ชีวิตที่กอปรด้วยปัญญาและกรุณา

สำหรับพุทธศาสนาชีวิตที่สูงส่งคือ

ชีวิตที่กอปรด้วยปัญญาและกรุณา

 ปัญญาคือความรู้ความเข้าใจความจริงของชีวิต

จะเป็นอิสระจากความผันผวนปรวนแปรของโลกได้

 ส่วนกรุณาคือความรักความปรารถนาดีต่อสรรพชีวิต

 โดยไม่เลือกที่รักมักที่ชัง

และไม่คำนึงถึงประโยชน์ส่วนตน

อุดมคติดังกล่าวมักถ่ายทอดผ่านพระพุทธรูป

ซึ่งเป็นตัวแทนของบุคคลที่พัฒนาตน

จนถึงอุตมภาวะอย่างเต็มศักยภาพแห่งความเป็นมนุษย์

วิหารอานันทะในเมืองพุกาม ประเทศพม่า

เป็นที่ประดิษฐานของพระพุทธรูปเก่าแก่

ที่มีอายุนานนับพันปี

หนึ่งในสององค์นั้นนักท่องเที่ยวชาวไทยเรียกว่า

 “พระยิ้ม-บึ้ง”

เนื่องจากหากมองไกลจะเห็นพระพักตร์แย้มยิ้ม

 แต่ถ้าเดินเข้าไปใกล้ ๆ

จะพบว่ารอยยิ้มแปรเปลี่ยนไป

 ตามสายตาของคนส่วนใหญ่

ภาพที่เห็นคือพระพักตร์ที่ “บึ้ง”

แท้จริงหากมองอย่างพินิจ

 พระพักตร์ที่มองจากมุมใกล้นั้น หามีอาการบึ้งไม่

 หากเป็นพระพักตร์ที่สงบต่างหาก

จะถูกต้องกว่าหากเรียกพระพุทธรูปองค์นี้ว่า

 “พระยิ้ม-สงบ”

เหตุใดพระพุทธรูปองค์เดียวจึงมีสองลักษณะ

เมื่อมองจากต่างมุม คำตอบน่าจะเป็นเพราะ

ช่างโบราณนั้นประสงค์

ที่จะแสดงพุทธคุณสองประการ

อันเป็นอุดมคติของมนุษย์ ได้แก่

พระกรุณาคุณ และพระปัญญาคุณ

พระกรุณาคุณนั้น

แสดงออกด้วยพระพักตร์ที่แย้มยิ้ม

 เปี่ยมด้วยความรักต่อสรรพชีวิต

ใครที่รอนแรมจากที่ไกลเมื่อได้เห็น

ย่อมรู้สึกอบอุ่นใจ

ใครที่มีความทุกข์ใจ ย่อมมีความหวังว่า

จะได้รับการปกปักรักษาจากพระองค์

ส่วนพระปัญญาคุณนั้นแสดงออก

ด้วยพระพักตร์ที่สงบนิ่งเมื่อมองจากมุมใกล้

 เป็นอาการของผู้รู้แจ้งความเป็นไปของโลก

 จึงไม่หวั่นไหวในสุขหรือทุกข์

 โลกธรรมไม่ว่าบวกหรือลบ

จึงไม่สามารถทำอะไรพระองค์ได้

ผู้ใดที่พินิจพระพุทธรูปพระองค์นี้

ด้วยใจที่ใคร่ครวญ ย่อมตระหนักชัดว่า

 สิ่งที่พึงยึดถือเป็นอุดมคติของชีวิตนี้

ก็คือการบ่มเพาะปัญญาและกรุณา

ให้เจริญมั่นคงในใจ เพราะเราจะพ้นทุกข์ได้

ก็ต่อเมื่อมีปัญญารู้แจ้งความจริงของชีวิต

ว่าไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา

 จึงไม่ยึดติดในโลกหรือสังขารทั้งปวง

 และเมื่อพ้นทุกข์ ละวางตัวตน

ไร้ซึ่งความเห็นแก่ตัวทั้งปวง

 จึงมีจิตกรุณาต่อสรรพสัตว์ไม่มีที่สุดประมาณ

 ปรารถนาช่วยเหลือสรรพสัตว์ให้พ้นทุกข์.

พระไพศาล วิสาโล

..............................

ขอบคุณที่มา fb. พระไพศาล วิสาโล
ขอบคุณเจ้าของภาพค่ะ