นิพพาน มีอยู่จริงหรือไม่
นิพพาน เป็นสภาวะของจิตใจ สภาวะนี้มีอยู่จริง สัมผัสได้ด้วยตัวจิตเอง ไม่อาจสัมผัสได้ด้วยระบบประสาทอื่นๆ ของร่างกาย กล่าวคือ ตามองไม่เห็น หูไม่ได้ยิน ไม่มีกลิ่น ไม่มีรส กายรู้สีกถีงไม่ได้ มีแต่จิตเท่านั้น จึงจะสัมผัสได้
ผมเคยเขียนเรื่อง น๊อคน้ำเย็น ตามนี้ //www.bloggang.com/viewdiary.php?id=namasikarn&month=01-2016&date=10&group=17&gblog=135
เมื่อระบบประสาทสัมผัสกับสิ่งใด ตำราเรียกว่า ผัสสะ พอมี ผัสสะ เกิด ผลคือ เกิดการปรุงแต่ง ถ้าการผัสสะแรงพอ และไม่ปรุงแต่ง ถ้าผัสสะไม่แรงพอ ยกตัวอย่าง เช่น กำลังรอรถเมล์อยู่ หนุ่มเห็นสาวสวยหุ่นดี แต่งตัวสวยเดินมา ตาเห็น ใจก็ปรุงแต่ง อ้าว.... สวยจริงแฮะ นีคือ ปรุงแต่ง ( แต่ในแง่ภาวนา การปรุงแต่ง ไม่เลวร้าย ถ้ารุ้ได้เร็วว่าปรุงแต่งเกิดแล้ว ) อย่างนี้ คือ ผัสสะแรง ทีนี้ ตาก็มองรถเมล์ แต่ถนนมีรถมากมาย เขาเห็นรถเก๋งคันแล้วคันเล่าผ่านตาไป แต่ใจก็เฉย ๆ ทีเห็นรถเก๋งแล่นผ่าน จิตไม่ปรุงแต่ง เพราะใจเฉยๆ อย่างนี้ คือ ผัสสะไม่แรง การปรุงแต่งไม่เกิดขึ้น
ในคนทั่วๆ ไป ถึงผัสสะไม่แรงก็จริง การปรุงแต่งไม่เกิด แต่จิตไร้คุณภาพ ไร้พลังการรับรู้ เขาจะไม่รู้เลยว่า ใจเขาไม่ปรุงแต่ง นอกจากว่าจะจงใจมาสังเกตทีใจของตนเอง อย่างนี้ คือ คนไม่มีพลังจิต ยังไม่เกิดสัมมาญาณ แต่นักภาวนาทีมีพลังจิต มีสัมมาญาณ ใจไม่ปรุงแต่ง เขาจะรู้ว่า ใจไม่ปรุงแต่งโดยทีไม่ต้องมาจงใจสังเกตดูทีใจ การรู้ว่าใจไม่ปรุงต่งทีรู้ได้เองแบบนี้ นี่คือ ใจสงบ ใจไม่มีทุกข์ นีคือ นิพพาน หมายเหตุ ถ้ายังจงใจทีจะสังเกต ตอนจงใจนั้นแหละ ใจไม่สงบแล้วครับ
ถ้าอย่างนี้ ท่านอ่านมาก็อาจสงสัยว่า ถ้าอย่างนี้ นิพพาน ก็ไม่เที่ยงซิ เพราะเดียวใจสงบเป็นนิพพาน เดียวใจไม่สงบ ไม่เป็นนิพพาน เรื่องนี้ เฉลยได้อย่างนี้ครับ....
ก่อนอื่น ต้องเข้าใจคำว่า ไม่เที่ยงก่อนว่าเป็นอย่างไร ไม่เที่ยง คือ ตัวมันเองทีเปลี่ยนแปลงครับ เช่น พอมีอารมณ์ร้อนเกิดขึ้น ไม่นาน อารมณ์ก็หายไป ถ้าใครมีสัมมาสติดีพอ เขาจะเห็นได้เลยว่า พอมีอารมณ์เกิด จะมีพลังงานวูบขึ้นมา พลังงานนี้แหละเปลี่ยนแปลงไปมาได้ พลังงานนี้จึงไม่เที่ยง แต่สภาวะของนิพพาน ไม่มีพลังงาน ไม่มีอะไรเลย มันว่างเปล่า เมื่อตัวมันไม่มีอะไร มันก็คือ ไม่มีอะไรทีเปลี่ยนแปลงได้ในตัวมันเอง เห็นความแตกต่างไหมครับ ระหว่าง นิพพาน และ สิ่งทีไม่ใช่นิพพาน ผมจะยกตัวอย่างทางโลกประกอบ
สมมุติว่า ท่านเอาเงินไปฝากธนาคาร 1000 บาท ท่านไปถอนเงินออกมา จำนวนเงินก็เปลี่ยนแปลง ถ้าท่านไม่ถอนเงิน ดอกเบี้ยมันก็งอกขึ้นมาเองทุกวัน จำนวนเงินก็เปลี่ยนแปลง นีคือ การเปลี่ยนแปลง ตัวเงินทีไม่เที่ยง ทีนี้ ท่านไปปิดปัญชี ไม่ให้มีบัญชีอีก บัญชีว่างเปล่า ไม่มีแล้ว ทีนี้ ก็ไม่มีอะไรเปลี่ยนแปลงอีก เพราะไม่มีบัญขีอีก
เรื่องนิพพาน เข้าใจได้ยาก เพราะ สิ่งนี้คนทั่วไปสัมผัสไม่ได้ เพราะไม่มี สัมมาญาณ คนทีไม่เคยรู้จักนิพพาน ไม่เคยเห็น ก็มักไปตามความเข้าใจของตน จากทีอ่านตำรามา ตีความจากอารอ่านแล้วคิดเอาเองว่า นิพพานต้องเป็นอย่างนั้น อย่างนี้ ซึ่งไม่มีทางตีความได้ตรงในสิ่งทีตนเองไม่เคยพบมาก่อน พอคิดเองอย่างนี้ ก็ฝังใจ ทำให้ยิ่งห่างไกลนิพพานมากขึ้นไปอีก
กิจกรรมครั้งที 10 ผมอธิบายว่า การฝีกฝนก็คือ การฝีกให้จิตเบอร์ 2 ให้มีพลังตั้งมั่น จิตทีตั้งมั่นได้ จะมีสัมมาญาณ แล้วจะรู้จักความว่างเปล่าของนิพพานได้ และพบกับความสงบของความว่างเปล่านั้นได้ เมื่อจิตตั้งมั่นได้เองด้วยสัมมาสมาธิ และพร้อมด้วยสัมมาญาณแบบนี้ เขาก็สัมผัสได้เองถีงความว่างเปล่า ความสงบ แห่งนิพพานได้ด้วยเหตุนี้
ในพระไตรปิฏก สมาธิสุตร กล่าวโดยย่อได้ว่า เมื่อฝนฝนสมาธิจนมีจิตตั้งมั่น จักพบเห็นธรรมตามความเป็นจริง
Create Date : 28 มกราคม 2559 |
|
0 comments |
Last Update : 28 มกราคม 2559 5:23:38 น. |
Counter : 1576 Pageviews. |
|
|
|