ช่วงปลายปีแบบนี้ พนักงานย่อมรอลุ้นว่าตนเองจะได้ขึ้นเงินเดือนเท่าไหร่ และคาดหวังว่าตนเองน่าจะได้เงินเดือนขึ้นเยอะๆ พนักงานทุกคนย่อมคิดเช่นกันกันทุกคน องค์กรเองก็เช่นกันพยายามที่จะหาตัวเลข ข้อมูลต่างๆ ทางเศรษฐกิจ เพื่อที่จะกำหนดงบประมาณการขึ้นเงินเดือนของบริษัท ให้สามารถแข่งขันได้ และจูงใจให้พนักงานสร้างผลงานที่ดีขึ้นอย่างต่อเนื่อง

แต่ในทางปฏิบัติทำไมหลายๆ องค์กรพอขึ้นเงินเดือนแล้ว กลับทำให้พนักงานรู้สึกแย่มากกว่าก่อนขึ้นเงินเดือนเสียอีก ทั้งๆ ที่องค์กรเองก็เสียเงินงบประมาณให้กับพนักงานในการนี้ แต่พนักงานกลับไม่รู้สึกถึงแรงจูงใจ แถมยังทำให้แรงจูงใจพนักงานหมดไปด้วยซ้ำ สาเหตุหลัก ก็มีดังต่อไปนี้ครับ

• ขึ้นเงินเดือนไม่ได้เป็นไปตามผลงาน ถ้าระบบการขึ้นเงินเดือนของบริษัทไม่ได้นำผลงานพนักงานมาพิจารณาอย่างจริงจัง โดยเงินที่ขึ้นนั้น เป็นไปตามความพึงพอใจของหัวหน้า หรือผู้จัดการเท่านั้น หรือขึ้นตามระบบอาวุโส ใครอยู่มานานกว่า ก็ได้ขึ้นมากกว่า แบบนี้ เงินเดือนนายจ้างใช้ ก็ไม่ได้ทำให้พนักงานรู้สึกถึงแรงจูงใจได้เลย

• เงินเดือนที่ได้รับไม่แตกต่างกันระหว่างผลงาน บางองค์กรมีการขึ้นเงินเดือนตามผลงานที่หัวหน้าประเมินมาตามเนื้อผ้าจริงๆ แต่อัตราความแตกต่างของการขึ้นเงินเดือนนั้นกลับไม่มีความแตกต่างกันมากพอที่จะจูงใจให้พนักงานรู้สึกถึงคุณค่าของผลงานที่ตนเองทำไป เช่น A ได้ขึ้น 6% B ได้ขึ้น 5.5% ส่วน C ได้ 5% D ได้ 4.5 และ E ซึ่งเป็นผลงานแย่สุดๆ ได้ขึ้น 4% ด้วยความต่างของเปอร์เซ็นต์การขึ้นเงินเดือนที่น้อยมาก ก็ทำให้พนักงานไม่รู้สึกถึงความหมายของการขึ้นเงินเดือนที่ได้รับ และยิ่งไปกว่านั้น ยังทำให้พนักงานที่มีผลงานดี รู้สึกไม่ดีกับการขึ้นเงินเดือนในครั้งนี้เลย เพราะทำงานเหนื่อยแทบตาย สร้างผลงานดีเลิศ แต่กลับได้รางวัลตอบแทนไม่แตกต่างกับคนที่ไม่มีผลงานอะไรเลย

• ให้ขึ้นเงินเดือนเท่ากันหมดทุกคน บางองค์กรคิดว่า การขึ้นเงินเดือนจะต้องมีความยุติธรรม และความยุติธรรมที่ว่านี้ก็คือ ทุกคนจะต้องได้เท่ากันทั้งหมด ก็เลยไม่สนใจผลงานเลย เอางบประมาณที่มีมาหารด้วยจำนวนพนักงานทั้งหมด และให้ทุกคนในองค์กรเท่ากันหมด นี่ก็เป็นอีกวิธีที่ทำให้เงินงบประมาณที่เราใช้ในการขึ้นเงินเดือนนั้น พนักงานไม่ได้รู้สึกถึงคุณค่าของมันเลย

• ขึ้นเงินเดือนโดยไม่แบ่งกลุ่มพนักงานที่แตกต่างกัน ดังนั้นพนักงานในระดับสูงๆ เช่นผู้จัดการหัวหน้างาน ก็จะได้ขึ้นเงินมากกว่าพนักงานระดับล่าง เพราะยังไงหัวหน้าก็ย่อมจะทำงานมากกว่า และดีกว่าลูกน้องของตนเอง พนักงานระดับล่างๆ ก็จะได้ขึ้นเงินเดือนแค่เพียงนิดเดียว เพราะผลงานยังไงก็สู้หัวหน้าไม่ได้อยู่แล้ว

ด้วยสาเหตุดังกล่าว ทำให้งบประมาณการขึ้นเงินเดือนของบริษัทที่อุตสาห์แบ่งมาให้พนักงาน กลายเป็นเงินที่พนักงานมองไม่เห็นคุณค่า และไม่ตอบโจทย์ในเรื่องของการสร้างแรงจูงใจเพื่อให้พนักงานสร้างผลงานได้เลย

ดังนั้นถ้าเราจะต้องมีการขึ้นเงินเดือนตามผลงาน ก็ขอให้เป็นไปตามผลงานจริงๆ โดยการสร้างเกณฑ์ในการวัดผลงานที่ชัดเจน เกณฑ์ในการมองพฤติกรรมของคน และเกณฑ์ในการประเมินศักยภาพของพนักงาน เพราะทั้ง 3 ตัวนี้คือเกณฑ์ในการพิจารณาเรื่องของการขึ้นเงินเดือนพนักงานที่ครอบคลุมมากที่สุด

อาจจะสร้างระบบได้ยากหน่อย แต่ก็ไม่ได้แปลว่าสร้างไม่ได้นะครับ เพราะหลายๆ องค์กรก็สามารถทำได้ แม้ว่าจะไม่สมบูรณ์ 100% แต่ก็สามารถสร้างแรงจูงใจให้พนักงานในการสร้างผลงานที่ดีอย่างต่อเนื่องได้ และจูงใจให้พนักงานที่ผลงานไม่ดียอมที่จะพัฒนาผลงานของตนเองได้ด้วย