O สร้อยดอกโศก .. O
พญาโศก.. เพลงยาวพระนิพนธ์เจ้าฟ้ากุ้ง ..ฝากสารสุจริตขนิษฐา ฝากจิตที่สนิทสนองมา ฝากหน้ามาให้ดูช่วยชูนวลด้วยหมายมั่นอยู่ในวันได้พบพักตร์ จำเริญรักยังไม่วายหายหวลแสนสนิทนั้นยังคิดไม่ขาดครวญ เมื่อวันจวนที่จรไปจากชายเจ้ายอกรอภิวาทขึ้นพาดพักตร์ ดังใครผลักตกไม้ฤทัยหายแต่ตลึงแลหน้าจนตาลาย ดั่งสายกายนี้จะยืดจะยาวตามแล้วก็หยุดยืนคิดพิศวง จะตามส่งก็ยังพรั่นขยั้นขามเพราะเกรงภัยที่ผู้ใหญ่พยายาม จะลวนลามจึงเสงี่ยมสงวนใจแล้วเจียมตัวด้วยว่าตัวเหมือนหิ่งห้อย จะรื้อรอยไปแบ่งพระสุริไสก็เหมือนหนังเมื่อยังไม่ออกไป หรือจะไปเชิดชี้ประชันงานทั้งเภรีปีพาทย์ก็ขัดสน ทั้งไร้คนเจรจาจะว่าขานดั่งเชิดชื่อให้เขาลือด้วยลายพาล ประมาณเถิดมิใช่จะเกียจกันใช่จะน้อยเสน่ห์บำรุงถนอม เจ้าก็ย่อมแจ้งจริงทุกสิ่งสรรพ์ถ้าสมบูรณ์สมบัติเท่าทัดกัน หรือจะพลันหิริโอตป์ลอายกายเมื่อมีแต่สุจริตกับพิศวาส ฤๅอาจรักเพลินให้เกินหมายแล้วตกต่ำก็จำจะเจียนตาย ใครจะเห็นว่าเป็นชายภักดีดีเมื่อไรจำเริญในเกียรติยศ จะปรากฏเกียรคติศัพท์เสน่ห์พี่สงวนศักดิ์รักษาแต่อินทรีย์ ไว้หใดเถิดจะมาดจะหมายฝั่งเจ้าก็ใช่ดรุณเพิ่งรุ่นเริ่ม พอจะเพิ่มเพียรจำที่คำหลังให้จำเริญความสวัสดิ์ในสัจจัง อย่าหวังใจเอาใจออกจากกันจึงจะควรสมาคมสมสู่ ที่พลัดคูรสรักภิรมย์ขวัญถ้ารู้รักรู้สงวนให้ควรกัน จะร่วมวันพิศวาสไม่คลาดคลายจะร่วมร้อนน่วมรสเจริญพักตร์ จะร่วมรักมิให้ร้างหมางสลายจนสูญสิ้นดินฟ้าชีวาวาย มิได้คลายคาดคิดประคองครองเอ็นดูด้วยอย่าให้ม้วยไมตรีมิตร ที่ปล้ำคิดควรความนี้ตามหมองแสนถวิลสุดสิ้นที่ตรึกตรอง จงดูลักษณ์ที่จำลองนี้เถิดเอยฯ.. พระนิพนธ์เจ้าฟ้าสังวาลทรงตอบ ..สารศรีนุสรเสน่หาจำเริญจิตที่ได้สนิทสนองมา ด้วยจินตนาเนืองนิจไม่วายวันถึงเชษฐาองค์อิศราราช ประเวศอาสน์เยื้องวังบวรสวรรค์สงวนศักดิ์สุจริตไม่ผิดธรรม์ ถวัลยราชดำรงธเรษตรีสมพักตรวรอรรคอิศเรศร์ สมเศวตฉัตรเฉลิมศรีสมวงศ์องค์เอกนารี สมศรีสุภาพพร้อมเพรากายงามพจน์งามรสสุนทรสนอง ไม่มีสองสุดเสน่ห์ถนอมหมายเสาวนาสาราภิปรายระบาย ให้ทราบสายเสน่ห์แจ้งแสดงการแจ่มจิตที่สนิทสนองพักตร์ จำเริญรักมิได้วายหายสมานแต่จำจนสู้ทนทรมาน