โดยปกติแล้วการทำงานทุกอย่างย่อมต้องพบเจอกับอุปสรรค
หรือปัญหาต่างๆ ที่เข้ามาเป็นขวากหนามขัดขวางความสำเร็จของเรา
ซึ่งก็ถือว่าเป็นเรื่องปกติของชีวิตของคนเราทุกคนอยู่แล้ว
ที่ต้องพบเจอกับสิ่งเหล่านี้อยู่เป็นประจำ ในการบริหารองค์กรก็เช่นกัน
ย่อมต้องเกิดปัญหาต่างๆ ขึ้นมากมาย เพราะองค์กรประกอบด้วยคนรูปแบบต่างๆ
มากมาย ต่างคนต่างก็มีความคิดเห็น และมีภูมิหลังทั้งทางด้านความคิด
ความเข้าใจ ทัศนคติที่แตกต่างกันออกไป

เมื่อพบเจอกับปัญหาต่างๆ ในการทำงาน คุณเคยสังเกตหรือไม่ครับ
ว่าทีมงานของคุณนั้นมีปฏิกิริยาต่อปัญหาที่เกิดขึ้นอย่างไรกันบ้าง จริงๆ
แล้วคนเราทุกคนไม่ได้เกิดมามีฝีมือในการแก้ไขปัญหาที่เก่งกาจทุกคนหรอกนะ
ครับ สิ่งเหล่านี้จะต้องอาศัยการฝึกฝนทักษะในการแก้ไขปัญหา
ไม่ว่าจะเป็นการมองปัญหา การวิเคราะห์หาสาเหตุที่แท้จริงให้เจอ
รวมทั้งการคิดค้นหาแนวทางใหม่ๆ เพื่อจัดการกับปัญหา
และสิ่งที่ขาดไม่ได้เลยก็คือ การลงมือจัดการกับปัญหาที่เกิดขึ้น
เพื่อเป็นการแก้จริงๆ ไม่ใช่แค่คิดเท่านั้น
ลองมาดูประเภทของคนที่ประสบกับปัญหานะครับว่ามีลักษณะไหนกันบ้าง

• คนหมดใจ
  คนประเภทแรกนี้เมื่อไรที่มีปัญหาเกิดขึ้น จะแสดงอาการถอนใจ
  และบ่นพึมพำไปทั้งวัน
  จากนั้นก็เริ่มโทษตัวเองว่าตนเองเป็นสาเหตุของความผิดพลาดทั้งหมด
  และจะจมปลักอยู่กับปัญหานั้นโดยที่ไม่คิดที่จะหาทางออก
  เนื่องจากมีอาการกลัวครับ ก็คือ กลัวความผิดพลาดที่จะเกิดขึ้นอีก
  ก็เลยพาลคิดต่อไปว่า ตนเองเป็นคนที่ไม่มีความสามารถ ไม่มีฝีมือ
  และไม่สามารถที่จะทำต่อไปได้
  ลองคิดดูสิครับถ้าเรามีคนประเภทนี้อยู่ในทีมมากๆ
  จะเกิดอะไรขึ้นกับผลงานของทีมเรา

• คนช่างวิจารณ์
  คนประเภทนี้เวลามีปัญหาในการทำงานเกิดขึ้นเมื่อไร
  เขาจะเป็นคนที่แสดงความคิดเห็น
  และวิพากษ์วิจารณ์อย่างหนักหน่วงถึงสิ่งที่เกิดขึ้น เช่น
  “ผมคิดไว้แล้วว่าต้องเป็นแบบนี้ บอกแล้วไม่เคยฟังกันเลย” หรือ “เห็นมะ
  ผมว่าแล้วว่าต้องออกมาในรูปแบบนี้”
  ยิ่งไปกว่านั้นคนประเภทนี้จะค่อยดักคอและหาจุดที่ตีความคิดคนอื่นได้
  โดยที่ตนเองไม่สามารถคิดอะไรมากไปกว่าการติความคิดคนอื่นเลย
  เวลาที่มีคนเสนอแนวทางในการแก้ไขปัญหาออกมา
  คนนี้จะวิพากษ์วิจารณ์อย่างเป็นฉากๆ และมักจะมีคำพูดติดปากว่า
  “วิธีการนี้ไม่ได้ผลหรอก เพราะว่ามัน……………..” ถ้าเรามีคนประเภทนี้เยอะๆ
  เขาจะคุยกันแบบเมามันมาก แต่เชื่อมั้ยครับ สุดท้ายผลของการประชุม
  หรือการคุยกันในครั้งนั้นแทบจะไม่ได้อะไรออกมาเป็นชิ้นเป็นอันเลย
  ประชุมจบออกมากลับรู้สึกว่า เสียเวลามากมาย ไม่ได้อะไรใหม่ๆ เลย
  วนเวียนอยู่แต่กับอดีตที่เกิดขึ้นไปแล้วเท่านั้น

