Bloggang.com : สายหมอกและก้อนเมฆ : เชียงใหม่ เมื่อปลายฝน 2564

เชียงใหม่ เมื่อปลายฝน 2564 - Rainbow Rice บ้านซาง

จากวัดเด่นสะหลีศรีเมืองแกน เราออกมาก็เย็นแล้วล่ะค่ะ ป้ายหน้า เราจะไป "นาข้าวสรรพสี"
น้ายุ่ง ยังไม่เคยไป...เลยโทร.คุยกับ ว่าที่ร้อยตรีธเนศ (เจ้าของ-ผู้ดูแลแปลงข้าว) เรื่องเส้นทาง และเวลาปิด เรียบร้อยแล้ว บึ่งกันเลยค่ะ

16.39 น. ผ่านร้านกาแฟเครื่องบินอีกรอบ

ระหว่างทางก่อนถึงนาข้าวสรรพสี

16.59 น. แสงระเบิดกำลังมา

17.00 น. ถึงแล้วค่ะ

นาข้าวสรรพสี ที่อำเภอแม่ริม จ.เชียงใหม่ นำพันธุ์ข้าว 7 สายพันธุ์ มีใบ 7 โทนสี มาลงแปลงนา สวยงามเหมือนกับพรมหลากสีสัน ที่ถูกนำมาปูไว้เต็มท้องนา เปิดให้ผู้สนใจเข้าชมความสวยงามและศึกษาพันธุ์ข้าวไทย ที่มีหลากสีสันสวยงามเช่นเขียว ม่วง แดงชมพู มีความสวยงามเชิงเกษตร และเป็นแหล่งเรียนรู้เรื่องสายพันธุ์ข้าว

แปลงนาข้าวสรรพสี “Rainbow Rice บ้านซาง” ตั้งอยู่ในพื้นที่บ้านซาง ตำบลขี้เหล็ก อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่ เป็นแปลงทดลองการปลูกข้าว ของว่าที่ร้อยตรีธเนศ แซวหลี นักวิชาการเกษตรปฏิบัติการสังกัดศูนย์ปฏิบัติการพัฒนาที่ดิน โครงการหลวง สำนักงานพัฒนาที่ดินเขต 6 กรมพัฒนาที่ดิน โดยนำงานวิจัยของ (ดร.อภิชาติ วรรณวิจิตร ผู้อำนวยการศูนย์วิทยาศาสตร์ข้าว มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ กำแพงแสน) ศูนย์วิทยาศาสตร์ข้าว มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตกำแพงแสน ในปี พ.ศ. 2553 ที่เกิดจากการผสมข้ามพันธุ์ระหว่างพันธุ์พ่อ “ข้าวเจ้าหอมนิลพันธุ์กลายใบขาว” กับพันธุ์แม่ “ข้าวก่ำหอมนิล” ทำให้ได้ข้าวสรรพสี 5 สายพันธุ์ คือ สายพันธุ์ใบสีชมพูทับทิมต้นสูง, ใบสีชมพูทับทิมต้นเตี้ย, ใบสีชมพูแถบเขียวและขาวต้นสูง, ใบสีชมพูแถบเขียวและขาวต้นเตี้ย และใบสีขาว มาทดลองปลูก สลับกันในแปลง ร่วมกับข้าวเหนียวสันป่าตอง 1 และข้าวพันธ์ IRRI ของสถาบันวิจัยข้าวต่างประเทศ รวมเป็นทั้งหมด 7 สายพันธุ์ มี 7 สีสัน อย่างสวยงาม โดยได้ทดลองปลูกเป็นปีแรกบนพื้นที่ 2 งาน และเมื่อมีการแชร์ออกไปในโซเชียลมีเดีย ทำให้ Rainbow Rice บ้านซาง แห่งนี้ได้รับความนิยมอย่างรวดเร็ว แต่ละวันมีประชาชนเดินทางมาอย่างไม่ขาดสาย สำหรับที่มาของแปลงนาข้าวสรรพสี นอกจากจะปลูกพืชผักให้เป็นสีสันสวยงามได้แล้ว ยังมีคุณประโยชน์มากมาย เช่น ผักผลไม้ที่มีสีม่วงจะมีสารต้านอนุมูลอิสระ หรือ antioxidant ที่ช่วยยับยั้งเซลล์มะเร็ง