ก็บันดาลเสื่อมาเศร้าทุเลาครวญดั่งได้ยลวิมลพักตร์พี่ เสาวนีย์ไพเราะเสนาะหวนสำราญรื่นชื่นชมภิรมย์ชวน เอาสารสงวนแนบไว้ในอุราซึ่งประสาทโอสถดังรสทิพ มายกหยิบทุกษ์เทวษถวิลหาได้จำเริญเรียนประสิทธิวิทยา รักษาอารมณ์แล้วข่มใจรสสุคนธ์ยลรูปเทียนสนอง ปลงปองเคารพสมสมัยจงจิตบูชิตเป็นเนืองใน แจ่มใสโสมนับประนมกรอิ่มอาบมิตรภาพจรรยา ดั่งเชษฐานั่งแนบสโมสรด้วยเดชะเมตตาสถาวร ระงับร้อนโรคเร้าระทมกรมพระคุณปูนเปรียบสุเมรุมาศ พสุธาอากาศไม่สาสมสุดสนองที่จะต้องในอารมณ์ ให้ชมคุณที่การุณนุชชายก็ตั้งจิตจงรักภักดีพี่ น้องจึงมีความร้อนห่อนเหือดหายสุดสกนธ์แต่ทนระกำกาย เพียงจะวายวางชีพทุกทิวาแต่ยินข่าวที่เขากล่าวประมาทพี่ พลอยทวีความเทวษด้วยเชษฐาเคยงามพักตร์วรลักษณ์จำเริญตา ก็นับวันแต่ถ้าจะอับประมาณจะขุ่นคล้ำช้ำใจอยู่ในอก แสนวิตกอนิจาน่าสงสารเสียเนื้อที่เป็นเชื้ออนงค์นาน มาพ้องพานอุปวาทประมาทกันเคยสมบูรณ์ในจุลจักรพรรดิ์ ภิรมย์สวัสดิ์วีรราชจำเริญขวัญสงวนศักดิ์บริรักษ์ไม่วายวัน ก็สารพรรณจะนิราศแรมไกลดั่งดวงเดือนเลื่อนลับพโยมหน เคยวิมลกระจ่างสว่างไสว....................กลอนสองบทนี้ แม้จะขาดความไพเราะในเรื่องสัมผัสไปบ้าง แต่ก็นับว่าดีที่สุดของกลอนในสมัยกรุงศรีอยุธยา ในเรื่องสัมผัสในนั้นมามีขึ้นโดยท่านสุนทรภู่เป็นเจ้าตำรับสมัยกรุงรัตน โกสินทร์จะเทียบกับเชิงกลอนของสุนทรภู่นั้นเทียบกันไม่ได้ แต่กลอนสองบทที่ยกมานั้นก็สมกับเพลงยาวของคนชั้นสูงในราชวงศ์ ทั้งท่านก็เป็นผู้เชี่ยวชาญกวีโดยแท้จริงและแสดงให้เห็นความสามารถของเจ้าฟ้ากุ้งด้วยว่าไม่ได้หลักแหลมแต่ในเชิง กาพย์ ฉันท์ แม้กลอนสุภาพก็แต่งได้ไพเราะเช่นเดียวกัน เพราะความที่แต่งบทกวีไพเราะจึงทำให้ประสบเคราะห์กรรมถึงชีวิต จึงย่อมจะมีเพศตรงข้ามติดรสกวีจนทำให้เกิดความรักความพิศวาสขึ้นจะลงโทษเจ้าฟ้าสังวาลว่าประพฤติพระองค์ไม่สมควรก็ไม่ถนัดนักเพราะเป็นโลกีย์วิสัยที่ชอบพอสิ่งใดแล้วก็อาจเคลิบเคลิ้มไปตามอารมณ์ได้โดยง่าย ต่างมีฝีปากเชิงกวีด้วยกันเขียนตอบโต้กันเล่นเพื่อความเพลิดเพลินอวดฝีปาก กันเมื่อโต้ตอบกันบ่อยๆเข้าจึงเกิดเป็นคดีขึ้นเพราะต่างติดรสของความเป็นกวี ของกันและกัน