ต้าหลี่ เป็นเมืองโบราณทางตะวันตกของคุนหมิง ห่างมา 400 กิโลเมตร มีกำแพงล้อมรอบ และเป็นหนึ่งในเมืองที่สวยที่สุดของจีน ด้านหนึ่งติดเทือกเขาชางซานที่สูง 4,000 เมตร อีกด้านติดทะเลสาบเอ๋อร์ไห่ซึ่งใหญ่เป็นอันดับสองของจีน ถือเป็นชัยภูมิที่หาเมืองอื่นใดมาเทียบได้ยาก และด้วยความสูง 1,900 เมตรเหนือระดับน้ำทะเล อากาศที่นี่จึงเย็นสบายตลอดทั้งปี
เมืองเก่าต้าหลี่ที่หลงเหลืออยู่ในปัจจุบันเป็นมรดกที่ตกทอดมาจากอาณาจักรน่านเจ้า ซึ่งรุ่งเรืองอยู่ในสมัยเดียวกับราชวงศ์เหนือ-ใต้ ในช่วงศตวรรษที่ 5 และ 6 ในช่วงดังกล่าว ศูนย์กลางของหยุนหนานได้ย้ายจากคุนหมิงมาอยู่ยังอาณาจักรทั้งหกของชนเผ่าไป๋ทางตะวันตก ครั้นถึงยุคราชวงศ์ถัง หัวหน้าเผ่านาม ผีลั่วเก๋อ (พีล่อโก๊ะ ค.ศ. 697-748) ได้รวบรวมอาณาจักรทั้งหกเข้าไว้ด้วยกัน และสถาปนาขึ้นเป็นอาณาจักรน่านเจ้า (แปลว่า “อาณาจักรใต้” ค.ศ. 738-902) มีเมืองต้าหลี่เป็นราชธานี
อาณาจักรน่านเจ้าได้ต่อต้านอำนาจของราชวงศ์ถังเสมอมา ในยุคเรืองอำนาจสูงสุด น่านเจ้ามีเขตแดนทางตอนบนยื่นลึกเข้าไปในซื่อชวน ตอนใต้เลยเข้าไปในพม่า ทางตะวันออกเฉียงเหนือกินแดนเข้าไปในเขตตอนบนของเวียดนาม ช่วงปลายศตวรรษที่ 9 อาณาจักรน่านเจ้าอ่อนแอลงเพราะความขัดแย้งภายใน นำไปสู่การก่อกบฏใน ค.ศ. 939 อาณาจักรจึงหดเล็กลงเป็นแค่อาณาจักรต้าหลี่ ซึ่งปัจจุบันคือเขตปกครองตนเองของชนเผ่าไป๋
เมืองโบราณต้าหลี่ สร้างขึ้นเมื่อกว่า 1,000 ปีก่อน ถึงแม้ได้ผ่านกาลเวลามาช้านาน แต่เมืองโบราณแห่งนี้ก็ยังคงอยู่ในสภาพค่อนข้างสมบูรณ์ นักท่องเที่ยวจะเห็นประตูเมืองทั้งด้านใต้และด้านเหนือที่มีสถาปัตยกรรมสอดรับกัน ตามสองฟากของถนนสายเก่าแก่มีบ้านโบราณปลูกสร้างไว้อย่างกระจัดกระจาย มีถนนสายเก่าแก่ที่ตัดผ่านตัวเมืองโบราณสายหนึ่งซึ่งทุกวันนี้ได้กลายเป็นถนนย่านการค้าที่เจริญคึกคัก ตามสองข้างถนนเต็มไปด้วยร้านค้าต่าง ๆ มีพ่อค้าชาวไป๋ที่แต่งชุดประจำเผ่ากำลังค้าขายสินค้าพื้นเมืองต่าง ๆ เช่น หินอ่อนต้าหลี่ ผ้าพื้นเมืองและเครื่องเงิน เป็นต้น
ข้อมูลจาก วิกิพีเดียประตูเมืองเก่าที่เราเดินผ่านมา มองกลับไปชีสย่างค่ะ ดูรีวิวมาว่า รสชาติจืด ๆ เปรี้ยว ๆ เราไม่ได้ลองกินขนมเปี๊ยะไส้ดอกกุหลาบ แบบที่เห็นนี้ ไกด์บอกว่าเก็บไว้ได้แค่2-3 วัน เราเลยไม่ได้ซื้อ...แต่ได้ชิม แล้วแต่คนชอบเนาะปกติเราชอบขนมเปี๊ยะอยู่แล้ว ไส้ดอกกุหลาบ ก็จะหอม ๆ กลิ่นดอกกุหลาบ แปลก ๆ ดี แต่ไม่แย่ค่ะร้านไหนก็มี วันสุดท้ายก่อนขึ้นเครื่องกลับ ได้แบ่งกับเพื่อนร่วมกรุ๊ป 3 แพ็คค่ะ แต่เป็นแบบเก็บไว้ได้ประมาณ 2 อาทิตย์เนื้อจามรี ... ไม่ได้ลองนะคะหลายร้านยังไม่เปิดขายเลยค่ะชีสย่างอีกเจ้าร้านขายผลไม้ค่ะถังขยะ ... เข้ากับสภาพแวดล้อมดีเนาะต้าหลี่เคยเป็นเมืองหลวงของอาณาจักรน่านเจ้า ซึ่งเป็นอาณาจักรของชาวไป๋ในราวศตวรรษที่ 8 - 9ต่อมาได้เป็นเมืองหลวงของอาณาจักรต้าหลี่ ในปี พ.