วัดจักรวรรดิ์

ตั้งอยู่หน้าเทศบาลเมืองอโยธยา ตำบลไผ่ลิง อำเภอพระนครศรีอยุธยา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา

วัดจักรวรรดิ์หรือวัดเจ้ามอญ เป็นวัดร้าง ไม่ทราบประวัติการก่อสร้าง แต่มีการกล่าวถึงวัดเจ้ามอญว่า

น่าจะสร้างมาก่อนสมัยอยุธยาตอนต้น หลังจากมีการขุดแต่งพื้นที่ของวัดจักรวรรดิ์แล้วพบว่า

สภาพโบราณสถานภายหลังการขุดแต่งแล้วมีเจดีย์ประธาน ๑ องค์ โบสถ์ วิหารและเจดีย์รายทั้งหมด ๒๙ องค์ จากการขุดค้นทำให้ได้ข้อสรุปอายุสมัยของวัดจักรววรรดิ์ได้ถึง ๓ สมัย คือ

สมัยที่ ๑ 

เป็นสมัยที่สร้างวัดครั้งแรก เจดีย์ประธานมีขนาดเล็กกว่าองค์ที่เห็นอยู่ในปัจจุบัน

เมื่อมีการขุดพบพื้นฐานของสมัยแรกอยู่ใต้ฐานของเจดีย์ประธานและพบฐานเจดีย์ทรงแปดเหลี่ยมน่าจะเป็นเจดีย์สมัยแรก

สมัยที่ ๒

ในสมัยของสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวท้ายสระ น่าจะมีการสร้างพร้อมกับวัดกุฎีดาว คือ เจดีย์ประธานถูกสร้างขึ้นใหม่ ขนาดใหญ่กว่าเดิม

ลักษณะเป็นเจดีย์ทรงระฆังบนฐานสี่เหลี่ยมจัตุรัสและมีการสร้างเจดีย์รายเพิ่มเติม ทดแทนของเดิมที่ชำรุดทรุดโทรม

การสร้างโบสถ์มีเสาภายในและเสาอิงผนังคล้ายพระอุโบสถวัดกุฎีดาว แต่มีมุขหน้า-หลัง มีวิหารขนาดเล็กอยู่ทางทิศเหนือของโบสถ์

สมัยที่ ๓

เจดีย์ประธานและอุโบสถมีการปรับปรุงเล็กน้อยและปรับพื้นด้านหลังโบสถ์ให้สูงขึ้น

หลังรัชสมัยของสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวท้ายสระ มีการสร้างเจดีย์รายเพิ่มเติมขึ้น

ข้อมูลจาก ศูนย์ข้อมูลกลางทางวัฒนธรรม

แผนที่จากหนังสือ ท่องเที่ยว เรียนรู้ กรุงศรีอยุธยา

๑๖.๑๖ น. ออกจากวัดกุฎีดาว ใกล้กันเลยค่ะ เดินข้ามสะพานนี้มา...

พนักงานต้อนรับ คนละตัวกับที่นอนอยู่บนสะพานภาพบน

เดินกลับ...วัดกุฎีดาว อยู่ฝั่งตรงข้ามค่ะ

ไปไหนก็ต้องผ่านเจดีย์วัดสามปลื้ม

จะไปวัดมหาธาตุ

๑๖.๓๒ น. ถึงแล้วค่ะ

ค่าเข้าชมโบราณสถาน คนไทย ๑๐ บาท / นักท่องเที่ยวชาวต่างชาติ ๕๐ บาท

เจดีย์ทรงแปดเหลี่ยม มีชั้นซ้อนลดหลั่นกัน ๔ ชั้น ชั้นที่ ๑ - ๓ ทำเป็นซุ้ม คาดว่าเดิมแต่ละซุ้มน่าจะประดับปูนปั้นรูปเจดีย์

เนื่องจากมีร่องรอยเหลืออยู่หนึ่งซุ้ม ระหว่างซุ้มประดับด้วยปูนปั้นรูปเทวดา ส่วนชั้นที่ ๔ ทุกด้านมีพระปรางค์จำลองสลับกับพรหม

