BlogGang.com : : ผู้ชายในสายลมหนาว : สองวัดสองแผ่นดิน : วัดราชนัดดารามวรวิหาร (2)

สองวัดสองแผ่นดิน : วัดราชนัดดารามวรวิหาร (2)

พระเจ้าเอฬาระจากอาณาจักรโจฬะได้ยกทัพมารุกรานและยึดเมืองอนุราธปุระ
เมืองหลวงของศรีลังกาตอนเหนือไว้ได้ และอยู่ปกครองราว 45 ปี
จึงถูกพระเจ้าทุฏฐคามณีแห่งแคว้นโรหหณะที่อยู่ทางศรีลังกาตอนใต้
ยกทัพขึ้นมารบแล้วเอาชนะและยึดเมืองอนุราธปุระได้ในปี พ.ศ. 381

การนี้จึงทรงโปรดให้สร้างโลหะปราสาท ที่บุหลังคาด้วยแผ่นสำริด
มีความกว้างด้านละ 120 เมตร ประกอบด้วยเสา 40 แถวๆ ละ 40 ต้น
มีห้องรวมกัน 1,000 ห้อง ใช้เวลาก่อสร้างราว 6 ปี
กล่าวกันว่ามีความสูง 9 ชั้น ผนังนั้นประดับด้วยหินมีค่าและปะการัง

ในรัชกาลของพระเจ้าติสสะ (พ.ศ. 406- 424)โลหะปราสาทถูกไฟไหม้
จนในรัชกาลของกษัตริย์ของพระเจ้าสิรินาคที่ 2 (พ.ศ. 783-785)
จึงมีการซ่อมแซมขึ้นมาใหม่มีความสูงเจ็ดชั้น
หลังจากนั้นก็มีการซ่อมแซมอีกครั้ง โดยมีความสูงเหลือเพียงห้าชั้น

พ.ศ. 1536 ในรัชกาลพระเจ้ามหินทะที่ 4 โลหะปราสาทถูกทำลายลง
จากการรุกรานจากราชวงศ์โจฬะอินเดียใต้ จนกระทั่งต้องย้ายไปอยู่ที่เมืองโปโลนนารุวะ
อาณาจักรอนุราธปุระของศรีลังกาตอนเหนือสิ้นสุดลงเมื่อพระเจ้าราชราชโจฬะที่ 1
จากอาณาจักรโจฬะได้เอาชนะพระเจ้ามหินทะที่ 5 (พ.ศ. 1544-1560) ได้
และได้แต่งตั้งพระเจ้าราเชนทรโจฬะที่ 1 พระราชโอรสอยู่ปกครองศรีลังกา

ราชวงศ์โจฬะมีอำนาจเอยู่ทางศรีลังกาตอนเหนือกว่า 60 ปี จนกระทั่ง
พระเจ้าวิชัยพาหุจากแห่งแคว้นโรหหณะกลับขึ้นมาขับไล่พวกทมิฬออกไป
และตั้งเมืองโปโลนนารุวะเป็นเมืองหลวง เพื่อให้ห่างไกลจากการรุกราน
เป็นอันสิ้นสุดการเป็นเมืองหลวงของอนุราธปุระอย่างยาวนานกว่า 1000 ปีลง

ทำให้โลหะปราสาทถูกทิ้งร้างเป็นซากโบราณสถานมาจนถึงปัจจุบัน

ตามพระไตรปิฎก Lovamahapaya ที่ศรีลังกานั้น คือโลหะปราสาทแห่งที่สอง
ถ้าเชื่อว่าทุกอย่างที่อยู่ในพระไตรปิฎกนั้นคือเรื่องจริงที่เกิดขึ้นในสมัยพุทธกาล
ก็คงไม่มีสิ่งใดจะกล่าวต่อ แต่ถ้าเราจะคิดวิเคราะห์ด้วยหลักความเป็นไปได้แล้ว
เรื่องนี้จะเป็นเรื่องจริงหรือไม่ เราคงต้องย้อนกลับไปถึงสมัยหลังพุทธกาล

