คอลัมน์ คติ-สัญลักษณ์สถาปัตยกรรมไทย
ชวพงศ์ ชำนิประศาสน์
กําแพง รั้วในเขตศาสนา ในประโยชน์ใช้สอยก็คือ การบอกแนวเขต การแสดงเขตของสิทธิครอบครอง การป้องกัน การปิดกั้น
กำแพงวัดก็คือ แนวเขตวัดในส่วนของสังฆาวาส หรือเขตที่อยู่ของพระสงฆ์
กำแพงแก้วก็คือ แนวเขตในวัดที่แยกเป็นส่วนของพุทธาวาส
มักมีคำถามว่า มีอะไรในกำแพงแก้ว
กำแพงแก้วเป็นแนวเขตของพุทธาวาส ในขณะที่โบสถ์หรือวิหารเป็นสัญลักษณ์ของศูนย์กลางจักรวาลหรือเขาพระสุเมรุ กำแพงแก้วจึงเป็นดั่งกำแพงจักรวาล กำแพงจักรวาลอาจจะบันทึกเรื่องราวที่เรียกว่า "ธรรม ศาสตร์? หรือกฎเกณฑ์ทางสังคม
เช่น ในเสา หรือผนังของกำแพงแก้ววัดพระเชตุพนฯ จะจารึกตำรายา ซึ่งเป็นกฎเกณฑ์ทางสังคม
ฐานะของกำแพงแก้วจึงอยู่สูงกว่ากำแพงบอกเขตวัด
ซุ้มประตูหรือทางภาคเหนือเรียก ซุ้มโขง เป็นทางเข้าออกสู่อาณาเขตวัด
วัดเป็นแดนศักดิ์สิทธิ์ ประตูวัดจึงเป็นสัญลักษณ์ของพื้นที่ทางโลก ไปสู่แดนอันศักดิ์สิทธิ์ และที่ประตูแดนศักดิ์สิทธิ์ก็จะปรากฏรูปของทวารบาลหรือผู้เฝ้าประตู เป็นภาพของเทวดาปางดุร้าย เพื่อข่มความชั่วร้ายที่จะเข้าสู่สถานศักดิ์สิทธิ์
หน้า 6
ขอบคุณ ข่าวสดออนไลน์
คอลัมน์ คติ-สัญลักษณ์สถาปัตยกรรมไทย
คุณชวพงศ์ ชำนิประศาสน์
สิริสวัสดิ์ภุมวารค่ะ
ผู้ติดตามบล็อก : 224 คน [