• คนช่างฝัน คน
  ประเภทนี้มักจะอยู่กับความคิดฝันที่จับต้องไม่ค่อยได้ ฟุ้งไปเรื่อย
  โดยไม่มองย้อนกลับมาพิจารณาสภาพความเป็นจริงของปัญหาที่เกิดขึ้น
  บางครั้งถ้าเราฟังเขาไปเรื่อยๆ เราอาจจะเคลิ้มได้ แต่พอได้สติกลับมา
  เราอาจจะรู้สึกว่า เรากำลังเพ้ออะไรกับเขาอยู่เนี่ยะ ต้องรีบสะบัดหัว
  และสลัดความเพ้อฝันออกไปทันที คนประเภทนี้จะชอบฝันอย่างเดียว
  แต่ไม่เคยที่จะลงมือทำอะไรให้เกิดขึ้นจริง ดังนั้นปัญหาต่างที่เกิดขึ้น
  เขาจะคิดหาวิธีแก้ไขไปไกลมาก บางคนเรียกได้ว่าสุดกู่เลยครับ พอเราถามเขาว่า
  แล้วจะทำให้เกิดขึ้นจริงได้อย่างไร คำตอบที่มักจะได้รับก็คือ
  “นี่เป็นเพียงความคิดที่แสดงให้เห็น เราคงต้องมานั่งหาวิธีร่วมกันอีกครั้ง”
  เราลองมอบหมายให้เขาไปคิดหาวิธีการสิครับ
  เราจะไม่ได้อะไรออกมาจากคนลักษณะนี้เลย

• คนช่างลุย คน
  ประเภทนี้จะลุยดะเวลามีปัญหาเกิดขึ้น ส่วนใหญ่จะคิดไม่ลึกนัก
  แต่อยากจะลงมือทำ ลงมือแก้ไขปัญหาเลย บางครั้งลงมือลุยไปแล้ว
  ค่อยมาเจอว่าที่ทำไปทั้งหมดมันไม่ได้ช่วยแก้ปัญหาที่เกิดขึ้นเลยด้วยซ้ำไป
  เลยทำให้เสียเวลามากขึ้นกว่าเดิม คนประเภทนี้บางทีก็คิดเร็วเกินไปหน่อย
  โดยไม่ดูหน้าดูหลังให้ดี ก็ลงมือจัดการซะแล้ว

• คนแก้ปัญหา คน
  ประเภทนี้จะเป็นนักแก้ปัญหาตัวยง สามารถจับประเด็น ตีประเด็นปัญหาได้แตก
  และสามารถวิเคราะห์หาสาเหตุของปัญหาได้อย่างชัดเจน
  ไม่เพียงแค่นั้นยังสามารถที่จะคิดหาแนวทางในการแก้ไขและป้องกันปัญหาไม่ให้
  เกิดขึ้นซ้ำได้อีกด้วย นอกจากคิดแนวทางแก้ไขได้แล้ว
  คนประเภทนี้ยังสามารถที่จะลงมือแก้ไขเพื่อให้ปัญหานั้นลุล่วงไปได้ด้วยดี

ทีมงานของท่านมีคนประเภทไหนมากกว่ากันครับ
คนประเภทสุดท้ายที่เรียกว่านักแก้ปัญหานั้นคือคนที่เราต้องการให้มีอยู่ใน
ทีมมากที่สุด คนประเภทนี้ฝึกฝนกันได้นะครับ
เพียงแต่เราจะต้องให้เวลาและต้องให้ความรู้ความเข้าใจแก่เขาในการแก้ไขปัญหา
ที่แท้จริงว่าจะต้องทำกันอย่างไร
และที่สำคัญก็คือให้เวลาในการฝึกฝนและเปลี่ยนแปลงเขาโดยการฝึกให้เขาคิด
แก้ไขปัญหาอย่างถูกต้องตามหลักการ
ทั้งนี้ก็เพื่อให้เขาเป็นนักแก้ปัญหาตัวจริง
และเพื่อให้งานของทีมงานเรานั้นบรรลุเป้าหมายที่เราต้องการได้ครับ

ยิ่งไปกว่านั้นถ้าเราได้คนที่คิดและลงลึกได้มากก็จะทำให้เราสามารถคิดหา
แนวทางในการป้องกันปัญหาได้ จะได้ไม่ต้องมานั่งคิดแก้ไขปัญหาไปวันๆ
จริงมั้ยครับ

ขอขอบคุณไอเดียดีๆ ที่ได้มาเพื่อเขียนบทความนี้จากหนังสือ “เลิกขมวดคิ้วซะ เพราะคุณคืออัจฉริยะนักแก้ปัญหา” ของ เคน วาตานาเบ