ก่อนทีผมจะไปต่อในคำถามนี้  ผมขอทบทวนคำว่า สมาธิ ก่อนครับ

คำว่า สมาธิ นั้น คนไทยเกือบทั้งหมดจะเข้าใจว่า สมาธิ คือ การบังคับให้จิตอยู่นิ่งๆ 

หรือ บ้างก็เข้าใจว่า การจดจ่ออยู่กับสิ่งใดสิ่งหนี่งไม่ให้คาดเคลื่อนไปไหน

ซี่งถ้าท่านเข้าใจคำว่า สมาธิ คือ อย่างทีผมเขียนไว้ข้างบนละก็ พอท่านนั่ง

แล้วทำอย่างทีว่าไปสักพัก ถ้าเวทนาไม่เกิดให้ปวดขา หรือ คันตามร่างกาย แล้วละก็

ท่านจะรู้สีกเคลิ้มแล้วหลับครับ

แต่สิ่งที่ผมอยากให้ท่านทำความเข้าใจคำว่า สมาธิ กับคำสอนของพระพุทธเจ้าทีมีกล่าวไว้ใน

พระไตรปิฏกใน สมาธิสูตร ซี่งกล่าวโดยย่อว่า ภิกษุ เมื่อเจริญสมาธิจนจิตตั้งมั่น เธอจักเห็นธรรมตามความเป็นจริง นี่คือ สิ่งทีพุทธศาสนาสอนไว้เรื่องสมาธิ

ซี่งผมจะบอกว่า คำว่า สมาธิ ท่านควรเข้าใจอย่างในพระไตรปิฏกคือ อาการทีจิตตั้งมั่น  ซี่งไม่ใช่อย่างทีคนไทยเข้าใจกันในคำว่า สมาธิ

ในทางสายกลางหรือมรรค 8 ข้อ 7 และ 8 ทีว่า  เมื่อเจริญสัมมาสติ คือ การมีสติรับรู้อาการในขันธ์ 5 ด้วยจิตตั้งมั่นเป็นสัมมาสมาธิ  ถ้าท่านทำอย่างมรรค 8 ด้วยอิริยาบทนั่ง คือ การรับรู้อาการในขันธ์ 5 ด้วยจิตตั้งมั่น พอท่านนั่งไปรับรู้อาการในขันธ์ไปด้วยการมีสติสัมปชัญญะอยู่เสมอ ท่านจะไม่หลับคาการนั่งครับ

ท่านคงพบด้วยตนเองแล้วว่า ก่อนทีท่านจะหลับในขณะนั่งสมาธิ ท่านจะรู้สีกเคลิ่้มๆ  ก่อน แล้วจึงหลับไป  อาการเคลิ้มนี่แหละ คือ จิตกำลังสูญเสียการมีสติสัมปชัญญะไปแล้ว พอจิตสูญเสียสติสัมปชัญญะอย่างสิ้นเชิง ท่่านก็จะหลีบทันที

สรุปวิธีแก้คือ การนั่งสมาธิด้วยการมีสติสัมปชัญญะอยู่เสมอ อย่าให้ความเคลิ้มเข้ามาครอบงำจิต ให้มีสัมมาสติรับรู้อาการของขันธ์ 5 ด้วยจิตทีตั้งมั่นเป็นสัมมาสมาธิ  ถ้าท่านทำอย่างนี้ ที่เป็นคำสอนในมรรค 8 ท่านก็จะไม่หลับ และก็ได้ปฏิบัติตนตามมรรค 8 อันเป็นคำสอนในพุทธศาสนาครับ