พุทธศาสนารุ่งเรืองอยู่ในอินเดียทางตอนเหนือและแผ่ขยายออกจากบริเวณนั้น
เมื่อพระเจ้าอโศกมหาราชได้มีอำนาจเหนือชมพูทวีป
มีบันทึกว่าพระองค์ได้ส่งสมณะทูตไปเผยแผ่พุทธศาสนายังสถานที่ต่างๆ
ซึ่งรวมถึงศรีลังกา ที่อยู่ไม่ไกลจากอินเดียในตอนนั้น

หลังจากยุคพระเจ้าอโศกมหาราชแล้ว พุทธศาสนาในอินเดียก็เริ่มเสื่อมถอยลง
จากการกลับมาของศาสนาพราหมณ์ฮินดู ที่ปรับปรุงคำสอนจนแพร่หลาย
ศาสนาพุทธเริ่มแตกแยกเป็นหลายนิกายและเปลี่ยนแปลงคำสอนไปจากดั้งเดิม
ศรีลังกาที่รับพุทธศาสนามาเห็นว่า ตนเองนั้นเป็นที่มั่นสุดท้ายของพุทธธรรม

เดิมนั้นพระไตรปิฎกมีการถ่ายทอด ผ่านการทวนสอบด้วยวาจาระหว่างกัน
ซึ่งก็น่าจะทำได้เฉพาะส่วนที่เป็นสิ่งสำคัญ นั่นคือเรื่องพระสูตรและวินัย
พ.ศ. 450 มีการสังคายนาครั้งที่ 5 ที่ศรีลังกา พุทธวาจาจึงถูกจดเป็นตัวอักษร
ด้วยภาษาบาลีตัวอักษรสิงหลลงบนใบลานเป็นครั้งแรก

เดิมนั้นไทยรับพระไตรปิฎกผ่านทางมอญ จนกระทั่งพระมหาเถรศรีสัทธา
ได้ไปบวชที่ศรีลังกาและกลับมาซึ่งก็น่าจะนำพระไตรปิฎกบางส่วนกลับมาด้วย
และในสมัยอยุธยาตอนปลายพระพุทธโฆษาจารย์ได้นำคัมภีร์กลับมา
ซึ่งก็เป็นต้นฉบับของพระไตรปิฎกในปัจจุบัน

เราไม่มีทางรู้ว่าพระไตรปิฎกที่ถูกจดขึ้นเป็นครั้งแรกมีเนื้อหาเป็นอย่างไร
และจากพุทธศตวรรษที่ 5 จนถึงพุทธศตวรรษที่ 19
เรื่องราวในพุทธประวัติที่เดิมไม่ใช่สิ่งสำคัญเหนือไปกว่าพุทธพจน์นั้น
จะมีอรรถกถาที่เพิ่มเติมเนื้อหาให้สมบูรณ์ตามความคิดของผู้แต่งมากเท่าใด

ในเรื่องความเชื่อมีตำนานว่า พระพุทธเจ้าเคยเสด็จมาที่เกาะลังกาหลายครั้ง
โดยพระองค์ได้ทิ้งสิ่งสำคัญ คือประทับรอยพระพุทธบาทไว้เป็นหลักฐาน
จนถึงปัจจุบันคนศรีลังกาก็ยังศรัทธาในโสฬสมหาเจดีย์
หรือเจดีย์สำคัญ 16 แห่ง อันล้วนเกี่ยวข้องกับพระพุทธเจ้า

สุโขทัยและอยุธยาจนกระทั่งถึงต้นรัตนโกสินทร์ไทยเองก็สืบทอดความเชื่อว่า
พุทธศาสนาที่บริสุทธ์นั้นต้องมาจากลังกา ทั้งพระพุทธรูปสำคัญไปจนถึงต้นโพธิ์
แม้กระทั่งการสิ้นสุดของพุทธศาสนาก็จะเกิดขึ้นที่นี่