สำหรับวิธีการปลูกข้าวสรรพสีนั้น ใช้วิธีทำนากึ่งอินทรีย์ โดยใช้สาร พด. ชนิดต่าง ๆ เริ่มตั้งแต่การเตรียมดิน จะไม่เผาตอซัง แต่จะไถกลบเพื่อย่อยสลายทำเป็นปุ๋ย รวมไปถึงการใช้ปุ๋ย และการปราบแมลงศัตรูพืชก็พึ่งพาสาร พด. (เป็นเชื้อจุลินทรีย์ที่มีคุณสมบัติในการเพิ่ม ประสิทธิภาพการหมักและย่อยสลายพืชสมุนไพรชนิดต่าง ๆ ในสภาพที่ไม่มีออกซิเจน เพื่อผลิตสารป้องกันแมลงศัตรูพืช) ของกรมพัฒนาที่ดินทั้งหมด ซึ่งวิธีการทำนาแบบนี้สามารถช่วยลดต้นทุนการทำนาได้ถึงครึ่งหนึ่งเมื่อเทียบกับการทำนาแบบดั้งเดิมที่ใช้สารเคมี แต่เนื่องด้วยข้าวสรรพสีที่ปลูกนี้ มีลักษณะเมล็ดข้าวที่แข็งกว่าข้าวทั่วไป จึงต้องมีการนำเมล็ดข้าวไปแปรรูปเป็นแป้ง ใช้ทำเส้นก๋วยเตี๋ยว มีการนำใบข้าว มาแปรรูปเป็นอาหารเสริมต่าง ๆ อาทิ ชาใบข้าวสีม่วงซึ่งมีสารแอนโทไซยานิน รวมไปถึงการต่อยอดทำเป็นผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ เช่น กระเป๋า ซึ่งในพื้นที่อำเภอแม่ริมมีแหล่งปลูกหญ้าแฝกและนำมาแปรรูปเป็นกระเป๋าสาน จึงจะมีการต่อยอดนำใบข้าวสรรพสีที่มีสีสันต่าง ๆ ไปสานเป็นกระเป๋าเพื่อเพิ่มความสวยงาม และจะกลายมาเป็นผลิตภัณฑ์ชุมชน ที่จะสร้างมูลค่าเพิ่มและสร้างรายได้ให้แก่ชุมชนต่อไป โดยหลังจากที่สำนักงานเกษตรอำเภอแม่ริม ได้เข้ามาศึกษาดูงาน จึงมีความคิดในการต่อยอดแปลงนาสรรพสีดังกล่าว ให้แก่เกษตรกรในพื้นที่ โดยเฉพาะในเรื่องของการพัฒนาเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตร เช่นเดียวกับสวนดอกไม้หลายสีในพื้นที่ตำบลข้างเคียงที่กำลังโด่งดัง

ทั้งนี้ ว่าที่ร้อยตรีธเนศ เจ้าของแปลงข้าวสรรพสี แห่งนี้ มุ่งหวังจะพัฒนาต่อยอด ช่วยให้ชาวนาในพื้นที่มีรายได้เพิ่มมากขึ้น แก้ปัญหาราคาข้าวตกต่ำ การหันมาปลูกข้าวสรรพสีเพื่อสร้างความแตกต่าง เพื่อเป็นอีกหนึ่งทางเลือกหนึ่ง ที่สามารถนำไปปรับใช้เพื่อเพิ่มมูลค่าของผลผลิตได้ โดยเฉพาะเรื่องท่องเที่ยวเชิงเกษตรที่มีความเป็นไปได้สูง