กลายเป็นประเด็นที่มีคนสอบถามเข้ามามาก ว่าอยากจะรู้ว่าเป็นไข้เลือดออก จะตรวจได้อย่างไร
ทำไมบางครั้งไปหาที่นี่บอกว่าไม่เป็น อีกที่บอกว่าเป็น
การวินิจฉัยไข้เลือดออก จะเริ่มจากการซักประวัติตรวจร่างกายก่อน
สมัยก่อนเลย ถ้ามีอาการไข้ร่วมกับมีอาการปวดหัว ปวดกล้ามเนื้อ ปวดกระบอกตา ผื่น หรือเลือดออก ... รัดแขน(อย่างถูกวิธี)แล้วเจอจุดเลือดออก เราก็จะสงสัยไข้เลือดออก
ถ้าอาการดูเป็นมาก ก็จะเจาะเลือดตรวจดูเม็ดเลือดขาวและเกล็ดเลือด
ถ้าเป็นไม่มาก ก็อาจจะไม่เจาะเลือดตรวจ
ปัจจุบันด้วยอะไรหลายๆอย่าง ส่วนมากเจอเจาะเลือดหมด
และสิ่งที่เจาะตรวจมีดังนี้
1. CBC เจาะเม็ดเลือดรวม
สิ่งที่ดู : เม็ดเลือดขาว ต่ำกว่า5000 เกล็ดเลือดต่ำกว่า150000
ข้อดี : ราคาไม่แพง มีในโรงพยาบาลส่วนใหญ่
ข้อเสีย : ถ้าเจาะภายใน 72 ชั่วโมงแรก ผลจะปกติ , ถ้าคนไข้จำวันแรกที่มีไข้ผิด ก็แปลค่าผิด , คนไข้ไปกินยาหรืออาหารบางชนิด ผลก็จะปกติได้ทั้งที่จริงๆเป็นไข้เลือดออก , โรคหลายชนิดให้ผลเลือดนี้เหมือนไข้เลือดออก
ส่วนใหญ่ เวลามีไข้วันหรือสองวันแล้วไปหาหมอ ถ้าตรวจไม่เจออะไร หมอก็จะนัดไปตรวจใหม่ในวันที่สามของไข้แล้วเจาะดูค่านี้
2. Dengue Ns1Ag
สิ่งที่ดู : เป็นการตรวจโปรตีนของเชื้อไข้เลือดออกในเลือด
ข้อดี : ถ้าเจอก็แปลว่าเป็นไข้เลือดออกค่อนข้างแน่นอน 98%
ข้อเสีย : จะค่อนข้างไวในการตรวจไข้เลือดออกวันแรกๆและจะไวน้อยลงในวันหลังๆ ความไวอยู่ที่ 63% (คือตรวจไม่เจอ ก็ยังเป็นไข้เลือดออกได้) ราคาแพง , ไม่ได้มีทุกโรงพยาบาล
ในทางทฤษฎี ใช้ตรวจเวลาจำเป็นต้องได้ผลการตรวจเร็ว เช่นอาการหนักในไข้วันแรกๆ และต้องการแยกว่าเป็นไข้เลือดออกที่ไม่ต้องใช้ยาปฏิชีวนะ หรือเป็นโรคอื่นที่ต้องใช้ยาปฏิชีวนะ
3. Dengue IgM
สิ่งที่ดู : ดูปริมาณภูมิต้านทานเฉียบพลัน IgM ต่อเชื้อไข้เลือดออก ซึ่งจำเพาะต่ออาการของไข้เลือดออก
ข้อดี : ถ้าเจอแปลว่าเป็นไข้เลือดออกค่อนข้างแน่นอน 99.9%
ข้อเสีย : ราคาแพง ไม่ได้มีทุกโรงพยาบาล จะค่อนข้างไวในไข้เลือดออกวันกลางๆ ความไวอยู่ที่ 40 % (คือถ้าตรวจไม่เจอก็เป็นไข้เลือดออกได้)
2+3 บางครั้ง จะมีชุดตรวจที่ตรวจDengueNs1Agและ IgM พร้อมกัน เพื่อเพิ่มความไวจาก 60และ40% ให้กลายเป็น 90% ... ไวขึ้น
แน่นอน ยังแพงอยู่ และไม่ได้มีทุกโรงพยาบาล
4. Dengue PCR
สิ่งที่ดู : ตรวจหา DNA ของไข้เลือดออก
ข้อดี : ส่งได้มากกว่าแค่เลือด (เช่นกรณีสงสัยไข้เลือดออกขึ้นสมองก็ส่งจากน้ำไขสันหลังได้) ถ้าตรวจเจอก็ค่อนข้างแน่ชัดว่าใช่ 93%
ข้อเสีย : ตามกรรมวิธีปกติ ใช้เวลา 7 วันในการฟังผล ... ซึ่งไข้เลือดออกปกติ เป็น 7 วันก็หาย ไม่หายก็หนักไปแล้ว
(บางกรณีเร่งผลได้เร็วกว่านั้น)
ประโยชน์จากการเจาะตรวจเจอเร็ว : คือ ตรวจเจอเร็วก็รู้เร็ว ช่วยให้ลดความรู้สึกไม่แน่ใจ
เปลี่ยนการรักษาหรือไม่ : ถ้าอาการตรงไปตรงมา ส่วนมากไม่เปลี่ยนการรักษา
ดังนั้น วิธีที่ดีที่สุดคือ
หากเป็นไข้ ไม่สบาย ไปหาหมอ ให้ประวัติให้ครบถ้วน
หรือหากจะกินยาเอง ก็กินแต่ยาสามัญประจำบ้าน ....
