในสายลมหนาว Education Blog ดู Blog

ระบบจะบันทึกคะแนนโหวต เฉพาะการโหวต 5 ครั้งล่าสุดในแต่ละวันเท่านั้น

*** องค์หลวงพ่อทอง และให้เช่าบูชาวัตถุมงคล มีประตูม้วนดึงขึันลงด้วยค่ะ เป็นศาลา ดูแข็งแรงใช้ได้นะคะ ด้านหน้ามีประตูสแตนเลสปิดอีกชั้นหนึ่ง เจ้าหน้าที่วัดเยอะเลยค่ะ

โดย: สายหมอกและก้อนเมฆ

วันที่: 24 กุมภาพันธ์ 2558 เวลา:7:06:47 น.

โหวตหมวดความรู้ให้นะคะ

เราอยากไปมัลดีฟส์มากค่ะ ไม่รู้เมื่อไหร่จะได้ไป

โดย: สาวไกด์ใจซื่อ

วันที่: 24 กุมภาพันธ์ 2558 เวลา:8:31:46 น.