กรรมเก่า คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ.เป็นเจ้าบทบาทเดิม จากนั้น การศึกษาอาศัยปรโตโฆสะ ซึ่งมีคติว่า "คนเป็นไปตามสภาพแวดล้อมที่ปรุงปั้น" และโยนิโสมนสิการ ซึ่งมีคติย้อนกลับว่า "ถ้าเป็นคนรู้จักคิด แม้แต่ฟังคนบ้าคนเมาพูด ก็อาจสำเร็จเป็นพระอรหันต์"
บุญ
ข้อธัมม์ที่ถาม-เถียงกันบ่อย
หลักปฏิบัติ
สภาวธรรม
ปฏิบัติธรรมให้ถูกทาง
ผู้พิพากษาตั้งตุลา ใ ห้ สั ง ค ม ส ม ดุ ล
คติธรรมสั้นๆ
ภาษาธรรมวันละคำ
รู้เขา รู้เรา
ปัจฉิมวาจา
ความเป็นมาของการบวช
การทำวัตรสวดมนต์
ทำยังไงจึงจะมีอายุยืนและมีความสุข
นิพพาน-อนัตตา ฉบับเพียงเพื่อไม่ประมาท
พลังดันคน
ที่ทำงานของจิต
บรรลุธรรมอะไร?
พุทธปรัชญาในสุตตันตปิฎก
ธัมมาธิบาย
สวดมนต์
ความจน เ ป็ น ทุ ก ข์ ใ น โ ล ก
เรียนบาลีเพื่อรักษาพุทธพจน์
ศีล-ธรรมไม่มาโลกาจะพินาศ
หลักธรรมสำหรับผู้ยังไม่นับถือศาสนาใดๆ
ก่อนศึกษาพุทธธรรม
ภาค ๑. มัชเฌนธรรมเทศนา
ภาค ๒. มัชฌิมาปฏิปทา
ภาค ๓. อารยธรรมวิถี
วัฒนธรรมประเพณี
จารึกธรรม
<<
พฤษภาคม 2565
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
28 พฤษภาคม 2565
ความงามกับความจริง และความดีงาม
ความงามสากล
ความงามกับความจริงและความดี(จบ)
ความงามกับความจริง และความดีงาม
ความงามสากล
ความงามคืออะไร
ความงามของคน และธรรมชาติ
ความงามของธรรม(จบ)
ความงามของธรรม
ความเอยความงาม
หลักความดี(จบ)
หลักความดี(ต่อ)
หลักความดี
การให้ผลของความดี-ชั่ว(จบ)
การให้ผลของความดี-ชั่ว
พื้นฐานของศีลธรรม(จบ)
พื้นฐานของศีลธรรม
ธรรมชาติของความดี(จบ)
ธรรมชาติของความดี(ต่อ)
ธรรมชาติของความดี(ต่อ)
ธรรมชาติของความดี(ต่อ)
ธรรมชาติของความดี
ความดีหลายระดับ
ศีลธรรมเกิดจากจำเป็น หรือธรรมชาติของชีวิต
แทรกเสริม
ความดี คืออะไร(จบ)
ความดี คืออะไร
แทรกเสริม
อสสาร หรือนามธาตุ คืออะไร(จบ)
อสสาร หรือนามธาตุ คืออะไร(ต่อ)
อสสาร หรือนามธาตุ คืออะไร(ต่อ)
อสสาร หรือนามธาตุ คืออะไร(ต่อ)
อสสาร หรือนามธาตุ คืออะไร(ต่อ)
อสสาร หรือนามธาตุ คืออะไร
รูป หรือสสาร คือ อะไร(จบ)
รูป หรือสสาร คือ อะไร(ต่อ)
รูป หรือสสาร คือ อะไร(ต่อ)
รูป หรือสสาร คือ อะไร(ต่อ)
รูป หรือสสาร คือ อะไร(ต่อ)
รูป หรือสสาร คือ อะไร(ต่อ)
แทรกเสริม
รูป หรือสสาร คือ อะไร
สิ่งที่มีจริง คือ อะไร
พระพุทธศาสนา กับ อภิปรัชญา(จบ)
พระพุทธศาสนา กับ อภิปรัชญา
แทรกเสริม
เป้าหมายของความรู้
ปัญญา กับ ความรู้
ความรู้ที่ประสงค์ในพุทธศาสนา(จบ)
ความรู้ที่พึงประสงค์ในพศ.(ต่อ)
ความรู้ที่ประสงค์ในพุทธศาสนา
แทรกเสริม
ความรู้ กับ ความเชื่อ
แทรกเสริม(วิปลาส)
ความคลาดเคลื่อนของความรู้
แทรกเสริม(ความรู้สามแหล่ง)จบ
แทรกเสริม(ความรู้สามแหล่ง)ต่อ
แทรกเสริม(ความรู้สามแหล่ง)
ความรู้และที่มาของความรู้(จบ)
ความรู้และที่มาของความรู้(ต่อ)
ความรู้และที่มาของความรู้
กระบวนการคิดของคน(จบ)
กระบวนการคิดของคน(ต่อ)
กระบวนการคิดของคน
เครื่องมือในการรับรู้ของคน
ชีวิตกับความตาย
ชีวทรรศน์
ชีวิตที่ดี
???
