ราชสกุลในมหาจักรีวงศ์ รัชสมัยรัชกาลที่ ๑
สิริโสรวารสวัสดิ์ มัยมนัสรมเยศ ที่ ๓๑ ตุลาคม ๒๕๕๒ ค่ะ
เมื่อปี พ.ศ. 2455 พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้ทรงตราพระราชบัญญัตินามสกุลขึ้น บัญญัติว่าผู้ที่สืบเชื้อสายทางบิดามาจากบรรพบุรุษคนเดียวกันให้ใช้ "นามสกุล" เดียวกัน
ทำให้คนไทยทุกคนมีนามสกุลใช้ และทำให้ทราบว่าใครเป็นพี่น้องหรือสืบเชื้อสายมาจากผู้ใด
สำหรับพระราชวงศ์นั้น ผู้ใดสืบเชื้อสายมาจากพระราชโอรสพระองค์ใดของพระมหากษัตริย์ ก็โปรดให้ใช้พระนามของพระราชโอรสพระองค์นั้นเป็น "ราชสกุล"
ราชตระกูล หมายถึง สกุลที่มิได้สืบเชื้อสายโดยตรงจาก พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช โดยมีการสืบสายจากสมเด็จพระเชษฐภคินี พระอนุชา และพระขนิษฐา ผู้เป็นพระโอรสและพระธิดาในสมเด็จพระปฐมบรมมหาชนก
สำหรับสายพระพี่พระน้องนี้ บางครั้งก็เรียกกันว่า ราชตระกูลสายพระปฐมวงศ์ หรือ พระปฐมบรมราชวงศ์
ราชสกุล หมายถึง สกุลของผู้ที่สืบเชื้อสายโดยตรงจากพระมหากษัตริย์แห่ง พระมหากษัตริย์แห่งราชอาณาจักรไทยซึ่งราชวงศ์จักรีนั้นราชสกุล ตั้งแต่รัชกาลที่ 1 จนถึงปัจจุบัน
โดยมักจะเป็นพระนามของพระราชโอรส และยังมีราชสกุลในสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชอีก 18 ราชสกุล
บวรราชสกุล หมายถึง สกุลของผู้ที่สืบเชื้อสายมาจาก กรมพระราชวังบวรสถานมงคล (วังหน้า) และ กรมพระราชวังบวรสถานพิมุข (วังหลัง)
ราชนิกุล หมายถึง สกุลที่เป็นพระญาติของสมเด็จพระเจ้าแผ่นดิน นับทางฝ่ายสมเด็จพระบรมชนกนาถ (นับทางพระบิดา) โดยมากแล้วจะเป็นเชื้อเจ้า เพราะสืบสายลงมาจากเจ้านายพระองค์ใดพระองค์หนึ่ง ในพระราชวงศ์ร่วมสกุลอันเดียวกัน ดั่งใช้นามสกุลว่า ณ อยุธยา อยู่ในปัจจุบันนี้
ราชินิกุล หมายถึง สกุลที่เป็นพระญาติของสมเด็จพระเจ้าแผ่นดิน นับทางฝ่ายสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง (นับทางพระมารดา)
รัชกาลที่ 1
ราชสกุล ใน พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก มี 8 ราชสกุล
ราชสกุล พระนามต้นราชสกุล ข้อมูลเพิ่มเติม
- ฉัตรกุล พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าฉัตร กรมหมื่นสุรินทรรักษ์ หม่อมเจ้าชาย 9 พระองค์ หม่อมเจ้าหญิง 16 พระองค์
สถาปนาเป็นพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าชาย 1 พระองค์
- ดวงจักร พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดวงจักร กรมหมื่นณรงค์หริรักษ์ หม่อมเจ้าชาย 2 พระองค์ หม่อมเจ้าหญิง 3 พระองค์
สถาปนาเป็นพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าชาย 1 พระองค์
- ดารากร พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดารากร กรมหมื่นศรีสุเทพ หม่อมเจ้าชาย 4 พระองค์ หม่อมเจ้าหญิง 5 พระองค์
สถาปนาเป็นพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าชาย 1 พระองค์
- ทัพพะกุล พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าทับ กรมหมื่นจิตรภักดี หม่อมเจ้าชาย 1 พระองค์ หม่อมเจ้าหญิง 5 พระองค์
- พึ่งบุญ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าไกรสร กรมหลวงรักษ์รณเรศ หม่อมเจ้าชาย 5 พระองค์ หม่อมเจ้าหญิง 5 พระองค์
- สุทัศน์ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสุทัศน์ กรมหมื่นไกรสรวิชิต หม่อมเจ้าชาย 12 พระองค์ หม่อมเจ้าหญิง 10 พระองค์
- สุริยกุล พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสุริยา กรมพระรามอิศเรศ หม่อมเจ้าชาย 11 พระองค์ หม่อมเจ้าหญิง 19 พระองค์ ไม่ปรากฏพระนาม 4 พระองค์
- อินทรางกูร พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าทับทิม กรมหมื่นอินทรพิพิธ หม่อมเจ้าชาย 7 พระองค์ หม่อมเจ้าหญิง 1 พระองค์
