https://goo.gl/wlqrou

ราชพฤกษ์ หรือ คูน

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Cassia fistulosa L.
ชื่อภาษาอังกฤษ : Golden shower, Indian Laburnum, Pudding-pine Tree

ชื่อพื้นเมือง : คูน ชัยพฤกษ์ (ภาคกลาง) ลมแล้ง (ภาคเหนือ) ลักเคยลักเกลือ (ภาคใต้)
กุเพยะ (กะเหรี่ยง กาญจนบุรี) ปึยยะปูโย เปอโซ แมะหล่าหยู่ (กะเหรี่ยงแม่ฮ่องสอน)

วงศ์ : ถั่ว (FABACEAE หรือ LEGUMINOSAE) และอยู่ในวงศ์ย่อยราชพฤกษ์
 (CAESALPINIOIDEAE หรือ CAESALPINIACEAE)

 

ราชพฤกษ์ เป็นไม้ผลัดใบยืนต้นขนาดกลาง มีความสูง 10-20 เมตร ดอกเป็นช่อยาว 20-40 เซนติเมตร
แต่ละดอกมีเส้นผ่านศูนย์กลาง 4-7 เซนติเมตร มีกลีบดอกสีเหลืองขนาดเท่ากัน 5 กลีบ ลำต้นอาจมีปุ่มตาบ้าง
เล็กน้อย เรือนยอดเป็นรูปทรงกรวยหรือรูปทรงกลมกลาย ๆ เรือนยอดโปร่ง (open crown) ความยาวเรือน
ยอดแตกต่างกันออกไป แต่โดยทั่วไปจะเป็น 2 ใน 5  ของความสูงทั้งหมด ผลยาว 30-62 เซนติเมตร
และกว้าง 1.5-2.5 เซนติเมตร มีกลิ่นฉุน และมีเมล็ดที่มีพิษเป็นจำนวนมาก

  
 

 
  https://goo.gl/tycHdb



  ต้นราชพฤกษ์ หรือ ต้นคูน เป็นต้นไม้พื้นเมืองของเอเชียใต้ ตั้งแต่ปากีสถาน อินเดีย พม่า และศรีลังกา 
สามารถปลูกได้ทั้งดินร่วนซุย ดินร่วนปนทราย ดินร่วนเหนียว ทนต่อความแห้งแล้งและดินเค็มได้ดี แต่ไม่ทน
ในอากาศหนาวจัด ซึ่งอาจติดเชื้อราหรือโรคใบจุดได้ เจริญเติบโตได้ดีในที่โล่งแจ้ง และเป็นที่รู้จัก
ในประเทศไทยมาหลายสิบปี


 

https://goo.gl/vWFFYG

 

ใบประกอบแบบขนนก ประกอบด้วยก้านใบหลัก ยาวประมาณ 20-30 ซม. แต่ละก้านใบหลักประกอบด้วย
ใบย่อย ออกเป็นคู่เรียงสลับตรงข้ามและเยื้องกันเล็กน้อย ใบย่อยแต่ละก้านมีประมาณ 3-8 คู่ ใบย่อยมีก้าน
ใบยาวประมาณ 5-10 ซม. แต่ละใบมีรูปทรงรีแกมรูปไข่ โคนใบมน ปลายใบแหลมสอบ มีสีเขียวอ่อน และค่อย ๆ
เข้มขึ้นจนเขียวสด ใบกว้างประมาณ 5-10 ซม. ยาวประมาณ 7-15 ซม. ใบคู่แรก ๆ มีขนาดเล็กและใหญ่ขึ้น
ในคู่ถัดไป ใบส่วนปลายมีขนาดใหญ่สุด ขอบใบเรียบ ผิวใบด้านล่างมีขน


 

https://goo.gl/aDmxYt

ดอก  สีเหลือง ออกเป็นช่อห้อยย้อยลงจากกิ่ง ช่อดอกค่อนข้างโปร่ง ยาวประมาณ 20-45 เซนติเมตร
มีกลีบรองดอกรูปขอบขนานมีความยาวประมาณ 1 เซนติเมตร กลีบมี 5 กลีบ หลุดร่วงได้ง่าย กลีบดอกยาว
กว่ากลีบรองดอกประมาณ 2-3 เท่า บริเวณพื้นกลีบจะเห็นเส้นกลีบชัดเจน ที่ดอกมีเกสรตัวผู้ ขนาดแตกต่างกัน
จำนวน 10 อัน มีก้านอับเรณูโค้งงอขึ้น ดอกมักจะบานในช่วงเดือนมีนาคมถึงเดือนพฤษภาคม แต่ก็มีบางกรณีที่
ออกดอกนอกฤดูเหมือนกัน เช่น ในช่วงเดือนธันวาคมถึงเดือนมกราคม