สุข ทุกข์ของชีวิต(จบ)
สุข ทุกข์ของชีวิต(ต่อ)
สุข ทุกข์ของชีวิต(ต่อ) สุข ๑๐ ระดับ
สุข ทุกข์ของชีวิต(ต่อ) สุข ๒ นัย
สุข ทุกข์ของชีวิต
ปรากฎการณ์ของชีวิต(จบ)
แทรกเสริม
ปรากฎการณ์ของชีวิต(ต่อ)
ปรากฏการณ์ของชีวิต
ธรรมชาติของชีวิต(จบ)
ธรรมชาติของชีวิต(ต่อ)
ธรรมชาติของชีวิต
???
กำเนิดชีวิต(จบ)
กำเนิดชีวิต(ต่อ)
กำเนิดชีวิต(ต่อ)
กำเนิดชีวิต(ต่อ)
กำเนิดชีวิต(ต่อ)
กำเนิดชีวิต(ต่อ)
กำเนิดชีวิต(ต่อ)
กำเนิดชีวิต(ต่อ)
กำเนิดชีวิต(ต่อ)
กำเนิดชีวิต
???
กามสุขัลลิกานุโยค
พระพุทธเจ้าสอนอย่างไร
พระพุทธเจ้าสอนอะไร
พระพุทธเจ้ารู้อย่างไร
พระพุทธเจ้าตรัสรู้อะไร(จบ)
พระพุทธเจ้าตรัสรู้อะไร
คำนำ
ความงามกับความจริง และความดีงาม
ความงาม กับ ความจริง และความดีงาม
คุณภาพหรือคุณสมบัติของความจริงเชิงวัตถุวิสัยนั้นเองที่ปรากฏออกมาเป็นลักษณะของความจริงที่เรียกว่า ความงามของธรรม ความงามของธรรมก็คือคุณค่าในด้านต่างๆ และในระดับต่างๆ ที่ธรรมให้แก่ชีวิต มีผลทำให้ชีวิตมีกิเลสและทุกข์น้อยลง จนถึงหมดกิเลส และหมดทุกข์โดยสิ้นเชิง ภาวะลดลงจนถึงหมดสิ้นของกิเลสและทุกข์นั้น เรียกว่า "ความดี" ของชีวิต ซึ่งเป็นเป้าหมายของธรรมในพระพุทธศาสนา
สรุปได้ว่า ตามนัยแห่งพระพุทธศาสนา ความจริงคือรากฐานของความงามและความดีของชีวิต
ความจริง ความงาม
และ
ความดี
เป็นสิ่งเดียวกัน และเกี่ยวโยงกันแบบแยกกันไม่ได้ กล่าวคือ
ความจริง
เป็นที่มาหรือฐานของความดีและความงาม
ความดี
เป็นเนื้อหาหรือคุณค่าของความจริง
ความงาม
เป็นลักษณะหรือปรากฏการณ์ของความจริง
คนที่มีธรรมหรือความจริงอยู่ในตัว ย่อมมีลักษณะคืองาม และผลได้จากการมีธรรมในตัวไม่ว่าธรรมระดับใด คือ ภาวะลดลงของกิเลส และทุกข์ในชีวิต หากมีธรรมสมบูรณ์ กิเลสและทุกข์ก็ลดลง จนหมดสิ้นในที่สุด ซึ่งถือว่า เป็นความดีสูงสุดของชีวิต
ธรรมหรือความจริงมีอยู่ในคนใด คนนั้น ก็เป็นคนดีและคนงาม คนดีมีอยู่ในที่ใด ที่นั้น ก็พลอยงามไปด้วย พระพุทธศาสนาแสดงให้เห็นว่า คุณภาพหรือคุณสมบัติของธรรม ไม่เพียงแต่ทำให้คนมีความงามเท่านั้น แต่ยังทำให้ธรรมชาติและสภาพแวดล้อมกลายเป็นสิ่งที่งามไปด้วย
ตามนัยแห่งพระพุทธศาสนา ความงามในมิติทางธรรม มิได้หมายถึงความสวยงามเชิงอารมณ์หรือเชิงความรู้สึกนึกคิด แต่หมายถึงภาวะลดลงของกิเลสและความทุกข์จนถึงภาวะสิ้นกิเลสสิ้นทุกข์โดยสิ้นเชิง ที่เรียกว่า
