ตามหาขุมทรัพย์ล้ำค่า : พิพิธบางลำพู (6) จากย่านบันเทิงและการค้า เข้าสู่ชุมชนของการเป็นช่างฝีมือ การแทงหยวกกล้วย : ช่างคนสุดท้ายแห่งชุมชนวัดใหม่อมตรส มีต้นกำเนิดจากชาวมอญที่ใช้เป็นเครื่องประกอบในงานศพ เพื่อช่วยลดความร้อนแรงแห่งเปลวเพลิง กลายเป็นศิลปะช่างสิบหมู่ งานช่างฝีมือชั้นสูงที่ต้องทำกันสดๆ ในคืนก่อนวันงาน เพราะหยวกกล้วย นั้นเป็นของสด จึงเป็ฯงานช่างที่ต้องอาศัยประสบการณ์ให้ได้ความรวดเร็ว นายชูชาติ แดงแนวโต ทำอาชีพนี้มากว่า 30 ปี สืบทอดความรู้จากบรรพบุรุษ ที่ยังคงสร้างสรรค์ผลงานรับใช้ทั้งงานราษฎร์และงานพระราชพิธีมาจนถึงปัจจุบัน ข้าวต้มน้ำวุ้น : ชุมชนวัดสามพระยา มีที่มาจากขนมบ๊ะจ่างของชาวจีน ชาวบางลำพูเป็นผู้ริเริ่มดัดแปลง จนได้รับความนิยมและกลายเป็นอาชีพหลัก ในละแวกวัดสามพระยา สร้างชื่อเสียงให้ชุมชนแห่งนี้ว่าเป็นแหล่งผลิตขนมข้าวต้มน้ำวุ้นที่มีชื่อ แต่เมื่อสัก 10 ปีมานี้แต่ละบ้านก็เลิกทำกันไป เพราะต้นทุนวัตถุดิบแพงขึ้น คงเหลือแต่บ้านของป้าเรียม ปิ่นทอง ที่ยังคงทำอาชีพทำข้าวต้มน้ำวุ้นส่งขาย นำข้าวเหนียวมาแช่น้ำ ล้างให้สะอาด จากนั้นห่อด้วยใบตองให้เข้าเหลี่ยม เมื่อต้มสุกนำมาแกะห่อออกทานคู่กับน้ำเชื่อมหวานๆ กลายเป็นของดับร้อน เครื่องถมไทย : บ้านพานถม ชุมชนบ้านพานถมเป็นช่างฝีมือทำเครื่องถมมาตั้งแต่ต้นกรุงรัตนโกสินทร์ โดยเกิดจากกลุ่มช่างฝีมือทำเงินและช่างทำเครื่องถมมารวมกลุ่มกัน เป็นของที่นิยมของชนชั้นสูง ต่อมาก็ลดลงเหลือเพียงการทำขันน้ำพานรอง เครื่องถมเป็นงานที่ต้องใช้ทั้งฝีมือ ความอดทน ต้องใช้เวลานาน ขั้นตอนในการทำเครื่องถมเริ่มด้วยการหยอดชันลงในภาชนะที่ต้องการ เพื่อให้ด้านในภาชนะใบนั้นแข็ง ทนต่อแรงกระแทกจากการแกะลาย และการเหยียบพื้นเพื่อให้ลวดลายต่างๆ เด่นชัดขึ้นมา จากนั้นจึงนำภาชนะใบนั้นไปเผาเพื่อให้ชันละลายออกไป ต่อมาเมื่อความต้องการเครื่องถมฝีมือประณีตจากย่านพานถมมีมากขึ้น แต่ชาวบ้านไม่สามารถผลิตชิ้นงานได้ทันต่อความต้องการของตลาด จึงเกิดเป็นช่องว่างทางธุรกิจให้นายทุนจากโรงงานย่านบางปะกอก นำเครื่องถมของที่นี่ไปเป็นต้นแบบในการปั๊มภาชนะ ราวปี พ.ศ.2505 พ.ศ.2525 ก็ไม่พบเห็นการทำเครื่องถมที่นี่แล้ว ปัจจุบันเหลือแต่เพียงร้านไทยนคร เริ่มตั้งแต่เมื่อปี พ.ศ.2496 ทางร้านนำช่างฝีมือจากเมืองนครฯมาเป็นช่างลงถม นำช่างจีนกวางตุ้งมาเป็นช่างขึ้นรูปเครื่องเงิน ลวดลายเครื่องเงินที่มีชื่อเสียงของทางร้าน ได้แก่ ลายเปลวเพลิงผสมเทพพนม ลายเรือสุพรรณหงส์ และลายนารายณ์ทรงสุบรรณ ช่างตีทอง : ตรอกบวรรังสี ปลายสมัยรัชกาลที่ 5 ชาวชุมชนตรอกบวรรังสีได้รับการสืบทอดจากช่างในวัง นำมาสู่การประกอบอาชีพการตีทองคำเปลว ที่ใช้ในการปิดทององค์พระปฏิมา และเป็นส่วนประกอบสำคัญของหนึ่งในงานหัตถศิลป์แห่งศิลปะลายรดน้ำ ที่ยังทรงคุณค่าโดยที่ทองคำเปลววิทยาศาสตร์ไม่สามารถจะมาทดแทนได้ เริ่มจากการนำมาทองคำ 96.5-99.99% มาตัดให้เป็นชิ้นกว้างยาวราว 1 ซ.ม. ใส่ในกระดาษแก้วญี่ปุ่นที่เรียกว่ากุบ นำไปใส่ถุงหนังวัวเพื่อทำการตีซ้ำไปมา เพื่อให้ทองบางลง โดยมีการทำขั้นตอนย่อยอีกหลายขั้นตอน จนสุดท้าย ได้ทองคำเปลวแผ่นใหญ่ เพื่อนำไปตัดเป็นทองคำเปลวย่อยๆ ในแต่ละแผ่น สมัยก่อนคนในชุมชนส่วนใหญ่ประกอบอาชีพตีทองคำเปลว แต่เมื่อไฟไหม้ใหญ่ทำให้ช่างทองมีการอพยพไปอยู่ที่อื่นกันมาก ที่กลับมาอยู่ที่ชุมชนบวรรังษีน้อยนัก ปัจจุบันมีอยู่ 2 บ้านที่ยังทำอยู่ เนื่องจากรุ่นลูกหลานไม่สืบต่อ เพราะตีทองเป็นงานที่เหนื่อยมาก   Create Date : 29 กุมภาพันธ์ 2559 7 comments Last Update : 29 กุมภาพันธ์ 2559 10:01:52 น. Counter : 2472 Pageviews. Share Tweet

