ขณะจิตที่บรรลุมรรคผล ![]() ตามหลักที่ว่า ในขณะที่บรรลุอริยมรรค แม้แต่ผู้ที่มิได้ฌานมาก่อน จิตก็จะเป็นสมาธิถึงขั้นอัปปนา คือ ถึงระดับฌาน ในเรื่องนี้ สำหรับผู้มีพื้นความรู้ด้านอภิธรรม พึงดูลำดับการทำงานของจิตในตอนบรรลุมรรคผล (อัปปนาชวนวารแห่งมรรควิถี) ของพระวิปัสสนายานิก (ตามนัยที่ท่านแสดงไว้ใน อุ.อ.42 สงฺคณี.อ.359 วิสุทธิ.3/316,324 สงฺคห.22) ดังที่ถอดความออกเป็นแผนผังได้ ดังนี้ กามาวจรชวนะ โลกุตตรอัปปนาชวนะ ![]() ![]() (สังขารุฯ =>ภวังค์>) มโนทฯ =>บริกรรม=>อุปจาร => อนุโลม=>โคตรภู=>มัคคจิต=>ผลจิต=>ภวังค์ ![]() หรือ= > อุปจาร =>อนุโลม => โคตรภู => มัคคจิต => ผลจิต => ![]() 1 2 3 4 5-6-7 (สังขารุฯ = สังขารุเบกขาญาณ ซึ่งเป็นวิปัสสนาญาณข้อที่ ๘ มโนทฯ = มโนทวาราวัชชนะ) ส่วนลำดับจิตของสมถยานิก อาจแสดงคร่าวๆ ได้ดังนี้ (ตอนมรรควิถีเหมือนข้างบน จึงไม่แสดงรายละเอียด) ![]() (วิปัสสนาวิถีนี้ เป็นการแสดงแบบคลุมๆ ความจริง มีการตกภวังค์ได้แล้วๆเล่าๆ ในระหว่าง) หลักการที่ว่าจิตที่บรรลุมรรคผลต้องเป็นอัปปนาสมาธินี้ เมื่อมองอย่างกว้างๆทำให้เกิดความคิดว่า ความรู้ความเข้าใจ หรือ ความหยั่งรู้หยั่งเห็น ที่จะแจ่มแจ้งชัดเจนและแล่นลึก ถึงขั้นเปลี่ยนแปลงพื้นจิตของคนได้ กำจัดกิเลส เปลี่ยนแปลงบุคลิกภาพได้นั้น จะต้องเป็นประสบการณ์ภายในชนิดเต็มทั่วหมดทั้งจิตทั้งใจ หรือโพลงทั้งชีวิตทีเดียว แยกออกมาจากหัวข้อใหญ่ https://www.bloggang.com/mainblog.php?id=samathijit&month=11-06-2021&group=22&gblog=1 อัปปนาสมาธิ สมาธิแน่วแน่, จิตต์ตั้งมั่นสนิท เป็นสมาธิ อัปปนาภาวนา ภาวนาขั้นแน่วแน่ คือ ฝึกสมาธิถึงขั้นเป็นอัปปนา |
บทความทั้งหมด
|