ราชตระกูล สาย พระปฐมบรมราชวงศ์ มี 6 สกุล
ราชสกุล พระนามต้นราชสกุล ข้อมูลเพิ่มเติม
- นรินทรางกูร พระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้าทองจีน กรมหลวงนรินทรรณเรศร์
พระโอรสใน สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยาเทพสุดาวดี (พระเชษฐภคินี พระองค์ใหญ่ ในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก) หม่อมเจ้าชาย 11 พระองค์ หม่อมเจ้าหญิง 5 พระองค์
- เทพหัสดิน พระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้าตัน กรมหลวงเทพหริรักษ์ (พระองค์เจ้าตัน) พระโอรสใน สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระศรีสุดารักษ์ (พระเชษฐภคินี พระองค์รอง ในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก) หม่อมเจ้าชาย 6 พระองค์ หม่อมเจ้าหญิง 1 พระองค์
- มนตรีกุล พระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจุ้ย กรมหลวงพิทักษ์มนตรี พระโอรสในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระศรีสุดารักษ์ หม่อมเจ้าชาย 15 พระองค์ หม่อมเจ้าหญิง 22 พระองค์
สถาปนาขึ้นเป็นพระวงศ์เธอ พระองค์เจ้าชาย 1 พระองค์
- อิศรางกูร พระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้าเกศ กรมขุนอิศรานุรักษ์ พระโอรสในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระศรีสุดารักษ์ หม่อมเจ้าชาย 26 พระองค์ หม่อมเจ้าหญิง 41 พระองค์ ไม่ปรากฏพระนาม 15 พระองค์ สถาปนาขึ้นเป็นพระวงศ์เธอ พระองค์เจ้าชาย 1 พระองค์
- เจษฎางกูร สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าลา กรมหลวงจักรเจษฎา (พระองค์เจ้าลา) พระอนุชาต่างพระชนนี ในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก หม่อมเจ้าชาย 8 พระองค์ หม่อมเจ้าหญิง 9 พระองค์
- นรินทรกุล พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ากุ กรมหลวงนรินทรเทวี (พระองค์เจ้าหญิงกุ) พระน้องนางเธอต่างพระชนนี ในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก หม่อมเจ้าชาย 2 พระองค์ สถาปนาขึ้นเป็นพระวงศ์เธอ พระองค์เจ้าชาย 1 พระองค์
ชั้นนัดดา หม่อมเจ้าชาย 2 พระองค์ หม่อมเจ้าหญิง 3 พระองค์
บวรราชสกุล ใน วังหน้า-สมเด็จพระบวรราชเจ้า กรมพระราชวังบวรมหาสุรสิงหนาท มี 4 สกุล
ราชสกุล พระนามต้นราชสกุล ข้อมูลเพิ่มเติม
- นีรสิงห์ พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเณร หม่อมเจ้าชาย 5 พระองค์ หม่อมเจ้าหญิง 1 พระองค์
- ปัทมสิงห์ พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าบัว หม่อมเจ้าชาย 3 พระองค์ หม่อมเจ้าหญิง 3 พระองค์
- สังขทัต พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสังกะทัต กรมขุนนรานุชิต หม่อมเจ้าชาย 3 พระองค์ หม่อมเจ้าหญิง 7 พระองค์ ไม่ปรากฏพระนาม 1 พระองค์
- อสุนี พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอสุนี กรมหมื่นเสนีเทพ หม่อมเจ้าชาย 6 พระองค์ หม่อมเจ้าหญิง 12 พระองค์
บวรราชสกุล ใน วังหลัง-สมเด็จเจ้าฟ้ากรมหลวงอนุรักษ์เทเวศร์ กรมพระราชวังบวรสถานภิมุข มี 2 สกุล
ราชสกุล พระนามต้นราชสกุล ข้อมูลเพิ่มเติม
- ปาลกะวงศ์ พระสัมพันธวงศ์เธอ พระองค์เจ้าปาน กรมหมื่นนราเทเวศร์ หม่อมเจ้าชาย 31 พระองค์ หม่อมเจ้าหญิง 24 พระองค์
- เสนีวงศ์ พระสัมพันธวงศ์เธอ พระองค์เจ้าแตง กรมหลวงเสนีย์บริรักษ์ หม่อมเจ้าชาย 25 พระองค์ หม่อมเจ้าหญิง 13 พระองค์
ขอขอบคุณ วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
โสรวารสิริสวัสดิ์ - มานมนัสรมณีย์ ที่มาอ่านค่ะ
ผู้ติดตามบล็อก : 224 คน [