เป็นที่ถกเถียงกันอย่างมากมายในเรื่องของการบริหารการเปลี่ยนแปลงในองค์กรว่าใครกันแน่ที่จะต้องเป็นคนนำการเปลี่ยนแปลง ถ้าจะให้องค์กรเปลี่ยนต้องไปเปลี่ยนที่ใคร และอย่างไร บ้างก็บอกว่า ผู้บริหารระดับสูงจะต้องเปลี่ยนก่อนคนอื่น บ้างก็บอกว่า HR จะต้องเปลี่ยนก่อน เนื่องจากเป็น Change Agent (ตามที่หลายๆ คนฮิตกัน) แล้วตกลงใครต้องเริ่มต้นเปลี่ยนแปลงกันบ้าง

ผมได้เข้าไปสังเกตองค์กรที่พยายามจะทำเรื่องของการเปลี่ยนแปลง อยากให้องค์กรเปลี่ยนแปลงไปในทางที่ดีขึ้น ไม่ว่าจะเป็นเรื่อง วัฒนธรรม การทำงาน หรือแม้แต่การเปลี่ยนแปลงการทำงานของตนเอง องค์กรแห่งหนึ่ง HR เป็นผู้เริ่มต้นคิดว่า อยากเปลี่ยนแปลงองค์กรให้ดีขึ้น เพราะเขารับรู้มาว่า HR จะต้องเป็นผู้นำการเปลี่ยนแปลงในองค์กร ก็เลยเป็นคนริเริ่มโครงการนี้ขึ้นมา วางแผน และนำเสนอผู้บริหารระดับสูง ซึ่งท่านก็เห็นชอบ และอนุมัติให้ดำเนินการได้

เชื่อมั้ยครับว่า องค์กรที่ว่านี้ ทำโครงการเรื่องของการเปลี่ยนแปลงไม่ได้ผลครับ เนื่องจากผู้บริหารที่อนุมัติให้ดำเนินการตามโครงการนี้ ไม่ยอมเปลี่ยนแปลงตนเอง ยังคงทำงานตามวิธีการแบบเดิมๆ เช่น อยากเปลี่ยนแปลงให้ระบบบุคคลเน้นเรื่องผลงานมากขึ้น แต่ผู้บริหารระดับสูงกลับยังคงเชื่อเรื่องของอาวุโส แม้ปากจะบอกว่าเน้นผลงาน แต่สุดท้ายก็ไปเน้นคนที่อยู่มานานมากกว่า

ส่วนอีกองค์กรหนึ่ง ผู้บริหารระดับสูงอยากให้มีการเปลี่ยนแปลง เพราะว่าตนเพิ่งเข้ารับตำแหน่งแทนคุณพ่อ ซึ่งเกษียณตัวเอง และมอบหมายให้ลูกดำเนินการแทน ลูกไฟแรง ก็เลยอยากเปลี่ยนแปลงองค์กรให้เข้าสู่สมัยใหม่ มีการวางแนวทาง วางนโยบาย และชี้แจงให้กับผู้จัดการ และพนักงานทุกคนในบริษัท เพื่อให้เกิดความเข้าใจ และมองเห็นความจำเป็นในการเปลี่ยนแปลง

ผลคืออะไรทราบมั้ยครับ ผลก็คือ เหล่าบรรดาผู้จัดการซึ่งเคยเป็นลูกน้องเก่าแก่ตั้งแต่สมัยคุณพ่อ รับฟัง แต่ไม่ยอมเปลี่ยนแปลงการทำงานใดๆ เพราะเชื่อว่า สิ่งที่องค์กรเป็นอยู่นั้นดีอยู่แล้ว บางคนก็มองว่าอยู่มาได้ตั้งนานก็ไม่เห็นมีปัญหาอะไร ก็คิดว่าไม่เห็นต้องเปลี่ยนแปลงอะไรเลย บางคนก็มองว่าเป็นการสร้างภาระให้กับตนเอง สุดท้ายก็เลยไม่มีใครขยับตัวอะไรเลย นี่ขนาดผู้นำเริ่มต้น และทำตัวเองให้เป็นตัวอย่างเลยนะครับ

ผมก็เลยสรุปเอาเองว่า การเปลี่ยนแปลงที่จะเกิดขึ้นได้ในองค์กรนั้น นอกจากผู้นำที่ต้องมีความชัดเจน และเป็นตัวอย่างที่ดีแล้ว ผู้ตามก็ต้องมองเห็นความสำคัญในการเปลี่ยนแปลงนั้นด้วย และพร้อมที่จะเปลี่ยนตัวเองไปตามสิ่งใหม่ๆ ที่เกิดขึ้น

บางองค์กรมีการเปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ โดยที่ไม่ต้องมีผู้นำที่คอยสั่งให้เปลี่ยนแปลงอะไรเลย เพราะพนักงานทุกคนทราบดีอยู่แล้วว่า การเปลี่ยนแปลงเป็นเรื่องปกติ ถ้าไม่เปลี่ยนองค์กรก็อยู่ไม่ได้ คนกลุ่มนี้ก็มักจะคิดอะไรแปลกๆ ใหม่ๆ ให้กับองค์กรอยู่เสมอ รวมทั้งมีทัศนคติที่ดีต่อการเปลี่ยนแปลง มองว่าการไม่เปลี่ยนแปลงก็คือการที่เรากำลังเดินถอยหลัง สุดท้ายองค์กรนี้ก็เปลี่ยนแปลงตัวเองไปได้เรื่อยๆ โดยไม่เห็นจะต้องทำโครงการเรื่องของการบริหารการเปลี่ยนแปลงแต่อย่างใด

สรุปแล้วการเปลี่ยนแปลงจะเกิดขึ้นได้ต้องไปกันเป็นทีมครับ จับมือกันและไปด้วยกัน ถ้ามีใครบางคนมองว่าไม่อยากเปลี่ยน ผลก็คือ เปลี่ยนไม่ได้จริงๆ ครับ