จะเปลี่ยนการจ่ายโบนัสจาก Fixed Bonus เป็น Variable Bonus ได้อย่างไร

เนื่องจากได้รับข้อคำถามเรื่องนี้มาจากผู้อ่านหลายคนเลยครับ ก็เลยคิดว่าน่าจะเอามาแลกเปลี่ยนความรู้และประสบการณ์กันในเรื่องของวิธีการในการจ่ายโบนัสกันว่าปกติเขามีวิธีการให้กันอย่างไรบ้าง

โดยปกติโบนัสที่บริษัทจ่ายให้กับพนักงานนั้น ส่วนใหญ่จะมาจากผลประกอบการของบริษัท ปีไหนที่บริษัทมีผลประกอบการที่ดี ก็จะมีการตัดจ่ายโบนัสให้กับพนักงานมากหน่อย ปีไหนผลงานไม่ดีนัก ก็แบ่งส่วนให้พนักงานน้อยหน่อย ซึ่งก็เป็นวิธีที่สอดคล้องกับผลงานของบริษัทโดยตรง

แต่วิธีการที่จะแบ่งจ่ายให้กับพนักงานนั้น มีอยู่หลายวิธีครับ อาทิ

• จ่ายโบนัสแบบคงที่ วิธีนี้พนักงานทุกคนในบริษัทจะได้โบนัสในอัตราที่เท่ากันหมด ไม่ว่าผลงานของแต่ละคนจะออกมาดีหรือไม่ดี ถือว่า ทุกคนมีส่วนร่วมในการช่วยให้บริษัทบรรลุเป้าหมายที่กำหนด วิธีการจ่ายแบบนี้เป็นที่นิยมมากในสมัย 10 กว่าปีที่ผ่านมา แต่ปัจจุบันหลายบริษัทเริ่มเปลี่ยนวิธีการจ่ายโบนัสเป็นแบบที่สองก็คือ

• จ่ายโบนัสแตกต่างกันไปตามผลงานพนักงาน วิธีนี้ปัจจุบันเป็นวิธีการที่ใช้มากขึ้นในหลายๆ บริษัท ก็คือนำเอาโบนัสมาผูกกับผลงานของพนักงานแต่ละคน ดังนั้น พนักงานแต่ละคนจะได้โบนัสที่แตกต่างกันออกไปตามผลงานที่แต่ละคนทำในแต่ละปี ในระยะหลังๆ วิธีนี้ถือเป็นวิธีที่สามารถกระตุ้นผลงานของพนักงานได้ดีมากกว่าวิธีการขึ้นเงินเดือนประจำปีตามผลงาน

• จ่ายโบนัสตามอายุงาน วิธีนี้ยังมีบริษัทแบบที่เป็นเจ้าของคนเดียว หรือแบบ Family Business ที่ไม่มีวิธีการประเมินผลงานที่ชัดเจน แต่ใช้อายุงานของพนักงานที่ทำงานกับบริษัทมาเป็นเกณฑ์ในการจ่ายโบนัสให้กับพนักงาน ใครที่อายุงานมากหน่อย ก็ได้มาก ใครอายุงานน้อยก็ได้น้อย ส่วนใหญ่เจ้าของบริษัทมักจะให้เหตุผลว่า “อยู่มานานๆ เขาซื่อสัตย์มากกว่า” ก็เลยให้โบนัสมากกว่า

ประเด็นที่น่าสนใจถัดมาก็คือ ถ้าบริษัทของเราจ่ายโบนัสแบบคงที่มานานแล้ว และอยากจะเปลี่ยนเป็นโบนัสผันแปรตามผลงานพนักงานจะต้องทำอย่างไรที่กระทบความรู้สึกของพนักงานน้อยที่สุด

ผมเชื่อว่าหลายบริษัทน่าจะเคยมีประสบการณ์เปลี่ยนวิธีการจ่ายโบนัสมาบ้าง ก็อาจจะเข้ามาแชร์ประสบการณ์กันได้นะครับ

เงื่อนไขที่จะทำให้การจ่ายโบนัสจากแบบคงที่มาเป็นแบบผันแปรตามผลงาน ก็คือ จะต้องไม่ได้ไปกำหนดเรื่องการจ่ายโบนัสแบบคงที่ไว้ในสัญญาจ้างงานครับ มิฉะนั้นแล้ว เราไม่สามารถทำอะไรได้เลยครับ เพราะเราทำเป็นสัญญาจ้างไปแล้วครับ

แต่ถ้าเราไม่ได้ผูกโบนัสกับสัญญาจ้าง เราก็สามารถเปลี่ยนวิธีการจ่ายโบนัสจากคงที่มาเป็นผันแปรได้ครับ โดยปกติโบนัสในแต่ละปีจะไม่เท่ากัน มันจะมากน้อยต่างกันไปตามผลงานของบริษัท ก็ต้องดูว่าบริษัทมีเงินพอที่จะจ่ายเท่าไหร่บ้าง

เช่นปกติเราจ่ายโบนัสเท่ากันไปทั้งก้อนเลย ก็อาจจะเริ่มจากแบ่งโบนัสออกเป็นส่วนๆ ตัวอย่างเช่น ถ้าเราจ่ายโบนัส 3 เดือน แทนที่จะให้ทุกคนเท่ากัน เราบอกว่าเราจะเปลี่ยนการจ่ายไปตามผลงานพนักงาน แต่ถ้าเราเปลี่ยนวิธีการจ่ายทันที ก็อาจจะทำให้พนักงานรู้สึกไม่ค่อยดีได้ ดังนั้นในปีแรก ก็อาจจะเริ่มจากการให้โบนัสคงที่ 2 เดือน อีก 1 เดือนจะจ่ายตามผลงานพนักงาน เป็นต้นครับ

และในปีถัดๆ ไป ก็ค่อยๆ เพิ่มสัดส่วนของการจ่ายโบนัสตามผลงานมากขึ้น และลดสัดส่วนการจ่ายโบนัสคงที่ลงไปเรื่อยๆ จนกระทั่งเปลี่ยนไปเป็นแบบตามผลงานทั้งหมด วิธีนี้ก็จะช่วยทำให้พนักงานค่อยๆ คุ้นเคยกับการเปลี่ยนแปลง และปัญหาก็จะเกิดขึ้นไม่มากครับ

Create Date : 02 สิงหาคม 2554		1 comments
Last Update : 2 สิงหาคม 2554 5:58:04 น.
Counter : 1456 Pageviews.
Share Tweet