ข้าวต้มน้ำวุ้นหาทายยากแล้วนะคะ +   โดย: tuk-tuk@korat 29 กุมภาพันธ์ 2559 11:05:44 น.

คุณได้ทำการแปะ ให้กับคุณ ผู้ชายในสายลมหนาว เรียบร้อยแล้วนะคะ คุณเหลือ อีก 5 ดวง สำหรับวันนี้ค่ะ มาเอาความรู้ต่อค่ะ ข้าวต้มน้ำวุ้นบ้านเรายังพอหากินได้อยู่ค่ะ   โดย: สาวไกด์ใจซื่อ 29 กุมภาพันธ์ 2559 21:52:41 น.

สวัสดีค่ะ ตามมาเที่ยว ได้ความรู้ด้วยค่ะ วันเสาร์เจอกันนะคะ   โดย: มี้เก๋+ป๊าโอ๋=ซีทะเล (kae+aoe ) 1 มีนาคม 2559 10:24:00 น.

ตามมาเที่ยวพิพิธภัณท์บางลำพูด้วยค่ะ ทีหลังผ่านไปจะได้รู้ว่าน่านจะแวะเวียนไปไหน นอกจากเดินเล่นข้าวสาร วัดขนะสงคราม หรือวัดบวร ค่ะ   โดย: เริงฤดีนะ 1 มีนาคม 2559 11:20:42 น.

ยินดีเช่นกันค่ะ   โดย: มี้เก๋+ป๊าโอ๋=ซีทะเล (kae+aoe ) 1 มีนาคม 2559 14:17:47 น.

สวัสดีอีกรอบค่า ฮาที่ไปเม้นท์ อะนะคะ แล้วทำไมมันต้องมาเล่นน้ำแบบเป็นสายไหลยาวๆ แบบนั้นด้วยหละคะนั่น   โดย: สาวไกด์ใจซื่อ 1 มีนาคม 2559 21:26:24 น.

แทงหยวกกล้วย คิดว่า เป็นงานช่างเมืองเพชรแต่ดั้งเดิมซะอีกค่ะ ข้าวต้มน้ำวุ้น ไม่เคยกินเลย จะพอหาชิมได้หรือเปล่าน้อ   โดย: สายหมอกและก้อนเมฆ 2 มีนาคม 2559 16:16:53 น.