ช่วงเวลาว่างๆ ได้มีโอกาสไปเดินตามร้านหนังสือ ในระยะหลังๆ เห็นหนังสือที่เกี่ยวกับการสร้างความสุขในชีวิตวางอยู่บนแผงหนังสือมากมายเลยทีเดียวครับ ก็เลยอดคิดไม่ได้ว่า ที่มีหนังสือประเภทนี้เยอะ เป็นเพราะคนเราในยุคนี้ไม่ค่อยจะมีความสุขกันอย่างจริงๆ หรือเปล่า ก็เลยต้องมีคนที่เขียนถึงวิธีการหาความสุขมาให้เราได้อ่านกัน

แล้วความสุขคืออะไรกันแน่ ตอนนี้ท่านผู้อ่านมีความสุขจริงๆ หรือเปล่า หรือเป็นเพียงความสุขในระยะสั้นๆ จริงๆ ผมเองก็ยังตอบตัวเองไม่ได้เลยครับว่าตอนนี้มีความสุขหรือเปล่า แต่สิ่งที่ตอบตัวเองได้เสมอ ก็คือ อยากที่จะมีความสุขมากกว่านี้

แล้วจะต้องทำอย่างไรให้เรามีความสุขมากขึ้น

จากคำถามข้างต้นแปลว่าเราต้องการให้อนาคตเราเองมีความสุขมากขึ้น และอนาคตก็มาจากปัจจุบัน ถ้าปัจจุบันทำไว้ดี อนาคตก็จะออกมาดี เป็นหลักเหตุและผล จากหลักการอันนี้เอง ผมก็ได้อ่านเจอ model จากหนังสือที่เชื่อว่า เปิดห้องเรียนวิชาความสุข ซึ่งเขียนโดย ดร.ทาล เบน-ซาฮาร์ ซึ่งเป็นศาตราจารย์แห่งมหาวิทยาลัยฮาวาร์ด เป็น model ที่น่าสนใจมาก็เลยเอามาเล่าสู่กันอ่านครับ

Model ความสุขนี้ประกอบไปด้วย เรื่องราวที่เป็นประโยชน์ และเป็นโทษ และเรื่องราวในปัจจุบัน และอนาคต ตามรูปข้างล่างนี้ครับ

จาก Model ข้างบน สามารถที่จะอธิบายได้ดังนี้ครับ

• ช่องเลข 1 ซึ่งเป็นช่องที่เราเลือกการกระทำของเราที่เป็นทุกข์ทั้งในปัจจุบัน และเป็นทุกข์ทั้งในอนาคตด้วย แสดงว่าถ้าเราเลือการกระทำในช่องนี้ สิ่งที่จะเกิดขึ้นก็คือ เราจะไม่มีความสุขทั้งในปัจจุบันและอนาคตการกระทำดังกล่าวก็เช่น การวิตกกังวลในสิ่งที่ตนเองไม่รู้ การคิดไปเองต่างๆ นานา ว่าจะเกิดสิ่งที่ไม่ดีขึ้นกับตนเอง ถ้าทุกวันเรามัวแต่คิดแบบนี้ ปัจจุบันก็ไม่มีความสุข แถมอนาคตก็ไม่มีความสุขอีก เพราะพรุ่งนี้เราก็จะคิดแบบวันนี้เช่นกันครับ

