:: กะก๋าแนะนำหนังสือ : แห่งความเข้าใจชีวิตและการศึกษาที่แท้ ::
:: แห่งความเข้าใจชีวิตและการศึกษาที่แท้ ::
บรรยาย : J. Krishnamurti
แปล : โสรีช์ โพธิแก้ว
การศึกษาจะไม่มีความหมายเลย
หากมันไม่ช่วยให้ท่านเข้าใจอาณาจักรอันยิ่งใหญ่ของชีวิต
ซึ่งมีทั้งความละเอียดอ่อน ความสวยงาม
ความเศร้าโศกเสียใจและความปีติยินดี
ท่านอาจจะได้รับปริญญา และมีคำนำหน้าชื่ออีกมากมาย
ท่านอาจมีอาชีพที่ดี แต่มากกว่านั้น มันจะมีความหมายอะไร
หากว่าในกระแสชีวิตของตัวเอง จิตใจของท่านขุ่นมัว
อ่อนแอและเขลา
ดังนั้น ในขณะที่ยังอยู่ในวัยหนุ่มสาว
ท่านจะไม่แสวงหาความหมายของชีวิตหรือ ?
และการศึกษาเท่านั้น ที่จะปลูกฝังท่านให้มีปัญญา
ที่จะแสวงหาคำตอบต่าง ๆ เหล่านี้
ปัญญาคืออะไร ?
ปัญญา คือ ความสามารถที่จะคิดด้วยความรู้สึกอิสระ
โดยปราศจากความกลัว ปราศจากสูตรหรือกฎเกณฑ์
เพื่อท่านจะได้ค้นพบสิ่งที่เป็นความจริง เป็นสัจจะด้วยตนเอง
แต่หากท่านกลัว ปัญญาของท่านก็จะเกิดขึ้นไม่ได้เลย
ความโลภทุกรูปแบบทั้งทางสูงหรือต่ำ
ก่อให้เกิดความวิตกกังวล ก่อให้เกิดความกลัว
เพราะฉะนั้นความโลภ ไม่ช่วยให้เกิดความแจ่มใส
และเกิดปัญญาได้เลย
เพียงข้อความนี้ข้อความเดียว
แทบจะสรุปเนื้อหาทั้งหมดภายในหนังสือเล่มนี้จนครบถ้วนแล้ว
กฤษณมูรติให้คำจำกัดความเรื่องของการเรียนรู้ไว้อย่างน่าสนใจ
เขากล่าวว่าโดยแท้จริงแล้ว การเรียนรู้หรือการศึกษาที่แท้จริง
ต้องเริ่มต้นที่ตัวเราเองและจบลงตรงความเข้าใจชีวิต
การเรียนรู้ที่แท้จริงไม่ได้มีเพียงการเรียนรู้ในสถานศึกษา
ไม่ได้เกิดจากการจดจำคำสอนของครู ศาสดา หรือผู้นำสังคม
ไม่ได้อยู่แต่ในตำราหรือคัมภีร์โบราณ
ความรู้เกิดขึ้นในทุกหนทุกแห่งรอบ ๆ ตัว
ความคิดและคำสอนซ่อนอยู่กิ่งไม้แห้ง สายน้ำไหล รอยยิ้มของเด็ก
เสียงร้องไห้อันเศร้าโศก ความตายที่เกิดขึ้นอย่างกะทันหันของคนที่เรารัก
ชีวิตที่แท้จริงอยู่รอบตัวเรา เพียงแต่เราไม่เคยสังเกตมันอย่างจริงจัง
อย่างค้นหาความหมายที่ซ่อนอยู่ในชีวิต
การเรียนรู้จะเกิดขึ้นได้ จิตใจของผู้เรียนต้องไม่มีความกลัว
ต้องไม่ถูกบังคับ ขู่ ทำให้เชื่องและเชื่อตาม ๆ ไปโดยไม่ตั้งข้อสงสัย
อิสรภาพทางการศึกษาไม่ได้แปลว่าผู้เรียนจะทำอะไรก็ได้ตามใจตนเอง
แต่หมายถึงการมีอิสระทางการคิด โดยไม่ถูกตัดสินหรือครอบงำไปก่อน
ว่าความคิดนั้นถูกหรือผิด ดีหรือไม่ดี ทำได้หรือห้ามทำ
รวมทั้งไม่ถูกอิทธิพลของสิ่งต่าง ๆ ที่อยู่แวดล้อมกำหนดรูปแบบการคิด
ไม่ว่าจะเป็นอิทธิพลจากพ่อแม่ ครู รัฐบาล ศาสนา วัฒนธรรม ความเชื่อ ฯลฯ
เขาไม่ได้บอกว่าห้ามเชื่อหรือดื้อรั้นต่อต้าน แต่ให้รู้จักตั้งคำถามกับตัวเอง
ก่อนที่จะเลือกเชื่อหรือทำอะไรก็ตาม
เมื่อเรารู้จักตั้งคำถาม และถามอย่างเป็นเหตุเป็นผล
ความมั่นคงในใจจะเกิดขึ้น การพึ่งพา พึ่งพิงคนอื่นจะน้อยลง
เมื่อคน ๆ นั้นพึ่งพาตัวเองมากขึ้น รู้จักคิดเอง ทำเอง
