ผมได้รับอีเมล์สอบถามเกี่ยวกับเรื่องของบทบาทของผู้จัดการสายงาน (Line Manager) ว่าจะมีบทบาทในการบริหารค่าจ้างเงินเดือนของพนักงานอย่างไร ผู้ถามได้บอกมาว่า ที่บริษัทปล่อยให้ผู้จัดการแต่ละคนสามารถกำหนดเงินเดือนพนักงานที่ตนเองรับเข้ามาทำงานได้โดยอิสระ ซึ่งทำให้เกิดปัญหาขึ้นอย่างมากมาย เลยอยากทราบว่าจริงๆ แล้วในเรื่องของการบริหารค่าจ้างเงินเดือนพนักงานนั้น ตัวผู้จัดการตามสายงานนั้นจะมีบทบาทหน้าที่อย่างไรบ้าง

เรื่องนี้เป็นเรื่องที่หลายๆ คนก็สงสัยกันมาก ว่าในเรื่องของการบริหารค่าจ้างเงินเดือนพนักงานนั้น ใครควรจะมีหน้าที่ และมีอำนาจอย่างไรกันบ้าง ถ้าเราใช้วิธีการที่ให้ผู้จัดการแต่ละคนสามารถที่จะกำหนดอัตราเงินเดือนให้กับพนักงานที่เรารับเข้ามาทำงานได้เองโดยไม่ต้องมีกฎเกณฑ์หรือมาตรฐานใดๆ เลย สิ่งที่จะเกิดขึ้นก็คือ บริษัทนั้นจะเกิดความไม่เท่าเทียมกันในการจ่ายเงินเดือนพนักงาน เนื่องจากใครอยากจะให้เท่าไรก็กำหนดกันตามใจ ถามว่าแล้วฝ่ายบุคคลทำอะไรอยู่ คำตอบก็คือ ฝ่ายบุคคลแค่รับคำสั่งจากฝ่ายต่างๆ มาว่า “ผมรับคนนี้แล้วนะ ตกลงเงินเดือนกันเรียบร้อย คุณช่วยดำเนินการต่อด้วย”

แต่พอมีปัญหาด้านการบริหารเงินเดือนตามมา ว่าพนักงานได้รับความไม่เป็นธรรมในเรื่องของค่าจ้างเงินเดือนที่ได้รับ เหล่าบรรดาผู้จัดการเหล่านี้ก็จะโยนความผิดมาที่ฝ่ายบุคคลทันที ว่านี่คือหน้าที่และความรับผิดชอบของฝ่ายบุคคลที่ต้องแก้ไข ผมถามว่า ฝ่ายบุคคลจะแก้ไขได้อย่างไรในเมื่อคนที่ก่อให้เกิดปัญหาค่าจ้างเงินเดือนนั้นก็คือ เหล่าบรรดาผู้จัดการทุกคนที่กำหนดเงินเดือนพนักงานกันตามอำเภอใจ

หน้าที่ของผู้จัดการในการบริหารเงินเดือนพนักงานในหน่วยงานของตนมีดังนี้

• เป็นผู้คัดเลือกพนักงานเข้ามาทำงาน แต่ไม่ใช้ผู้กำหนดอัตราเงินเดือนให้พนักงาน หรือถ้าจะกำหนดอัตราเงินเดือนก็ต้องกำหนดในอัตรามาตรฐานที่บริษัทได้กำหนดไว้แล้ว เพื่อไม่ให้เกิดความลักลั่น และไม่เป็นธรรมในการว่าจ้างพนักงาน

• ต้องบริหารค่าจ้างเงินเดือนตามแนวทางและนโยบายที่บริษัทกำหนดไว้อย่างเคร่งครัด จะไม่มีการกำหนดนโยบายของฝ่ายของตนต่างหาก หรือตั้งกฎเกณฑ์กันเองภายในหน่วยงาน เพราะสิ่งเหล่านี้จะนำไปสู่ความไม่เป็นธรรมในการบริหารค่าจ้างเงินเดือนภายในบริษัท

