..สภาพคลองสานในสมัยโน้นร่มรื่นด้วยไม้ใหญ่และบ้านเรือนมีทางเดินปูอิฐขนาดกว้างขนาบตลอดไปตามฝั่งซ้ายของแม่น้ำเจ้าพระยา บ้านเรือนเคหสถานที่เคยเป็นของลูกหลานสมเด็จเจ้าพระยาเวลาที่ข้าพเจ้าเห็นส่วนมากดูเงียบเหงา เพราะเจ้าของส่วนใหญ่ไปอยู่ที่อื่นเสียแล้ว..
ฟื้นความหลัง/พระยาอนุมานราชธน
ผมเชื่อว่าแฟนนวนิยายไทยทุกคนต้องเคยอ่านนิยายเรื่องนี้กันหมดแล้ว.. สองฝั่งคลองเป้นงานเขียนที่สนุก วางไม่ลง อ่านได้หลายๆรอบและสามารถไปค้นคว้าต่อยอดอ่าน(จากหนังสืออ้างอิงท้ายเล่ม) ได้อีกมากมายหลายเล่ม
ชีวิตที่แสนอาภัพและดิ้นรนของทับทิมที่ต้องต่อสู้กันมาตั้งแต่เด็กจนเป็นสาว แต่งงานมีครอบครัวที่สมบูรณ์แต่ก็ต้องลำบากลำบนผ่านร้อนผ่านหนาวไปมากมายไปกับคุณลาน สามีคู่แท้คู่ชีวิตจูงมือกันไปในเวลาจนแก่เฒ่าก่อนจะแยกจากกันชั่วนิรันดร์
สองฝั่งคลองของ อาจารย์วินิตา หรือ ว.วินิจฉัยกุล ดีเด่นยังไงคงไม่ต้องพูดถึงอีกแล้วเพราะขนาดผมอ่านมาสองรอบแล้วยังประทับใจไม่รู้ลืม ต้องหาเวลามาอ่านใหม่อีกให้ได้ มีข้อแนะนำสำหรับการอ่านนวนิยายเรื่องนี้ก็คือค่อยๆอ่านช้าๆ อ่านความคิดตัวละคร อ่านวิธีการนำเสนออรรถรสนวนิยายพร้อมกับสอดแทรกเกร็ดประวัติศาสตร์เหตุการณ์การบ้านเมือง และดูความเป็นอนิจจังของสังคมที่มีการพลิกผันตลอดเวลา
นวนิยายเรื่องนี้อาจารย์บอกในคำนำว่ามีแนวเรื่องอ้างอิงคล้าย ความฝันในหอแดง กับ Budden Brooks ของโทมัส มานน์ คือ เป็นนวนิยายที่ใช้ความล่มสลายของตระกูลหนึ่งเป็นแกนนำให้เห็นสภาพสังคม
และ
สองฝั่งคลอง .... เริ่มเรื่องในปี พ.ศ.2468 ในสมัยปีสุดท้ายรัชกาลพระบาสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวกระทั่งร่ายเรียงเรื่องราวมาจนจบเรื่องในกุการณืเกิดสงครามเอเชียบูรพา ปลายรัชกาลที่8 รวมระยะเวลาทั้งเรื่องราว 21 ปี โดยมีเหตุการณ์สำคัญๆก็คือ เปลี่ยนแปลงรัชกาล 3 รัชกาล มีเหตุการณ์ณืประวัติศาสตร์สำคัญทางการเมืองพ.ศ. 2475 และเกิดสงครามโลกครั้งที่สองและสงครามมหาเอเชียบูรพา (2484-2488)
อ่านนวนิยายไปได้ความรู้กันไป .. นิยายก็สนุกเข้มข้นจนวางไม่ลง ต้องฝีมือชั้นครูเท่านั้นถึงจะเขียนเช่นนี้ได้ต้องตกผลึกสะสมประสบการณ์ในการเขียนเป็นเวลา 20ปีขึ้นไปถึงจะได้ชิ้นงานที่ละเมียดละไม ดูพลิ้วไหวเหมือนผ้าไหมผ้าแพรชั้นดีนี่แหละค่าของวรรณศิลป์ .... ถ้าไม่อ่านก็จะไม่ได้พบเห็น
หนังสืออ้างอิงที่ผมเอ่ยถึงข้างต้นมีมากมายให้ไปสืบค้นต่อยอดหลังการอ่านจบสองฝั่งคลองอาทิเช่น
- ประมวลสุภาษิต พระนิพนธ์ 5.6
- ประชุมโคลงโลกนิติคำโคลอง สมเด็จฯกรมพระยาอดิศร
- ตำนานเรื่อง เครื่องโต๊ะและเครื่องปั้นของ สมเด็จฯกรมพระยาดำรงราชานุภาพ
- ชีวิตคนไทยสมัยก่อน ของ เสถียรโกเศศ
- เบื้องหลังการปฏิวัติ 2495 ของ กุหลายสายประดิษฐ์
- พระไตรปิกฎ ฉบับประชาชน ของ สุชีพปุญญานุภาพ
ฯลฯ
หยิบนวนิยายแนวนี้มาอ่านทีไรรู้สึกว่าชีวิตมีพลังสู้ปัญหาดีเหลือเกินครับ .. วันนี้เลยอยากแนะนำเพื่อนๆที่ยังไม่อ่านนวนิยายดีดีมีรางวัลการันตี และขึ้นหิ้งไปแล้วอย่างเรื่องสองฝั่งคลองเรื่องนี้ .. ลองเดินไปร้านหนังสือหยิบขึ้นมาจ่ายกระตังค์ พอมาถึงบ้านปิดอินเตอร์เน็ต ปิดทีวี เอนตัวนอน หยิบสองฝั่งคลองขึ้นมาจรดสายตาค่อยซึมซับเรื่องราวตั้งแต่สมัยปลายรัชกาลที่ 7 จนถึงต้นรัชกาลปัจจุบัน .. นับว่ามีความสุขแบบไม่เหมือนใครแน่นอนครับ
สวัสดีวันพฤหัสบดี 1 สิงหาคม 2556ครับ / อิส รักในหลวง/เมฆชรา
*****