พุทธประวัติจากพระโอษฐ์ .. วิหารธรรมที่ทรงอยู่ เมื่อตรัสรู้แล้วใหม่ๆ

.




ภิกษุ ท. !
เราได้อยู่แล้วโดยประเทศ* แห่งวิหารธรรมอย่างเดียวกันกับวิหารธรรมที่เราเคยอยู่แล้วเมื่อตรัสรู้แล้วใหม่ๆ. เมื่ออยู่โดยวิหารธรรมอย่างนี้แล้ว, เราย่อมรู้ชัดอย่างนี้ว่า:-

- เวทนาย่อมมี เพราะปัจจัยคือมิจฉาทิฏฐิบ้าง; -สัมมาทิฏฐิบ้าง;
- เวทนาย่อมมี เพราะปัจจัยคือมิจฉาสังกัปปะบ้าง; -สัมมาสังกัปปะบ้าง;
- เวทนาย่อมมี เพราะปัจจัยคือมิจฉาวาจาบ้าง; -สัมมาวาจาบ้าง;
- เวทนาย่อมมี เพราะปัจจัยคือมิจฉากัมมันตะบ้าง; -สัมมากัมมันตะบ้าง;
- เวทนาย่อมมี เพราะปัจจัยคือมิจฉาอาชีวะบ้าง; -สัมมาอาชีวะบ้าง;
- เวทนาย่อมมี เพราะปัจจัยคือมิจฉาวายามะบ้าง; -สัมมาวายามะบ้าง;
- เวทนาย่อมมี เพราะปัจจัยคือมิจฉาสติบ้าง; -สัมมาสติบ้าง;
- เวทนาย่อมมี เพราะปัจจัยคือมิจฉาสมาธิบ้าง; -สัมมาสมาธิบ้าง;
- เวทนาย่อมมี เพราะปัจจัยคือฉันทะบ้าง;
- เวทนาย่อมมี เพราะปัจจัยคือวิตกบ้าง;
- เวทนาย่อมมี เพราะปัจจัยคือสัญญาบ้าง;
- เวทนาย่อมมี เพราะปัจจัยคือฉันทะ วิตก และสัญญา ที่ยังไม่เข้าไปสงบรำงับบ้าง;
- เวทนาย่อมมี เพราะปัจจัยคือฉันทะ วิตก และสัญญา ที่เข้าไปสงบรำงับแล้วบ้าง;
- เวทนาย่อมมี เพราะปัจจัยคือการบรรลุถึงฐานะที่ได้พยายามเพื่อจะบรรลุถึงบ้าง; ดังนี้.
.
.
.
บาลี สูตรที่ ๑ วิหารวรรค มหาวาร. สํ. ๑๙/๑๖/๔๘.
ตรัสแก่ภิกษุทั้งหลาย ที่เชตวันหลังจากที่ได้ประทับหลีกเร้นแล้วเป็นเวลาครึ่งเดือน.



(อีกสูตรหนึ่ง ได้ตรัสโดยข้อความที่แปลกออกไปอีกบางประการ)

ภิกษุ ท. !
เราได้อยู่แล้วโดยประเทศแห่งวิหารธรรม อย่างเดียวกันกับวิหารธรรมที่เราเคยอยู่แล้วเมื่อตรัสรู้แล้วใหม่ๆ เมื่ออยู่โดยวิหารธรรมอย่างนี้แล้ว, เราย่อมรู้ชัดอย่างนี้ว่า:-