ส่วนด้านบนสุดเป็นพระปรางค์ขนาดเล็กๆ เจดีย์องค์อาจสื่อถึงสวรรค์ชั้นต่างๆ ก็เป็นได้

ปัจจุบัน ยังไม่ทราบประวัติที่มาของเจดีย์องค์นี้

ไฮไลท์ของวัดมหาธาตุ ที่ใครๆ ก็ต้องมาถ่ายภาพ เป็นอันซีนด้วยค่ะ

วัดมหาธาตุ

หมายถึง วัดอันเป็นที่สถิตของพระบรมสารีริกธาตุของพระพุทธเจ้า สร้างขึ้นในสมัยขุนหลวงพะงั่ว เมื่อปี พ.ศ. ๑๙๑๗

แต่เข้าใจว่าการก่อสร้างเสร็จสิ้นในรัชสมัยพระราเมศวร

*** จากหนังสือท่องเที่ยวอยุธยาบอกว่า...

วัดมหาธาตุไม่สามารถยืนยันประวัติการสร้างได้อย่างแน่ชัด เนื่องจากหลักฐานทางเอกสารมีความขัดแย้งกัน

โดยวันวลิตบันทึกว่า พระเจ้าอู่ทองโปรดเกล้าฯ ให้สร้างขึ้น ส่วนพงศาวดารกลับระบุว่าสร้างขึ้นในสมัยขุนหลวงพะงั่ว ***

จารีตของการสร้างพระเจดีย์ขนาดใหญ่เอาไว้ในเมือง ซึ่งถือสมมุติว่าพระเจดีย์นั้นเป็นที่สถิตของพระบรมสารีริกธาตุ และวัดนั้นถือว่าเป็นวัดศักดิ์สิทธิ์

มักจะมีชื่อว่า วัดมหาธาตุ หรือ วัดพระศรีมหาธาตุ หรือ วัดพระศรีรัตนมหาธาตุ ปรากฏโดยทั่วไปในทุกภูมิภาค

จารีตดังกล่าวนี้จะเริ่มในสมัยใดนั้นไม่ทราบได้ แต่หากจะพิจารณาเฉพาะอาณาจักรอยุธยา จะเห็นได้ว่าธรรมเนียมดังกล่าวเริ่มตั้งแต่สมัยแรกๆ ทีเดียว

        วัดมหาธาตุจึงเป็นวัดที่สำคัญที่สุดวัดหนึ่งของอาณาจักร ในฐานะที่เป็นตัวแทนของพระพุทธเจ้า

อีกทั้งหากจะพิจารณาดูสถานที่ตั้งก็จะเห็นว่าอยู่ใกล้ชิดกับพระบรมมหาราชวังเป็นอย่างยิ่ง

ดังนั้นวัดนี้จึงเป็นที่ประทับของสมเด็จพระสังฆราช (ฝ่ายคามวาสี) มาตลอดจนสิ้นกรุงศรีอยุธยา

(ส่วนพระสังฆราชฝ่ายอรัญวาสีนั้น ประทับอยู่ที่วัดใหญ่ชัยมงคล หรือ สำนักวัดป่าแก้ว)

วัดมหาธาตุนี้ ได้รับการบูรณะอีกหลายครั้ง เช่นในสมัยเจ้าสามพระยาได้ทรงตกแต่งวัดด้วยบรรดาประติมากรรมสำริดที่ขนมาจากพระนครหลวง (นครธม)

ในการมีชัยชนะเหนือเขมร อาทิ รูปราชสีห์ หมี หงส์ นกยูง กินนร โค สุนัขป่า กระบือ สุกร และมังกร โดยเรียงรายอยู่รอบวัดมหาธาตุ

ปรางค์ประธานของวัดได้ทลายลงมาจนถึงชั้นครุฑในสมัยพระเจ้าทรงธรรม ซึ่งได้มีการซ่อมใหญ่ในสมัยพระเจ้าปราสาททอง (พ.ศ. ๒๑๗๖)