• ช่องเลข 2 เป็นการเลือกการกระทำที่ทำให้เรามีความสุขในปัจจุบัน แต่ในอนาคตเราจะเป็นทุกข์ได้ในระยะยาว ช่องนี้ส่วนใหญ่จะเป็นช่องของพวกมนุษย์เจ้าสำราญ ที่ยึดเอาความสุขในระยะสั้นเป็นหลัก แต่หารู้ไม่ว่าความสุขระยะสั้นๆ นี้เองที่จะทำให้เราไม่มีความสุขในอนาคต เช่น การสูบบุหรี่ ซึ่งก็สุขในวันนี้ คลายเครียดในวันนี้ แต่อนาคตเราอาจจะต้องเข้าไปนอนในโรงพยาบาล หรือการดื่มสุราเป็นน้ำ การนอนดึก การเล่นเน็ตอย่างเดียวโดยไม่ทำงาน การกินแบบตามใจปาก โดยไม่สนใจว่าสิ่งที่กินเข้าไปนั้นมีประโยชน์หรือไม่ คนส่วนใหญ่จะตกอยู่ในช่องนี้มากหน่อย ก็คือยึดเอาความสุขในระยะสั้นๆ เป็นที่ตั้ง โดยไม่สนใจว่าอนาคตจะเป็นอย่างไร สุดท้ายก็หนีไม่พ้นประโยคที่ว่า “รู้งี้ไม่ทำซะตั้งแต่แรกก็ดี”

• ช่องเลข 3 คือช่องที่เป็นการกระทำที่ทำให้เราไม่ค่อยมีความสุขนักในปัจจุบัน แต่การกระทำดังกล่าวจะทำให้เรามีความสุขได้ในอนาคต ช่องนี้ส่วนใหญ่จะตรงข้ามกับช่องที่ 2 ก็คือ การที่เลือกกระทำในสิ่งที่เราไม่เคยทำมาก่อน หรือทำในสิ่งที่จะต้องทะลวงอาณาจักรแห่งความสบายของเราออกไปให้ได้ ซึ่งผลก็คือ ในระยะยาวชีวิตเราก็จะมีความสุขได้ ช่องนี้เป็นช่องที่คนที่อยากจะประสบความสำเร็จจะต้องพยายามเปลี่ยนแปลงตัวเอง ขณะที่เขากำลังเปลี่ยนแปลงตนเองนั้นเขาก็จะรู้สึกว่าไม่ค่อยสนุก ไม่ค่อยสบาย แต่ก็ต้องทำเพราะอยากจะประสบความสำเร็จในชีวิตนั่นเองครับ

• ช่องที่ 4 เป็นช่องความสุขในอุดมคติจริงๆ ก็คือ การกระทำในปัจจุบัน เราก็มีความสุข แถมอนาคตก็ยังทำให้เรามีความสุขอีกด้วย ช่องนี้จะเป็นสิ่งที่ตามมาจากช่องที่ 3 ก็คือหลังจากที่ได้อดทนทำในสิ่งที่ตนเองไม่ค่อยชอบจนเป็นนิสัยใหม่แล้ว สิ่งนี้ก็จะกลายเป็นธรรมชาติของตัวเรา เราทำในปัจจุบันในสิ่งที่เรารู้สึกดี ผลในอนาคตก็จะทำให้เรามีความสุขด้วย เช่น เมื่อสามารถที่จะเลิกบุหรี่ได้แล้ว พฤติกรรมการไม่สูบบุหรี่แม้จะไม่ค่อยสุขในระยะแรก แต่พอเราเริ่มทำได้ เราก็จะมีความสุขในทุกวัน และสุขภาพเราก็จะดีในอนาคตด้วยนั่นเองครับ

นี่คือสิ่งที่ผู้เขียนหนังสือเรื่องเปิดห้องเรียนวิชาความสุขได้เขียนขึ้น ซึ่งอ่านดูแล้วก็เป็นสิ่งที่คนเราทุกคนรู้ และเข้าใจดี แต่กลับไม่ค่อยทำสักเท่าไร ก็เพราะเรารักที่จะสุขในระยะสั้นๆ แต่ไปทุกข์ในระยะยาวมากกว่า ดังนั้นสิ่งที่จะทำให้เรามีความสุขได้ทั้งในระยะสั้นและระยะยาวก็คือ การสร้างนิสัยแห่งความสุขใหม่ๆ นั่นเองครับ

ก็คงต้องอาศัยความอดทนและวินัยในตนเองอย่างสูงทีเดียวครับ แต่ก็คุ้มไม่ใช่หรือครับ