ศ. 1480 - 1796 ซึ่งคนไทยก็มักเข้าใจว่าเป็นคนไทย เพราะนโยบายชาตินิยมและยังเป็นศูนย์กลางการเคลื่อนไหวของกลุ่มกบฏชาวจีนมุสลิม (จีนฮ่อ) ระหว่างปี พ.ศ. 2399 - 2406
ปัจจุบันนี้ ต้าหลี่เป็นแหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญ ซึ่งดึงดูดนักท่องเที่ยวทั้งจากในและต่างประเทศ
ต้าหลี่เป็นเมืองเก่าแก่ ตั้งอยู่บริเวณที่ราบลุ่มระหว่างทะเลสาบเอ๋อร์ไห่ และเทือกเขาชางซาน (苍山) ซึ่งมีภูเขามังกรหยกอยู่ทางด้านตะวันตกของเมืองต้าหลี่ถือเป็นรัฐที่มีเอกราชมานานตั้งแต่คริสต์ศตวรรษที่ 8 คือ ไม่ได้ขึ้นอยู่กับราชวงศ์ถังและซ่ง ผู้นำมีฐานะเป็นจักรพรรดิแห่งยูนนานจนกระทั่งมาแตกพ่ายให้กับชาวมองโกล จากนั้นจึงขึ้นอยู่กับศูนย์กลางอำนาจของจีนเป็นต้นมา ตั้งแต่ราชวงศ์หยวน หมิงและชิงคำว่าน่านเจ้า (ภาษาจีนกลางออกเสียงว่า หนานเจ้า : 南诏) หมายถึง ตระกูลทางใต้หรือพวกทางใต้ ซึ่งคืออาณาจักรน่านเจ้าที่เราเคยได้ยินกันและมีศูนย์กลางอยู่ที่ต้าหลี่ชาวพื้นเมืองต้าหลี่ส่วนใหญ่คือชาวไป๋ซึ่งนับถือศาสนาอิสลาม ในช่วงปี คศ. 1856–1873 สมัยราชวงศ์ชิง เกิดกบฏในมณฑลยูนนานเรียกว่า กบฏตู้เหวินซิ่ว (杜文秀起義) เกิดจากความขัดแย้งเชิงเชื้อชาติ ระหว่างราชสำนักชิงซึ่งเป็นชาวแมนจูกับชาวพื้นเมืองในมณฑลยูนนาน ตู้เหวินซิ่วซึ่งเป็นผู้นำ ได้ประกาศเอกราชให้กับมณฑลยูนนานและเรียกว่าประเทศผิงหนาน โดยมีเมืองต้าหลี่เป็นเมืองหลวง ปกครองแบบรัฐอิสลาม แต่หลังจากเวลาผ่านไปได้ 17 ปี ท้ายที่สุด ต้าหลี่และมณฑลยูนนานก็ขึ้นอยู่กับราชวงศ์ชิงอีกครั้ง ผู้นำผิงหนานถูกตัดศีรษะแช่น้ำผึ้งส่งไปปักกิ่ง รอยสลักบนกำแพงเมือง ซึ่งชาวเมืองแอบเขียนด่าราชสำนักชิงไว้เมื่อร้อยกว่าปีก่อน ยังคงถูกรักษาไว้จนถึงปัจจุบันตรงนี้ไม่ได้เข้าไปค่ะประตูเมืองเก่าทางทิศใต้นางแบบเยอะเลยค่ะ09.30 น.ร้านขายหนังสือ...ยังไม่เปิดค่ะเนื้อจามรีย่างใหม่ ๆ ร้านแมคโดนัลด์ธนาคารสวยเนาะภูเขาหิมะมังกรหยกค่ะเครื่องเงินสถานีตำรวจ3 ถาดซ้าย ไม่รู้คืออะไรค่ะนี่ก็ร้านขายเครื่องเงินร้านชีสย่างเดินออกแล้วค่ะด้านหน้าใกล้ทางเข้า บริเวณจุดนัดพบของหลาย ๆ กรุ๊ปน่าจะเป็นบริการนั่งม้าเครื่องกันความหนาว เวลาขับมอเตอร์ไซด์ ไกด์ไม่ให้ซื้อค่ะ บอกว่ายาฆ่าแมลงเยอะใบแปะก๊วยค่ะเดินกลับมาลานจอดรถ ... ตอนเรามา (มาเช้ามาก) ยังไม่มีรถรางบริการเลย...เสียค่าบริการ คุ้น ๆ ว่าคนละ 5 หยวน ความเดิม ตอนที่ 1 คุนหมิง ต้าหลี่