อย่าไปซื้อยาลดไข้สูง ยาฆ่าเชื้อแก้อักเสบปฏิชีวนะมากินเอง
ตรวจเลือดเท่าที่จำเป็น
อย่าลืมว่าเป็นไข้ ไม่ได้มีแต่ไข้เลือดออกโรคเดียวครับ
ตย.สมมุติ
หากมีคนไข้มาด้วยไข้ตัวร้อนๆ 1 วัน อาการเหมือนไข้เลือดออกไม่เหมือนโรคอื่นเลย
- ตรวจ Ns1Agวันแรก เจอ ... หมอก็ให้Paraนัดมาตรวจอีกครั้งวันที่ 3-4ของไข้ เพื่อตรวจCBC
- ตรวจNs1Agวันแรกไม่เจอ ... หมอก็ให้Paraนัดมาตรวจอีกครั้งวันที่ 3-4ของไข้ เพื่อตรวจCBC
-ไม่ได้ตรวจNs1Agวันแรก ... หมอก็ให้Paraนัดมาตรวจอีกครั้งวันที่ 3-4ของไข้ เพื่อตรวจCBC
เจาะเลือดต่างกัน แต่อาจจะไม่เปลี่ยนการรักษาเลยในเคสปกติ
ตรวจเลยได้ไหม กลัวเป็น กลัวไม่ชัวร์
ก็ได้ ซึ่งปัจจุบันหมอเริ่มตรวจเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ เพราะเวลามีปัญหาวินิจฉัยช้าไป1-2วัน ... แม้ไม่มีผลต่อการรักษาหรือสุขภาพ ก็มักมีปัญหาร้องเรียนกัน ... อย่างในรพ.รัฐบาลที่ตรวจตามหลักการ เราก็เห็นปัญหากันประจำ
แต่ในระยะยาว ถ้าตรวจหมดอาจจะมีปัญหาได้ เพราะ
- ราคา(คิดแบบรพ.รัฐ) CBC 100 IgM 300 NS1Ag 700 แปลว่าคนเป็นไข้เลือดออกไม่ว่าจะหนักเบา ก็ตกรวมกันประมาณ 1100 บาท
- ถ้าคิดแค่ค่าตรวจของคนเป็นไข้เลือดออก ปีละ 1 แสนคน ก็แปลว่าเราใช้เงินไปราวๆ 1 พันล้านบาท ต่อปี ในการวินิจฉัย (ไม่รวมค่ารักษา)
- ฟังดูไม่เยอะ แต่ว่าอย่าลืมนะครับ ว่าโรค ไม่ได้มีแต่ไข้เลือดออก
ปัญหาที่เจอกัน คือ มีโรคอื่นที่คล้ายไข้เลือดออกด้วย
ถ้าตีเสียว่า คนในประเทศไทย เป็นไข้ปีละ 2 ครั้ง 65ล้านคนx1100บาทx2ครั้ง
ต้องเสียเงินประมาณ 1หมื่น4พันล้านต่อปี ในการตรวจวินิจฉัยโรคนี้โรคเดียว
เป็นการเสียเงินที่ควรใช้ไปกับการรักษาผู้ป่วยโรคอื่นที่หนักกว่านี้
โดยที่อาจจะไม่ได้ช่วยชีวิตผู้ป่วยไข้เลือดออกให้รอดเพิ่มขึ้นเท่าไหร่เลย
เพิ่มเติมเรื่องราคาให้นะครับ ราคากรมบัญชีกลาง ไปตรวจ รพ. รัฐ (ถ้ามีให้ตรวจ) ต้องได้ราคานี้นะ
Dengue - IgG (HAI) 200 บาท
Dengue - IgM (ELISA) 300 บาท
Dengue virus, qualitative RT-PCR 800 บาท
Dengue virus-Ab 310 บาท
NS1 ไม่เห็นในบัญชีของกรมบัญชีกลางนะครับ แต่ลองดูของ รพ. ราชวิถี เขาให้ใช้ราคาเดียวกับ Dengue Virus-Ab เลย (310 บาท
แต่ถ้าไป รพ. ตามสิทธิ์ก็ฟรีนะครับ (แต่ต้องมีอาการนะ) ถ้าเกิดว่าเดินดุ่มๆ ไปขอเจาะเฉยๆ ก็โดนตามราคานี้เลย
เครดิต เฟส ความรู้สนุกๆแบบหมอแมว https://www.facebook.com/HmxMaew/photos/a.398936216867904.96187.398912630203596/930403750387812/?type=3
...............................................
แต่ ถ้า ประชาชน ต้องช่วยกันดูแลตนเอง และ สภาพแวดล้อม ก็สามารถ ลดอัตราป่วย ลดอัตราตาย ให้น้อยลงไปได้อีก ..
.................
สถานการณ์ไข้เลือดออกในประเทศไทย ปี 2558
จำนวนผู้ป่วยสะสม ณ วันที่ 17 พ.ย. 2558 (สัปดาห์ที่ 45)
จำนวนผู้ป่วย 111,826 ราย
จำนวนผู้ป่วยตาย 108 ราย
อัตราป่วยต่อแสนประชากร 171.71 ราย
อัตราตายต่อแสนประชากร 0.17 ราย
อัตราป่วยตาย (ร้อยละ) 0.10 ราย
ที่มา //www.thaivbd.org/n/dengues/view/478
.....................