โดยปรับองค์ปรางค์ซึ่งมีลักษณะ “ล่ำนัก” ให้เพรียวสูงขึ้นจาก ๑๙ วา กลายเป็น ๑ เส้น ๒ วา และมีนภศูลอีก ๓ วา รวมความสูงทั้งสิ้น ๑ เส้น ๕ วา หรือ ๕๐ เมตร

เข้าใจว่าคงจะมีการสร้างอาคารและเจดีย์หลายชนิดเพิ่มเติมอีกในสมัยต่างๆ กัน หลังจากเสียกรุงศรีอยุธยา ครั้งที่ ๒

วัดนี้จึงได้ร้างและเสื่อมโทรมเรื่อยมา จนกระทั่งปรางค์ประธานวัดได้พังทลายลงมาในสมัยรัชกาลที่ ๖ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์

กรมศิลปากรได้ทำการขุดแต่งบูรณะวัดมหาธาตุขึ้น เมื่อ พ.ศ. ๒๔๙๙ โดยให้ความสำคัญที่ตรงกลางพื้นห้องคูหาเรือนธาตุของปรางค์ประธาน

ตามรอยที่คนร้ายได้ลักลอบขุดไปก่อนหน้านี้แล้ว ทำให้ได้พบปล่องภายใน มีสถูปบรรจุพระบรมสารีริกธาตุอยู่ด้วย

การค้นพบนี้ทำให้เรามีความรู้เกี่ยวกับการบูชาพระบรมสารีริกธาตุในสมัยอยุธยาเพิ่มมากขึ้น กล่าวคือ

พระบรมสารีริกธาตุนั้นบรรจุอยู่ในผอบ ๗ ชั้น จากชั้นในสุดออกมาชั้นนอก ดังนี้

พระบรมสารีริกธาตุ ซึ่งเป็นผลึกขนาดประมาณ ๑ ใน ๓ ของเมล็ดข้าวสารนั้น บรรจุในตลับทอง

ชั้นที่ ๒ คือ สถูปแก้วผลึก ซึ่งประดับด้วยทองอัญมณี ได้แก่ โกเมน มรกต และทับทิม ชั้นที่ ๓ เป็นสถูปไม้แดง ชั้นที่ ๔ เป็นสถูปไม้ดำ

ชั้นที่ ๕ สถูปนาก ชั้นที่ ๖ สถูปเงิน ชั้นที่ ๗ สถูปชิน สถูปทั้ง ๗ ชั้นบรรจุในเสาหิน สูง ๓.๒๐ เมตร ภายในกลวงมีฝาปิด

เสาหินนี้อยู่ภายในช่องเป็นปล่องยาวจากตรงกลางห้องคูหาเรือนธาตุจนจรดระดับพื้นดิน

ปัจจุบัน สถูปทั้งหมดพร้อมพระบรมสารีริกธาตุนั้นได้เก็บรักษาและจัดแสดงให้ชมและสักการบูชาที่ห้องมหาธาตุ ภายในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ เจ้าสามพระยา

การเดินทาง

หากเดินทางมาจากกรุงเทพโดยใช้ถนนสายเอเชีย (ทางหลวงหมายเลข 32) เลี้ยวซ้ายตรงสี่แยกเข้าอยุธยา ตรงเข้ามาผ่านสะพานนเรศวร

ตรงไปจนถึงสี่แยกไฟแดงที่ ๒ เลี้ยวขวาตรงไปไม่ไกลนัก ผ่านบึงพระราม จะเห็นวัดมหาธาตุอยู่ทางซ้ายมือ

ข้อมูลจาก //www.ayutthayastudies.aru.ac.th/content/view/360/116/

มองยากเหมือนกันค่ะ  ไม่รู้ภาพไหนก่อน - หลัง











อลังการงานสร้างมาก...

ป้ายสีแดงด้านบนเขียนว่า

















เขตกำแพงแก้ววัดมหาธาตุ มีถนนคั่น มองไปฝั่งโน้น

















แนวกำแพงแก้ว


























ต่อตอนหน้าค่ะ