- เวทนาย่อมมี เพราะปัจจัยคือมิจฉาทิฏฐิบ้าง; -ความเข้าไป สงบรำงับแห่งมิจฉาทิฏฐิบ้าง;
- เวทนาย่อมมี เพราะปัจจัยคือสัมมาทิฏฐิบ้าง; -ความเข้าไป สงบรำงับแห่งสัมมาทิฏฐิบ้าง;
- เวทนาย่อมมี เพราะปัจจัยคือมิจฉาสังกัปปะบ้าง; -ความเข้าไป สงบรำงับแห่งมิจฉาสังกัปปะบ้าง;
- เวทนาย่อมมี เพราะปัจจัยคือสัมมาสังกัปปะบ้าง; -ความเข้าไป สงบรำงับแห่งสัมมาสังกัปปะบ้าง;
- เวทนาย่อมมี เพราะปัจจัยคือมิจฉาวาจาบ้าง; -ความเข้าไป สงบรำงับแห่งมิจฉาวาจาบ้าง;
- เวทนาย่อมมี เพราะปัจจัยคือสัมมาวาจาบ้าง; -ความเข้าไป สงบรำงับแห่งสัมมาวาจาบ้าง;
- เวทนาย่อมมี เพราะปัจจัยคือมิจฉากัมมันตะบ้าง; -ความเข้าไป สงบรำงับแห่งมิจฉากัมมันตะบ้าง;
- เวทนาย่อมมี เพราะปัจจัยคือสัมมากัมมันตะบ้าง; -ความเข้าไป สงบรำงับแห่งสัมมากัมมันตะบ้าง;
- เวทนาย่อมมี เพราะปัจจัยคือมิจฉาอาชีวะบ้าง; -ความเข้าไป สงบรำงับแห่งมิจฉาอาชีวะบ้าง;
- เวทนาย่อมมี เพราะปัจจัยคือสัมมาอาชีวะบ้าง; -ความเข้าไป สงบรำงับแห่งสัมมาอาชีวะบ้าง;
- เวทนาย่อมมี เพราะปัจจัยคือมิจฉาวายามะบ้าง; -ความเข้าไป สงบรำงับแห่งมิจฉาวายามะบ้าง;
- เวทนาย่อมมี เพราะปัจจัยคือสัมมาวายามะบ้าง; -ความเข้าไป สงบรำงับแห่งสัมมาวายามะบ้าง;
- เวทนาย่อมมี เพราะปัจจัยคือมิจฉาสติบ้าง; -ความเข้าไป สงบรำงับแห่งมิจฉาสติบ้าง;
- เวทนาย่อมมี เพราะปัจจัยคือสัมมาสติบ้าง; -ความเข้าไป สงบรำงับแห่งสัมมาสติบ้าง;
- เวทนาย่อมมี เพราะปัจจัยคือมิจฉาสมาธิบ้าง; -ความเข้าไป สงบรำงับแห่งมิจฉาสมาธิบ้าง;
- เวทนาย่อมมี เพราะปัจจัยคือสัมมาสมาธิบ้าง; -ความเข้าไป สงบรำงับแห่งสัมมาสมาธิบ้าง;
- เวทนาย่อมมี เพราะปัจจัยคือฉันทะบ้าง; -ความเข้าไป สงบรำงับแห่งฉันทะบ้าง;
- เวทนาย่อมมี เพราะปัจจัยคือวิตกบ้าง; -ความเข้าไป สงบรำงับแห่งวิตกบ้าง;
- เวทนาย่อมมี เพราะปัจจัยคือสัญญาบ้าง; -ความเข้าไป สงบรำงับแห่งสัญญาบ้าง;
- เวทนาย่อมมี เพราะปัจจัยคือฉันทะ วิตก และ สัญญา ที่ยังไม่เข้าไปสงบรำงับบ้าง;
- เวทนาย่อมมี เพราะปัจจัยคือฉันทะ วิตก และ สัญญา ที่เข้าไปสงบรำงับแล้วบ้าง;
- เวทนาย่อมมี เพราะปัจจัยคือการบรรลุถึงฐานะที่ได้พยายามเพื่อจะบรรลุถึงบ้าง" ดังนี้.
.
.
.
บาลี สูตรที่ ๒ วิหารวรรค มหาวาร.สํ. ๑๙/๑๗/๕๐.
ตรัสแก่ภิกษุทั้งหลาย ที่เชตวัน
หลังจากที่ได้ประทับหลีกเร้นแล้วเป็นเวลา ๓ เดือน.

----------------------------------------------
* คำว่า "ประเทศ" ในที่นี้ หมายถึงที่ตั้งแห่งความรู้สึกทางใจ เช่นเดียวกับแผ่นดินเป็นที่ตั้งแห่งความเป็นอยู่ทางกาย. การที่คงไว้ในรูปศัพท์เดิมเช่นนี้ ก็เพื่อจะให้ผู้อ่านได้ทราบเงื่อนงำแห่งภาษาบาลี ซึ่งไม่ค่อยจะปรากฏในภาษาไทย. พระบาลีนี้พอจะแสดงให้เราทราบได้ว่า เมื่อตรัสรู้แล้วใหม่ๆ พระองค์ได้ทรงอยู่ด้วยวิหารธรรมชนิดที่ทำให้รู้แจ้งชัดต่อเวทนาในลักษณะเช่นที่กล่าวไว้ในสูตร

Create Date : 19 มิถุนายน 2555		1 comments
Last Update : 19 มิถุนายน 2555 7:34:48 น.
Counter : 1177 Pageviews.
Share Tweet