https://nakoi.wordpress.com/2011/08/17




ดอกดิน

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Aeginetia indica Roxb.
ชื่อสามัญ : Broomrape

ชื่ออื่น : ดอกดินแดง (ตราด); สบแล้ง (สงขลา); หญ้าดอกขอ (เลย); 
ซอซวย (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน); ข้าวก่ำนกยูง (เลย); นูนดิน (ตาก); พิศวง (กรุงเทพฯ);
ว่านดอกต่างใบ (สุราษฎร์ธานี); ว่านหญ้าแฝก (สระบุรี);
ปากจะเข้ เอื้องงก (ภาคเหนือ); เอื้องดิน (ภาคกลาง)

วงศ์ : Orobanchaceae



ลักษณะ : เป็นพืชเบียนเหมือนกาฝากอาศัยอยู่บนรากไม้บางชนิด เช่นรากไผ่ ลำต้นเป็นเหง้าอยู่ใต้ดินขนาดเล็ก
ดอก เดี่ยว ก้านช่อดอกยาวเล็ก งอกออกมาจากเหง้าใต้ดิน เหง้าละ 1-2 ดอก ตัวดอกเมื่อตูมเป็นรูปทรงแหลม
สีชมพูม่วง โค้งลง เกสรเพศผู้ติดอยู่ที่โคนหลอด เกสรเพศเมียเหลือง อวบน้ำ เมล็ดสีขาวขนาดเล็กจำนวนมาก





https://webboard.sanook.com/forum/?topic=2569146.35865



ดอกดิน เป็นพืชเบียนเหมือนกาฝากชนิดหนึ่ง ดูดน้ำเลี้ยงจากต้นไม้ใหญ่ ๆ ขึ้นบนรากไม้ที่อากาศชื้นและร่ม
เช่นใต้ต้นไผ่ ไม่มีใบ ดอกเดี่ยวชูก้านขึ้นมาจากพื้นดินยาว 15 – 40 ซม. กลีบดอกเชื่อมติดกันเป็นหลอดกว้าง
โค้งงอสีม่วงแดง ผลแห้งแตกได้ เมล็ดมีขนาดเล็กมากสีเหลืองอ่อน


เมื่อย่างเข้าฤดูฝนจะพบดอกดินขึ้นอยู่ตามที่ร่มและชื้น ชาวบ้านจะเก็บและนำมาใช้แต่งสีขนม สารที่ทำให้เกิดสีคือ
สารจำพวก Aucubin ซึ่งเมื่อถูกออกซิไดส์จากออกซิเจนในอากาศจะเปลี่ยนเป็นสีดำ

นอกจากนั้นในตำรายาแผนโบราณยังมีการนำดอกดินไปใช้รักษาโรคเบาหวาน ด้วยการทำเป็นยาชง
และแก้อาการบวมตามผิวหนังเนื่องจากขัดเบา ด้วยการทำเป็นยาต้ม

ในปัจจุบันได้มีการศึกษาวิจัยฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาพบว่า มีฤทธิ์ต้านพิษต่อตับ ช่วยกระตุ้นภูมิต้านทาน ต้านมะเร็ง
กระตุ้น T– cell ซึ่งกำลังอยู่ในขั้นตอนการศึกษาวิจัย






https://www.homedd.com/HomeddWeb/servlet/homedd


 

ประโยชน์ : อาหาร ดอก ก้านดอก ใช้นึ่งเป็นผักจิ้ม ดอกสดใช้แต่งสีอาหาร สีเป็นพวก aucubin ใช้ทำขนมดอกดิน
สีของขนมที่ได้มีสีน้ำเงินเข้มเกือบดำ หรือแต่งสีหน้าข้าวเหนียว ให้ได้สีม่วงดำเรียกว่า หม่าข้าว

ทางยา : ทั้งต้นและดอกทำยาชงแก้เบาหวาน





 

ดอกดิน ทำขนมได้ด้วย ตัวขนมมีส่วนผสมของแป้งข้าวเจ้า แป้งท้าวยายม่อม น้ำตาลทราย กะทิ กล้วยน้ำว้าบด
ดอกดินสดสำหรับคั้นน้ำ มะพร้าวขูด สีคั้นจากน้ำดอกดินสดนั้นจะออกสีม่วงตุ่นๆ เมื่อโดนความร้อน โดยการนำขนม
ไปนึ่งแล้วจะออกเป็นสีน้ำเงินจนออกดำ อย่างที่เห็น


รสชาติออกเหนียวหนึบคล้ายเคี้ยวแป้งขนมเทียน แต่จะนุ่มกว่า เพราะไม่ได้ใช้แป้งข้าวเหนียว
ได้ความเหนียวจากแป้งท้าวยายม่อม หอมกลิ่นดอกดินอ่อน ๆ





https://www.homedd.com/HomeddWeb/servlet/homedd



ขนมดอกดิน
ส่วนผสมของขนมดอกดิน

ใช้แป้งข้าวเจ้า 1.5 ขีด
แป้งท้าวยายม่อม 1.5 ขีด
น้ำตาล กะทิ
และดอกดินสด 1 กำมือ

วิธีทำ

- นำดอกดินไปปั่นให้ละเอียด
- กรองดอกดินที่ปั่นแล้ว จะได้น้ำดอกดินที่เป็นสีม่วง
- นำน้ำดอกดินมาผสมกับแป้ง ใส่น้ำตาลและกะทิ ลงไป ผสมให้เข้ากัน
(บางสูตรใช้เนื้อกล้วยผสมลงไปด้วย)
- จากนั้นนำไปนึ่ง จะใช้นึ่งด้วยกระทงใบตอง หรือ ถ้วยตะไล ก็ได้ โรยหน้าด้วยมะพร้าวขูด


 

https://www.cm108.com/bbb/index.php by RITTIPLANG 2011



ข้าวเหนียวที่ผ่านการ ย้อมสีด้วยน้ำคั้นจากดอกดิน ออกมาเป็นสีม่วงสวยงาม






อ้างอิง :
https://www.isan.clubs.chula.ac.th/para_norkhai
https://www.gotoknow.org/blogs/posts/402628

 
Kevin Kern - Light Spirit

อ่านเรื่อง ดอกอัญชัน คลิกที่นี่

Create Date : 21 พฤศจิกายน 2555
Last Update : 21 มกราคม 2564 16:41:54 น.		110 comments
Counter : 24259 Pageviews.
Share Tweet