การนวดข้าว
วันที่ 5 ธันวาคม 2559 เดินทางกลับจากแม่กลางหลวงเข้ากรุงเทพฯ
มาตามเส้นทาง ลำพูน บ้านโฮ่ง ลี้ เถิน
ปะป๊าบอกว่า กลับเส้นนี้ ไม่ต้องผ่านเข้าลำปาง ประหยัดเวลาได้หน่อย
11.07 น. ช่วง อ.เถิน
สักพักเห็นชาวนาแบกฟ่อนข้าวมา
เลยบอกให้ปะป๊าจอดรถให้หน่อย
การนวดข้าวเป็นขั้นตอนเกือบสุดท้ายของการทำนา หลังจากเก็บเกี่ยวแล้ว ก็จะต้องแยกเมล็ดข้าวออกจากรวงข้าว แล้วแยกเมล็ดข้าวลีบ และฟางข้าวออกไป เพื่อให้ได้เฉพาะเมล็ดข้าวเปลือกที่ต้องการ กระบวนการที่เรียกว่าการนวดข้าวมีหลายวิธี คือ
วิธีการแบบดั้งเดิม
ประกอบด้วย วิธีที่ใช้แรงงานคนอย่างเดียว และวิธีที่ใช้แรงงานสัตว์ ควบคู่ไปกับการใช้แรงงานคน วิธีใช้แรงงานคนอย่างเดียว แบ่งออกเป็น ๒ วิธีคือ
๑) วิธีการตี ๒) ใช้เท้าย่ำ
การนวดโดยการตี
เป็นวิธีที่นิยมใช้กันทั่วไป โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับเกษตรกรในภาคเหนือ และภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ก่อนนวดข้าวชาวนาจะขนฟ่อนข้าวมากองรวมไว้บนลานนวดเสียก่อน แล้วใช้เสื่อลำแพนปูลงกับลานนวด วิธีการนวดนั้น ชาวนาจะมีไม้ไผ่สองท่อนผูกติดกันด้วยเชือกหนังควาย ใช้สำหรับจับฟ่อนข้าว และตีใส่แผ่นกระดานที่วางเอียงได้มุมพอเหมาะ ตีจนกว่าเมล็ดข้าวเปลือกจะหลุดออกจากฟางได้หมด
ในภาคเหนือนั้น วิธีการนวดแบบการตีนั้น แตกต่างจากภาคตะวันออกเฉียงเหนืออยู่บ้าง คือ ชาวนาจะไม่นิยมทำลานนวด แต่จะใช้ครุทำด้วยไม้ไผ่ ยกเคลื่อนที่ไปยังกองฟ่อนข้าวที่ตากแห้งไว้เป็นหย่อมๆ วิธีการนวดนั้น ชาวนาใช้ไม้ตีแบบเดียวกับที่ใช้ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และตีกับด้านข้างของครุ เมล็ดข้าวเปลือกจะหลุดลงไปในครุ หลังจากตีกองข้าวแห่งหนึ่งเสร็จแล้ว ก็เคลื่อนครุไปที่กองข้าวต่อไป และตีข้าวเปลือกจนหมดแปลง
การทำความสะอาด ทำพร้อมกับการตี เครื่องมือที่ใช้ทำความสะอาด ทำด้วยไม้ไผ่สานคล้ายพัด ซึ่งทางภาคเหนือเรียกว่า "วี" ใช้พัดโบกเอาสิ่งเจือปนต่างๆ เช่น ข้าวลีบ และเศษฟางต่างๆ ออกจากข้าวเปลือก ความสามารถในการนวดข้าว โดยการตีและทำความสะอาดข้าว ประมาณ ๖๐ กก./ ชม./คน
พี่เค้าหันมาเห็นเราถ่ายรูป - ยิ้มให้
11.13 น. / ภาพชุดข้างบน ยืนถ่ายอยู่ประมาณ 3-4 นาที
ป้ายบอกทาง อ. เถิน ตรงไป , ฝายแม่แวน เลี้ยวซ้าย
รถ ??
Create Date : 05 มิถุนายน 2560 |
Last Update : 5 มิถุนายน 2560 15:17:02 น. |
|
32 comments
|
Counter : 4335 Pageviews. |
|
|