 

https://goo.gl/PE60Am

 

 ผล : เป็นฝักรูปทรงกระบอกยาว 20-60 ซม. วัดเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 1.5-2.5 ซม.  ฝักอ่อนสีเขียว
และจะเปลี่ยนเป็นสีดำเมื่อแก่จัด ในฝักมีผนังเยื่อบาง ๆ กั้นเป็นช่อง ๆ ตามขวางของฝัก และตามช่องเหล่านี้
จะมีเมล็ดรูปมน แบน สีน้ำตาลเป็นมันอยู่ช่องละ 1 เมล็ด หุ้มด้วยเนื้อสีดำเหนียว กว้าง 5 มม. ยาว 8 มม. 
มีกลิ่นฉุน และเมล็ดมีพิษเป็นจำนวนมาก


 

  
https://goo.gl/hgy2e9 - https://goo.gl/hlhkv7




การขยายพันธุ์
https://goo.gl/WdjaXj

           วิธีขยายพันธุ์ ที่นิยม คือ การเพาะเมล็ด โดยใช้เมล็ดสด ๆ มาขลิบด้วยกรรไกรตัดเล็บ แต่ต้องเลือก
ขลิบบริเวณด้านป้าน เพราะด้านแหลมจะมีต้นอ่อนอยู่ จากนั้นนำไปแช่น้ำสะอาดทิ้งไว้ข้ามวัน จึงค่อยเทน้ำออก
ให้เหลือปริมาณพอหล่อเลี้ยงเมล็ดได้ จากนั้นทิ้งไว้อีกคืนก็จะพบรากงอก และสามารถนำลงปลูกได้เลย
ดูวิธีเพาะ  https://goo.gl/svuyqB


 

ฝักอ่อน มีรสหวานอมเปรี้ยวเล็กน้อย มีกลิ่นเหม็นเอียน เย็นจัด
สรรพคุณสามารถใช้ขับเสมหะได้ (ฝักอ่อน)
สรรพคุณอื่น ๆ อ่านเพิ่มเติม :  https://goo.gl/EftXNH

https://goo.gl/mVRHDB



 ต้นราชพฤกษ์กับความเชื่อ

 ต้นราชพฤกษ์ เป็นไม้มงคลนาม ที่คนไทยโบราณเชื่อว่า บ้านใดที่ปลูกต้นราชพฤกษ์ไว้เป็นไม้ประจำบ้าน
 จะช่วยให้มีเกียรติและศักดิ์ศรี สาเหตุเพราะคนให้การยอมรับว่า ต้นราชพฤกษ์เป็นไม้ที่มีคุณค่าสูงเป็นสัญลักษณ์
ของประเทศไทย และยังเชื่อว่าจะทำให้ผู้อยู่อาศัยนั้นเจริญรุ่งเรือง โดยจะนิยมปลูกต้นราชพฤกษ์ในวันเสาร์และปลูกไว้
ทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ของบ้าน (อาจเป็นเพราะทิศดังกล่าวได้รับแสงแดดจัดในช่วงตอนบ่าย เลยปลูกไว้เพื่อช่วย
ลดความร้อนภายในบ้านและช่วยประหยัดพลังงาน)





 https://goo.gl/I4bmiR

 

ใบต้นราชพฤกษ์ ใช้ในพิธีกรรมต่าง ๆ ทางศาสนา เช่น ทำน้ำพุทธมนต์ พิธีวางศิลาฤกษ์ ใช้ทำเสา
หลักเมือง เสาเอกในการก่อสร้างพระตำหนัก ยอดธงชัยเฉลิมพลของกองทหาร คฑาจอมพล 