• เป็นผู้พิจารณาผลงานพนักงาน และเป็นผู้ให้คุณให้โทษพนักงาน โดยใช้ระบบการขึ้นเงินเดือนประจำปีตามผลงาน ผู้จัดการจะต้องเป็นผู้ประเมินผลงานพนักงาน และจะต้องเป็นผู้กระจายเงินขึ้นตามผลงานให้กับพนักงานแต่ละคนตามผลงาน และสิ่งสำคัญก็คือ ผู้จัดการจะต้องเป็นผู้อธิบายให้กับพนักงานแต่ละคนได้เข้าใจว่าทำไมถึงได้เท่านั้นเท่านี้ เพราะเรื่องนี้ มักจะมีการปฏิบัติที่ไม่ค่อยถูกต้องก็คือ ผู้จัดการเป็นคนประเมิน แต่คนขึ้นเงินเดือนกลับกลายเป็นฝ่ายบุคคล ซึ่งข้อเท็จจริงแล้ว ผู้ประเมินก็ต้องเป็นผู้ที่ให้เงินเดือนขึ้นด้วย เพียงแต่ในแต่ละฝ่ายจะได้รับงบประมาณในการขึ้นเงินเดือนซึ่งมีหลักเกณฑ์ในการคำนวณที่ชัดเจน และผู้จัดการก็นำเอางบประมาณนี้ไปจัดสรรให้กับพนักงานตามผลงานที่แต่ละคนทำได้

• เป็นผู้พิจารณาเรื่องของการเลื่อนตำแหน่งพนักงาน เรื่องการเลื่อนตำแหน่งนี้ ไม่ใช่ฝ่ายบุคคลเป็นคนเสนอนะครับ ผู้จัดการฝ่ายจะต้องเป็นผู้เสนอชื่อพนักงานพร้อมกับคุณสมบัติต่างๆ ที่เข้าเกณฑ์ที่กำหนด โดยต้องพร้อมที่จะให้คำตอบแก่คณะกรรมการที่สอบถามถึงเหตุผลว่าทำไมคนนี้ถึงควรจะได้รับการเลื่อนตำแหน่ง พร้อมทั้งมีหลักฐานประกอบอย่างชัดเจน

นี่คือหน้าที่หลักๆ ของผู้จัดการที่จะต้องทำหน้าที่บริหารค่าจ้างเงินเดือนพนักงาน สิ่งที่สำคัญก็คือ ฝ่ายบุคคลและผู้บริหารจะต้องกำหนดนโยบายในการบริหารเงินเดือนที่ชัดเจน มีโครงสร้างเงินเดือน มีแนวทางในการขึ้นเงินเดือน และการเลื่อนตำแหน่งที่ชัดเจนและอธิบายได้ เพื่อที่จะให้เป็นเครื่องมือแก่ผู้จัดการในการบริหารเงินเดือนพนักงานที่อยู่ภายใต้การดูแลของตน

แต่ในทางปฏิบัติจริง หลายๆ บริษัทไม่ค่อยปล่อยเรื่องการบริหารเงินเดือนให้กับผู้จัดการสักเท่าไร เนื่องจากว่าปล่อยแล้วกลัวจะเกิดความโกลาหล ทั้งนี้ก็เพราะว่า ผู้บริหารระดับสูงยังไม่ค่อยมั่นใจกับความเข้าใจในเรื่องนี้ของผู้จัดการแต่ละคนเท่าไรนัก ก็เลยต้องรวบอำนาจเรื่องนี้ไว้เพียงผู้เดียวก่อน

และจากนั้นก็ค่อยๆ ให้ความรู้แก่ผู้จัดการทั้งหลายเกี่ยวกับ หลักการในการบริหารค่าจ้างเงินเดือน และบทบาทหน้าที่ของผู้จัดการในการบริหารเงินเดือน เพื่อให้เกิดความเข้าใจ และเป็นผู้สร้างความเป็นธรรมให้เกิดขึ้นให้ได้ภายในบริษัท

ไม่ใช่เป็นผู้จัดการที่ค่อยยุแยงให้แต่ละฝ่ายเกิดความขัดแย้งกันเอง หรือเป็นคนที่สร้างเงินเงื่อนไขในการบริหารเงินเดือนต่างๆ ขึ้นมามากมาย เรื่องของการบริหารค่าจ้างเงินเดือนนั้น เราจะไปสร้างเงื่อนไขเยอะมากไม่ได้เลยครับ ถ้าเรายอมให้ฝ่ายนี้ไป อย่าคิดว่าฝ่ายอื่นจะไม่รู้นะครับ เดี๋ยวเราก็ต้องให้หมด เพราะไม่มีเหตุผลมาโต้แย้งได้เลย เคยได้ยินมั้ยครับประโยคนี้

“ทีฝ่ายนั้นยังได้ค่า…..เลย แล้วทำไมฝ่ายเราถึงไม่ได้ เราก็ทำงานไม่ได้ต่างไปจากฝ่ายนั้นเลยนะครับ”