ถึงตรงนี้ ผมไม่กล้ากล่าวถึงความจริงแท้ในพระไตรปิฎก
เพราะความรู้ยังน้อยนัก เดี๋ยวจะพากันเข้าใจผิดแต่สิ่งเดียวที่ผมมี
คือความเชื่อในหลักเหตุและผล ที่เป็นไปได้หรือไม่ว่า
พระไตรปิฏกในสมัยหลังจะถูกเขียนขึ้นมาเพื่อรองรับความคิดว่า

การสร้างโลหะปราสาทในลังกาก็เพื่อการสืบทอดพระศาสนาจากอินเดีย
จนนำมาถึงการสร้างโลหะปราสาทหลังที่ 3 ในประเทศไทย
ถึงตรงนี้ การที่จะเคยมีโลหะปราสาทมาแล้วกี่หลังอาจไม่ใช่เรื่องสำคัญ
เท่ากับการยังคงมีการสืบทอดความเชื่อเรื่องนี้นั้นต่อมาจนกระทั่งปัจจุบัน

โลหะปราสาทวัดราชนัดดารามก่อสร้างขึ้นในปี พ.ศ. 2394 เป็นอาคารแบบไทย
ความสูง 7 ชั้น มียอดทั้งสิ้น 37 ยอด แต่มิทันแล้วเสร็จก็สิ้นรัชกาลที่ 3 เสียก่อน
จนกระทั่งถึงสมัยรัชกาลที่ 5 ก็ได้ต่อเติมบางส่วนนับแต่ชั้น 2 ขึ้นจนแล้วเสร็จ
แต่โลหะปราสาทนั้นเพิ่งจะมาแล้วเสร็จอย่างสมบูรณ์เมื่อปี พ.ศ. 2506 นี่เอง

โลหะปราสาทถูกบดบังสายตาเนื่องจากมีโรงหนังศาลาเฉลิมไทย
ที่ก่อสร้างในสมัยคณะราษฎรบังจากด้านหน้าของถนนราชดำเนิน
15 ม.ค. 2532 คณะรัฐมนตรีในสมัยนั้น ก็มีมติให้มีการทุบโรงหนังเฉลิมไทย
เปิดทัศนียภาพโลหะปราสาท มีการสร้างลานพลับพลามหาเจษฎาบดินทร์แทน

27 ก.พ. 2538 ในคราวเฉลิมฉลองพระบาทสมเด็จพระชนกาธิเบศร์ ฯ
ทรงครองศิริราชสมบัติครบ 50 ปี
พระองค์ได้เสด็จมาบรรจุพระบรมสารีริกธาตุบนส่วนยอดของโลหะปราสาท
ในปีต่อมาได้มีการบูรณะโดยเปลี่ยนส่วนของหลังคาให้เป็นทองแดงรมดำสมดังชื่อของโลหะปราสาท

ในปี พ.ศ. 2555 การเปลี่ยนแปลงของโลหะปราสาทเกิดขึ้นอีกครั้ง
โดยกรมศิลปากรได้ทำการปิดทองคำเปลวบนยอดทั้ง 37 แล้วเสร็จในปี พ.ศ. 2560
เกิดเป็นเสียงวิจารณ์ของคนกรุงว่า ที่เคยเห็นอย่างชินตากับสีของอาคารว่า
โลหะปราสาทนั้นควรจะกลับไปเป็นสีดำไหม ซึ่งก็มีอธิบายจากกรมศิลปากรว่า

รัชกาลที่ 3 ก็ทรงมีพระประราชสงค์ที่จะปิดทองทั้งหลัง หากก่อสร้างแล้วเสร็จ
เรื่องของโลหะปราสาทสีดำ ก็เลยกลายเป็นเพียงความทรงจำ
ที่หลงเหลือหลักฐานปรากฏอยู่ในเพียงในรูปถ่ายเก่าๆ เท่านั้นเอง

Create Date : 17 พฤษภาคม 2564

Last Update : 20 พฤษภาคม 2564 15:34:19 น.

7 comments

Counter : 1385 Pageviews.