รับผิดชอบในสิ่งที่คิดและทำ
นั่นคือ เสรีภาพที่แท้จริงในความหมายของการใช้ชีวิตและการเรียนรู้
การศึกษาที่ดี ต้องทำให้ผู้เรียนรู้สึกถึง ความสุข ที่เกิดขึ้นในใจ
และทำให้มีความอยาก ความสนใจ ใฝ่รู้ไปโดยตลอดต่อเนื่อง
โดยมิต้องถูกบังคับ หรือถูกพิพากษาว่าเป็นคนเก่งหรือคนโง่ด้วยเกรด
ด้วยปริญญาบัตร หรือด้วยคะแนนที่เต็มไปด้วยกฎเกณฑ์เงื่อนไข
ตราบใดที่ใจยังมีความกลัว ความสุขในการเรียนรู้ย่อมไม่มีวันเกิดขึ้นได้
กลัวพ่อโกรธ กลัวแม่เสียใจ หากสอบตกหรือทำคะแนนได้ไม่ดี
กลัวไม่สามารถเรียนต่อโรงเรียนดัง กลัวไม่สามารถเป็นที่รักของครู
กลัวไม่ได้รับการยอมรับจากเพื่อน กลัวจบไปแล้วหางานที่ดีทำไม่ได้ ฯลฯ
การศึกษาที่ดีต้องทำให้เรารู้จักตนเอง
เห็นตัวเองอย่างชัดเจน
และจัดการความสัมพันธ์ที่มีกับคนรอบข้างได้เป็นอย่างดี โดยไม่เปรียบเทียบตัวเองกับใคร
และสามารถดูแลความรู้สึกที่เกิดขึ้นระหว่างตนเองกับคนรอบข้างได้อย่างราบรื่น
และเราจะทำเช่นนั้น ก็ด้วยการมองเห็นผู้อื่นอย่างที่เขาเป็น
มองเห็นตัวเองอย่างที่เป็น --- ยอมรับและเข้าใจ
จนเลือกกำหนดรูปแบบความสัมพันธ์ที่ดีออกมาได้ด้วยตัวเอง
ความรู้ที่ดี จึงไม่ใช่การสะสมความรู้เพื่อจำและนำไปสอบ
แต่คือ ความรู้ที่สร้างสรรค์
ความสร้างสรรค์นี้จะเกิดขึ้นด้วยความคิดที่เป็นอิสระ
เหมือนวินัยที่ต้องเกิดขึ้นภายในตัวเอง ไม่ใช่จากการถูกบังคับให้ทำ
เป็นเรื่องท้าทายเหลือเกินสำหรับการสร้างรูปแบบความรู้ที่ดีในยุคสมัยแห่งการแข่งขัน
คนรวย คนเก่ง คนมีความสามารถสูงส่ง ถูกยกย่องจากทุก ๆ คน
แต่ภายใต้หน้ากากแห่งความสำเร็จนั้น
เรากลับพบว่ามีไม่น้อยเลยที่คนเก่งเหล่านั้น
กลับมีชีวิตที่ไม่มีความสุข รวยแต่ติดยาเสพติด
เสพติดเซ็กส์และนอกใจคู่สมรส ความสัมพันธ์กับสามีภรรยาล้มเหลว
ความอบอุ่นระหว่างตนเองกับลูกแทบไม่มี ดูถูกเหยียดหยามคนอื่น
วัดคุณค่าคนจากวัตถุสิ่งของและเงินตรา ฯลฯ
ทำไมการศึกษาจึงสร้างคนมีปัญหาออกมามากมายมหาศาล
ทำไมยังมีสงคราม และความขัดแย้งทางด้านชนชั้น
ทำไมยังมีการเข่นฆ่า ความเกลียดโกรธ
ทำไมยังมีการทำลายทรัพยากรธรรมชาติอย่างสิ้นคิดและไม่รู้จักพอ
ทำไมผู้คนขาดเมตตาต่อกัน ทำไมมีแต่คนไม่รู้หน้าที่ของตนเอง
ทำไมจึงมีแต่ข่าวด้านลบเต็มไปหมดในโลกยุคข้อมูลข่าวสาร
ฯลฯ
โลกรุ่มร้อน
เพราะคนวุ่นวาย
การศึกษาจะทำอะไรได้บ้าง ?
จะทำให้ผู้เรียนค้นพบตนเองได้อย่างไร ?
นี่หาใช่หน้าที่ของใครคนใดคนหนึ่ง
แต่เป็นคำถามที่เราต้องใส่ใจใคร่ครวญให้มาก
เพื่อสร้างความแตกต่างจากสิ่งเลวร้ายที่เราเคยเผชิญ
| Create Date : 18 กันยายน 2561 |
| Last Update : 1 มีนาคม 2562 10:06:37 น. |
|
25 comments
|
| Counter : 1956 Pageviews. |
|
 |
|
ฝากข้อความหลังไมค์
Rss Feed
ผู้ติดตามบล็อก : 2 คน [
เล่มนี้ เข้าใจการศึกษา เพื่อเข้าใจชีวิต