ถาม
นั่งสมาธิแล้วมีภาพเจ้ากรรมนายเวรลอยมาให้เห็นครับ
เวลาผมนั่งสมาธิ พอภาวนาไปซักพัก เริ่มตัดภาวนาไปแล้วทีนี้ก็จะเกิดอาการขนลุกเย็นทั้งตัว แล้วหลังจากนั้นก็จะมีภาพ คน สัตว์ แมลง ที่เราเคยทำร้ายเคยทำให้เค้าตาย หรือเจ็บลอยมาให้เห็น คือ แปลกใจว่า บางเรื่องเป็นเรื่องที่นานมากบางเรื่องเป็นเรื่องสมัยเด็กๆอยู่ด้วยซ้ำ ซึ่งบางทีนึกถึงยังนึกไม่ออกเลย เพราะนานมาก แต่พอมานั่งสมาธิ ก็ลอยมาให้เห็นเฉยเลย.
การใช้ชีวิตของคนเราต่างกัน ประสบการณ์ทางตา ทางหู ฯลฯ ทางกาย แล้วไปรวมที่ใจ ความชอบใจ ไม่ชอบใจ เฉยๆ อ่อนแรงเข้มแล้วแต่คนๆ ใจที่คิด กิจที่ทำ คำที่พูด ก็สุมๆทับถมกันอยู่ในจิตใจเป็นอนุสัย ยามใช้ชีวิตปกติเหมือนไม่มีอะไร (อารมณ์ใหม่บังอารมณ์เก่าซ้อนๆๆ) แต่พอวันหนึ่งเราต้องการใช้จิตที่สุขุมขึ้นมา ตอนนี้แหละประสบการณ์เก่าๆที่สั่งสมไว้ก็พรั่งพรูมากวนใจ เมื่อไม่มีวิธีปฏิบัติก็ติดตันอยู่กับธรรมารมณ์นั้น นึกแล้วก็เสียใจ หากมีสัมมาปฏิบัติ คือ กำหนดธรรมารมณ์นั้นไม่จมแช่อยู่กับมัน ก็ผ่านไปได้.
เทียบพุทธพจน์นี้
ตัดมาหน่อย
"อนึ่ง เธอย่อม
ไม่มีความขัดใจเพราะ
ทุกขเวทนานั้น เมื่อไม่มีความขัดใจเพราะทุกขเวทนานั้น
ปฏิฆานุสัยเพราะทุกขเวทนานั้น ย่อมไม่นอนเนื่อง เธอถูกทุกขเวทนากระทบ ก็ไม่หันเข้าระเริงกับกามสุข เพราะอะไร ? เพราะอริยสาวกผู้เรียนรู้แล้ว ย่อมรู้ทางออกจากทุกขเวทนา นอกจากกามสุขไปอีก เมื่อเธอไม่ระเริงกับกามสุข
ราคานุสัยเพราะสุขเวทนานั้นก็ไม่นอนเนื่อง เธอย่อมรู้เท่าทันความเกิดขึ้น ความสูญสลาย
ข้อดี ข้อเสีย และ
ทางออกของเวทนาเหล่านั้นตามที่มันเป็น เมื่อเธอรู้ ... ตามที่มันเป็น
อวิชชานุสัยเพราะอทุกขมสุขเวทนา ก็ไม่นอนเนื่อง
"ถ้าเสวยสุขเวทนา เธอก็เสวยอย่างไม่ถูกมัดตัว ถ้าเสวยทุกขเวทนา เธอก็เสวยอย่างไม่ถูกมัดตัว ถ้าเสวยอทุกขมสุขเวทนา เธอก็เสวยอย่างไม่ถูกมัดตัว ภิกษุทั้งหลาย นี้เรียกว่า อริยสาวก ผู้ได้เรียนรู้ ผู้ปราศจากชาติ ชรา มรณะ โสกะ ปริเทวะ ทุกข์ โทมนัส และอุปายาส เราเรียกว่า ผู้ปราศจากทุกข์"
"ภิกษุทั้งหลาย นี้แลเป็นความพิเศษ เป็นความแปลก เป็นข้อแตกต่าง ระหว่างอริยสาวกผู้ได้เรียนรู้ กับ ปุถุชนผู้มิได้เรียนรู้"
(สํ.สฬ.18/369-372/257-260)