ขณะจิตบรรลุมรรคผล


235 ขณะจิตที่บรรลุมรรคผล

    ตามหลักที่ว่า ในขณะที่บรรลุอริยมรรค  แม้แต่ผู้ที่มิได้ฌานมาก่อน จิตก็จะเป็นสมาธิถึงขั้นอัปปนา คือ ถึงระดับฌาน   ในเรื่องนี้   สำหรับผู้มีพื้นความรู้ด้านอภิธรรม  พึงดูลำดับการทำงานของจิตในตอนบรรลุมรรคผล (อัปปนาชวนวารแห่งมรรควิถี)  ของพระวิปัสสนายานิก (ตามนัยที่ท่านแสดงไว้ใน อุ.อ.42 สงฺคณี.อ.359 วิสุทธิ.3/316,324 สงฺคห.22) ดังที่ถอดความออกเป็นแผนผังได้ ดังนี้


        


       (สังขารุฯ = สังขารุเบกขาญาณ ซึ่งเป็นวิปัสสนาญาณข้อที่ ๘  มโนทฯ = มโนทวาราวัชชนะ)


    ส่วนลำดับจิตของสมถยานิก   อาจแสดงคร่าวๆ ได้ดังนี้   (ตอนมรรควิถีเหมือนข้างบน จึงไม่แสดงรายละเอียด)

    ภวังค์ => ฌานวิถี => ภวังค์ => วิปัสสนาวิถี => ภวังค์ => มัคควิถี => ภวังค์

    (วิปัสสนาวิถีนี้  เป็นการแสดงแบบคลุมๆ ความจริง มีการตกภวังค์ได้แล้ว ๆ เล่า ๆ ในระหว่าง)


   หลักการที่ว่าจิตที่บรรลุมรรคผลต้องเป็นอัปปนาสมาธิ นี้  เมื่อมองอย่างกว้างๆทำให้เกิดความคิดว่า ความรู้ความเข้าใจ หรือ ความหยั่งรู้หยั่งเห็น ที่จะแจ่มแจ้งชัดเจนและแล่นลึก ถึงขั้นเปลี่ยนแปลงพื้นจิตของคนได้ กำจัดกิเลส เปลี่ยนแปลงบุคลิกภาพได้นั้น จะต้องเป็นประสบการณ์ภายในชนิดเต็มทั่วหมดทั้งจิตทั้งใจ หรือโพลงทั้งชีวิตทีเดียว.
 



- อัปปนาสมาธิ    สมาธิแน่วแน่, จิตต์ตั้งมั่นสนิท เป็นสมาธิ

- อัปปนาภาวนา   ภาวนาขั้นแน่วแน่ คือ ฝึกสมาธิถึงขั้นเป็นอัปปนา

 



Create Date : 24 กรกฎาคม 2564
Last Update : 26 กุมภาพันธ์ 2568 22:05:30 น.
Counter : 909 Pageviews.

0 comments
ธรรมะวันนี้ ๓ ก.ค. ๒๕๖๘ **mp5**
(3 ก.ค. 2568 06:50:03 น.)
ข้อคิด สะกิดจิต สะกิดใจ ตอนที่ 4 อาจารย์สุวิมล
(3 ก.ค. 2568 15:24:41 น.)
: กะว่าก๋าแนะนำหนังสือ - แห่งใดหรือคือบ้าน : กะว่าก๋า
(29 มิ.ย. 2568 05:44:44 น.)
วลีธรรม สมาชิกหมายเลข 7582876
(27 มิ.ย. 2568 13:34:21 น.)
ชื่อ : * blog นี้ comment ได้เฉพาะสมาชิก
Comment :
 *ส่วน comment ไม่สามารถใช้ javascript และ style sheet
 

Samathijit.BlogGang.com

สมาชิกหมายเลข 6393385
Location :
  

[ดู Profile ทั้งหมด]
 ผู้ติดตามบล็อก : 9 คน [?]

บทความทั้งหมด