 เนื้อไม้ใช้ทำเป็นเครื่องมือเครื่องใช้ ด้ามเครื่องมือต่าง ๆ หรือทำเป็นไม้ไว้ใช้สอยอื่น ๆ เช่น ใช้ทำเสา
เสาสะพาน ทำสากตำข้าว ล้อเกวียน คันไถ เป็นต้น

  เนื้อของฝักแก่นำมาใช้แทนกากน้ำตาลในการทำเป็นหัวเชื้อจุลินทรีย์และจุลินทรีย์ขยาย
ฝักแก่ นำมาใช้เป็นเชื้อเพลิงในการหุงต้มด้วยเตาเศรษฐกิจที่มีขนาดพอเหมาะ
โดยไม่ต้องผ่าหรือตัดหรือเลื่อย
 




https://goo.gl/d31J1V




ราชพฤกษ์ ดอกไม้ประจำชาติไทย

เมื่อปี พ.ศ.2544 คณะกรรมการเอกลักษณ์ของชาติ ได้มีข้อเสนอและได้สรุปให้มีการกำหนดสัญลักษณ์
ประจำชาติ 3 สิ่ง ประกอบด้วย ดอกไม้ สัตว์ และสถาปัตยกรรม ซึ่งจากการพิจารณาได้ข้อสรุป คือให้ 
"ดอกราชพฤกษ์" เป็นดอกไม้ประจำชาติ

 โดยมีการเสนอให้ดอกราชพฤกษ์ เป็นดอกไม้ประจำชาติไทยตั้งแต่ปี พ.ศ. 2506 แต่ยังไม่ได้ข้อสรุปแน่ชัด
 จนกระทั่งมีการลงนามให้เป็นดอกไม้ประจำชาติไทย เมื่อวันที่ 26 ตุลาคม พ.ศ. 2544 

https://goo.gl/Prf70u

ประวัติดอกราชพฤกษ์ ดอกไม้ประจำชาติไทย

 เนื่องจาก ต้นราชพฤกษ์ ออกดอกสีเหลืองชูช่อ ดูสง่างาม อีกทั้งยังมีสีตรงกับ สีประจำวันพระราชสมภพของ
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ (ร.9) จึงถูกตั้งชื่อว่าเป็น "ต้นไม้ของในหลวง" และมีการลงนามให้ต้นราชพฤกษ์
เป็น 1 ใน 3 สัญลักษณ์ประจำชาติไทย โดยมี

1. ช้าง เป็นสัตว์ประจำชาติไทย
2. ศาลาไทย เป็นสถาปัตยกรรมประจำชาติไทย และ 
3. ดอกราชพฤกษ์ เป็นดอกไม้ประจำชาติไทย


 

https://goo.gl/638477



 เหตุผลที่เลือกเป็นดอกไม้ประจำชาติไทย

1. เนื่องจากเป็นต้นไม้พื้นเมืองที่รู้จักกันอย่างแพร่หลาย และมีอยู่ทุกภาคของประเทศไทย
 2. มีประวัติเกี่ยวข้องกับประเพณีสำคัญ ๆ ในไทยและเป็นต้นไม้มงคลที่นิยมปลูก
 3. ใช้ประโยชน์ได้หลากหลาย เช่น ใช้เป็นยารักษาโรค อีกทั้งยังใช้ลำต้นเป็นเสาเรือนได้ เป็นต้น
   4. มีสีเหลืองอร่าม พุ่มงามเต็มต้น เปรียบเป็นสัญลักษณ์แห่งพุทธศาสนา
        5. มีอายุยืนนาน และทนทาน


 

คำว่า "ราชพฤกษ์" มีความหมายว่า "ต้นไม้ของพระราชา" ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของงานมหกรรมพืชสวนโลก
ซึ่งจัดขึ้นเพื่อฉลองในวโรกาสอันเป็นมหามงคล ที่พระเจ้าอยู่หัว (ร.9) ได้ทรงครองสิริราช
สมบัติครบรอบ 60 ปี

 

------------------------------

อ้างอิง :
https://goo.gl/kuS60V
https://goo.gl/kM6xW7
https://www.dnp.go.th/EPAC/plant/Golden_Shower.htm

ต้นไม้ของพ่อ - เบิร์ด ธงไชย

Create Date : 24 ตุลาคม 2559
Last Update : 20 ธันวาคม 2566 20:33:28 น.		20 comments
Counter : 28267 Pageviews.
Share Tweet