BlogGang.com : : ผู้ชายในสายลมหนาว : สัตตมหาสถาน: วัดเกาะแก้วสุทธาราม (1)

สัตตมหาสถาน: วัดเกาะแก้วสุทธาราม (1)

อนิมิสเจดีย์

เราพูดถึงการสร้างสิ่งจัดแสดงเรื่องสัตตมหาสถานไปแล้ว
แต่ถ้าเป็นจิตรกรรม จะพบได้ทั่วไปในวัดที่เขียนเรื่องพุทธประวัติ
ที่นิยมกันมากก็คงเป็นผนังระหว่างประตูทางเข้า
เพราะเป็นเรื่องราวต่อเนื่องจากมารผจญที่อยู่ด้านบนนั่นเอง

แต่ไม่มีวัดไหนเลยที่จะเขียนเรื่องนี้เป็นการเฉพาะ
ยกเว้นที่ วัดเกาะแก้วสุทธาราม อำเภอเมือง จังหวัดเพชรบุรี

วัดนี้มีชื่อเสียงโด่งดัง เพราะเป็นเพียงหนึ่งในสองวัดในเพชรบุรี
ที่ได้รับการกล่าวขานว่ายังคงมีภาพจิตรกรรมฝาผนังในสมัยอยุธยา
นอกเหนือไปจากที่วัดใหญ่สุวรรณาราม เมื่อไปเยือนที่วัดแห่งนี้
เราจะได้เห็นอุโบสถและวิหาร แบบหย่อนท้องช้างตั้งอยู่คู่กัน

หากเชื่อตามพุทธศักราชที่เขียนไว้ที่มุมหนึ่งของจิตรกรรมว่า 2277
ตรงกับสมัยช่วงต้นรัชกาลพระเจ้าบรมโกศ (2275-2301)
ซึ่งน่าจะเป็นช่วงเวลาที่การเขียนจิตรกรรมฝาผนังเสร็จสิ้นลง
แต่ตัวอาคารนั้นย่อมต้องก่อสร้างมาก่อนนั้นเป็นเวลาหลายปีแน่

จากรูปแบบอาคารหย่อนท้องช้างโค้งมากระดับนี้
เป็นแบบนิยมในสมัยอยุธยาตอนปลาย ช่วงหลังสมัยพระเพทราชา
ตั้งแต่รัชกาลพระเจ้าเสือลงมาอย่างแน่นอน (2246-2251)
ซึ่งเป็นช่วงเวลาเดียวกันกับการพระราชทานตำหนักให้วัดใหญ่สุวรรณาราม

รัตนจงกรมเจดีย์

ด้านหน้ามีเจดีย์ทรงระฆังแบบทรงเครื่องขนาดใหญ่ ที่ได้สัดส่วนสวยงาม
แต่นั่นเป็นด้านหน้าจริงๆ หรือเปล่านะ เพราะมันเป็นเรื่องที่ยังคงถกเกียงกัน
ว่าโบสถ์ที่เห็นในปัจจุบันนั้น เคยหันหน้าไปด้านใดกันแน่ ?

ปัจจุบันแม่น้ำไหลผ่านวัดทางด้านตะวันตก มีศาลาท่าน้ำอยู่ตรงนั้น
คนที่มาจะผ่านศาลาการเปรียญไปยังอุโบสถที่ทอดตัวในแนวแกนเหนือใต้
อุโบสถเป็นอาคารก่ออิฐถือปูนที่มีความสมมาตร ไม่มีหน้าต่าง
แต่มีประตูทรงสูงขนาดเล็กอยู่ด้านกว้าง ด้านละ 2 ประตู

เมื่อเปิดประตูไปสู่ด้านใน จะพบพระพระประธานตั้งอยู่ด้านตะวันตก
ฐานชุกชีฝีมือใหม่น่าจะเป็นสมัยรัชกาลที่ 5 ซึ่งเป็นการบูรณะ
หันพระพักตร์ไปทางตะวันออก ด้านหน้าพระประธานเขียนรูปไตรภูมิ
และด้านหลังเขียนภาพมารผจญ ซึ่งมันกลับด้านกับที่เราเห็นที่วัดอื่น
หรือว่า พระประธานอาจจะเคยอยู่ด้านตรงข้ามกับที่เราเห็นในปัจจุบัน?

ตัวชี้ขาดที่สำคัญคือ ภาพวิทยาธรเหาะที่เขียนแทนเทพชุมนุม
เพราะปรกติทุกที่นั้นจะต้องหันไปทางพระประธานเสมอ
แต่ที่นี่เหมือนช่างจะรู้ทัน โดยใส่ปัญหาสำคัญไว้ให้คนดูรุ่นหลังขบคิด
โดยการเขียนให้แต่ละฝั่งหันหน้ามาทางเดียวกันจนมาบรรจบกันตรงกลางแทน

เป็นความคิดที่สร้างสรรค์ และเป็นจุดเริ่มต้นเรื่องราวอันน่ามหัศจรรย์นั่นเอง