วิมุตติรส
ซึ่งเป็นภาวะเชิงวัตถุวิสัย แต่ผู้บริสุทธิ์ปราศจากกิเลสนั้น ย่อมปรากฏต่อสายตาของคนทั่วไปว่า เป็นผู้งามทั้งกาย วาจา และใจ
ส่วนความงามในมิติทางโลก ได้แก่ ความงามที่ชาวโลกพูดถึงหรือเข้าใจกันทั่วไป จากพระพุทธพจน์และอรรถาธิบายต่างๆ ดังที่ได้กล่าวมาแล้วข้างต้น แสดงให้เห็นว่า พระพุทธศาสนาก็กล่าวถึงความงามในทางโลก ทั้งความงามของคนและความงามของธรรมชาติไว้ไม่น้อยเช่นกัน อันเป็นการยืนยันว่า พระพุทธศาสนามิได้มองข้ามความงามทางโลก และยอมรับความงามทางโลกด้วย เช่น
- กล่าวถึงความงามของคน และความงามของผิวพรรณ
(สุวณฺณตา)
- ความงามของทรวดทรง
(สุสณฺฐานํ)
- ความงามของรูปร่าง
(สุรูปตา)
(ขุ.ขุ.25/9/12)
- กล่าวถึงความงามของสตรี
(อภิรูปา. อภิรูปตา.รูปโสภา)
- กล่าวถึงความงามของสตรี ๕ อย่าง
(ปญฺจกลฺยาณี
-
ขุ.ธ.อ.1/401)
แต่การกล่าวถึงความงามต่างๆ เหล่านี้ พระพุทธองค์ตรัสว่า เป็นการ
กล่าวไปตามภาษาโลกโดยไม่ทรงยึดถือไปตามโลก
เพราะพระองค์ไม่ทรงขัดแย้งกับโลก ดังพระพุทธพจน์ใน
โปฏฐปาทสูตร
ว่า
"ดูก่อนจิตตะ คำเหล่านี้ เป็น
โลกสมัญญา
(
ชื่อตามโลก
)
โลกนิรุตติ
(
ภาษาชาวโลก
)
โลกโวหาร
(
โวหารของชาวโลก
)
โลกบัญญัติ
(
บัญญัติของชาวโลก
)
ที่ตถาคตใช้เรียก แต่ไม่ยึดถือ"
(ที.สี.9/312/248)
และในทีฆนขสูตรว่า "ดูกรอัคคิเวสสนะ ภิกษุผู้มีจิตหลุดพ้นแล้ว ย่อมไม่ทะเลาะวิวาทกับใคร ชาวโลกเขาพูดอย่างไร ก็พูดไปอย่างนั้น แต่ไม่ยึดถือ"
(ม.ม.13/273/268)
ข้อที่พึงพิจารณาในประเด็นนี้ก็คือ ตามนัยแห่งพระพุทธศาสนา ดังกล่าวข้างต้น ความงามในทางโลกมีจริงหรือไม่ ? หรือว่า ความงามในทางโลก เป็นจิตวิสัย หรือ วัตถุวิสัย ?
Create Date : 28 พฤษภาคม 2565
Last Update : 28 พฤษภาคม 2565 19:16:02 น.
0 comments
Counter : 276 Pageviews.
Share
Tweet
ชื่อ :
* blog นี้ comment ได้เฉพาะสมาชิก
Comment :
*ส่วน comment ไม่สามารถใช้ javascript และ style sheet
สมาชิกหมายเลข 6393385
Location :
[ดู Profile ทั้งหมด]
ฝากข้อความหลังไมค์
Rss Feed
ผู้ติดตามบล็อก : 9 คน [
?
]
Webmaster - BlogGang
[Add สมาชิกหมายเลข 6393385's blog to your web]
Bloggang.com